غفور جدی اردبیلی

غفور جدی اردبیلی در سال ۱۳۲۴ در اردبیل متولد گردید و پس از اتمام دوره تحصیلی و قبولی در آزمون ورودی، به دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش راه پیدا نمود. وی پس از گذراندن دوره مقدماتی پرواز در اواخر سال ۱۳۴۸ برای طی دوره تکمیلی به ایالات متحده فرستاده شد.

در کتاب ثبت پروازی وی قبل از جنگ, پرواز با سرهنگ جواد فکوری (بعنوان فرمانده گردان ۷۱ شکاری، کابین جلو) امیر سرتیپ دوم فرج‌الله براتپور (در آن زمان سروان، هم کابین عقب و هم کابین جلو)، سرتیپ خلبان علیرضا یاسینی (... در آن زمان ستوان دوم) و بسیاری دیگر به چشم می‌خورد. در اردیبهشت سال ۵۲ با توجه به شجاعت صورت پذیرفته از سمت او، از طرف نیروی هوایی ۳ ماه مرخصی تفریحی ایالات متحده به وی داده می‌شود. او از سفر مزبور منصرف شده و گواهینامه خلبانی بویینگ ۷۴۷ را نیز دریافت می‌کند.

وی در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشت و طبق امریه ستاد فرماندهی نیروی هوایی به پایگاه هفتم شکاری شیراز منتقل گردید. او طی رشادتی که در سالم به زمین نشاندن فانتوم و ترفیع درجه نظامی بیان می‌دارد که:

"عامل موفقیتم را یاد خدا، حفظ خونسردی و اجرای دقیق دستورالعمل‌های پروازی می‌دانم. "

او در ادامه برای انجام وظیفه به پایگاه سوم شکاری همدان منتقل و سپس در شهریور ۱۳۵۵ برای طی دوره امنیت پرواز از آخر مرداد ۵۵ تا مرداد ۵۶ دوباره به ایالات متحده سفر نمود. پس از مراجعت، به پایگاه ششم شکاری بوشهر بازگشت. این پایگاه آخرین پایگاه خدمتی جدی بود.

با شروع جنگ،وی در پاسخ برای ترک وطن این چنین گفت:

"این همه هزینه در زمان صلح برای تفریح ما خرج نشده، ما برای چنین روزهایی تربیت شده‌ایم".

در زمان حصر آبادان در اوایل جنگ، خواستار حضور در جنگ گردید. پس از کش و قوس فراوان و طاقت فرسا، ضمن موافقت با حضور مجدد وی برای پرواز ، در حین رفتن از پلکان جنگنده تخصصی اش مک‌دانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ به سمت سربازش برگشته و گردنبند الله و ساعت مچی‌اش را به او می‌دهد. در حین عملیات در نزدیکی بصره متوجه حضور بیش از ۴۰ فروند تانک استتار یافته می‌گردد که لوله‌های آن‌ها مشابه دودکش منازل می‌باشد.ضمن نبرد سنگین عملیات هوایی، خسارت سنگینی را به لشکر ۹ زرهی عراق را که از قدرتمندترین لشکرها در عراق بود، وارد گردید. با اصابت گلوله توپ به جنگنده در خاک عراق، جنگنده را به خاک ایران رسانید تا در خاک عراق سقوط نکنند و در ۷ کیلومتری بندر امام خمینی-آبادان کشته می‌شود.

وی در مدت ۴۵ روز اوایل حضورش در جنگ، بیش از ۸۰ پرواز عملیاتی انجام داد و در هر عملیات از خانواده‌اش حلالیت می‌طلبید. با شروع جنگ در حالی که سمت فرماندهی بازرسی و امنیت پرواز پایگاه را به عهده داشت فعالانه وارد صحنه نبرد شد و در جریان جنگ در تاریخ ۱۳۵۹/۸/۱۷ در خاک عراق مورد اصابت پدافند نیروهای عراقی واقع شده و پس از طی ۵۰ کیلومتر در خاک ایران سقوط کرده و درگذشت.

پیکر وی به تهران و از آنجا به وسیله یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ به پایگاه دوم شکاری منتقل گردید. تشییع جنازه وی مقارن با ایام عزاداری حسینی با حضور اهالی اردبیل برای ایشان برگزار گردید و به مدت یک هفته در شهر اردبیل عزای عمومی اعلام شد و از آن تاریخ آغاز حرکت دسته‌های عزاداری شهر از مقابل منزل پدری وی به رسمی ماندگار بدل گردید.

پدر وی هنگام کشته شدن او گفت:

" امانتی بود دست ما که خداوند آن را پس گرفت. "

او علاقه خاصی به پرواز بر پهنه خلیج فارس داشت و پس از شروع جنگ ایران و عراق و قبل از مرگ، در طی ۴۵ روز ۸۰ پرواز جنگی را در کارنامه پروازی خود ثبت کرده بود. پس از مرگ او از طرف ستاد فرماندهی نیروی هوایی و جواد فکوری برای بزرگداشت از خانواده وی , به آن مرکز دعوتی به عمل می‌آید. در آن ملاقات , فکوری به عنوان فرمانده سابق گردان ۷۱ شکاری (گردان پروازی غفور جدی) گریست و گفت:

" من خاطرات خوبی با جدی داشتم. "

آیت الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی و سرتیپ ستاد ولی‌الله فلاحی جانشین وقت ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، به خط خود و در لوح‌های جداگانه‌ای به خانواده ایشان تسلیت گفتند.

پس از درگذشت سرهنگ جدی، از سوی فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش سرتیپ خلبان جواد فکوری از خانواده‌اش دعوت کرد تا در مراسمی که برای بزرگداشت او در تهران برگزار شد شرکت نمایند.

تجلیل از خلبانان عملیات کمان۹۹

به مناسبت سالگرد عملیات کمان ۹۹، در ۳ مهرماه ۱۳۸۸ با حضور جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش، امیر برخور، از خلبانان بلند مرتبه ارتش که در آن عملیات شرکت کرده و کشته شده بودند تجلیل به عمل آورده شد. در این مراسم از سرلشکر خلبان سید علی اقبالی، اصغر هاشمیان، غفور جدی اردبیلی، خدابخش عشقی پور، علیرضا یاسینی، غلامعلی خسته نیکو، صمد نقد، فریدون ذوالفقار، محمد دانشوری تجلیل و به خلبانان سرتیپ امینی، جلیلی، محمود اسکندری، عطا بازرگانی، علی رضاپور و ضرابی لوح تقدیر داده شد.

نامگذاری خیابانی در اردبیل و تهران به نام او

• جهت ارج نهادن به خدمات و رشادتهای وی و علاقه قلبی مردم اردبیل به او یکی از بهترین خیابان‌های اردبیل به نام او نامگذاری شد.

• به افتخار غفور جدی اردبیلی در مراسمی از سوی شورای شهر تهران در منطقه ۲۲ تهران خیابانی به نام سرلشکر خلبان غفور جدی اردبیلی نامگذاری گردید.

نصب تندیس غفور جدی در اردبیل

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، با حضور امیر سرتیپ چیت فروش در شهرداری اردبیل نصب تندیس خلبان غفور جدی کلید خورد. در این جلسه، سرتیپ حسین چیت فروش با یادآوری رشادت‌های خلبان غفور جدی، وی را دارای روحیه جوانمردی برشمرد و یادآور شد: «نیروی هوایی با ارج نهادن به تصمیم شهرداری اردبیل، آماده همکاری با شهرداری اردبیل است. شهیدان با ایثار و فدا کردن جان خویش در راه استقلال و آزادی ایران اسلامی برگ زرینی در تاریخ این کشور ورق زدند، بنابراین باید راه آنها برای همیشه در تاریخ ثبت و ماندگار شود تا چراغ راه آیندگان باشد».

• خلبان غفور جدی اردبیلی در آمریکا

• خلبان غفور جدی اردبیلی

• خلبان غفور جدی اردبیلی (آخرین عملیات)

• اعلامیه درگذشت خلبان غفور جدی اردبیلی

• متن پیام تسلیت خمینی به مناسبت کشته شدن سرهنگ غفور جدی اردبیلی

• تشیع جنازه خلبان غفور جدی اردبیلی در اردبیل

• اعلامیه خلبان غفور جدی اردبیلی

• کتاب ستاره های نبرد هوایی ، نویسنده: امیر سرتیپ خلبان دکتر احمد مهرنیا ، جلد چهارم ، صفحه 196 الی 204 ، انتشارات سوره مهر .چاپ 1399.
• از تندیس سرلشکر خلبان غفور جدی در اردبیل رونمایی شد
• بیوگرافی سرلشکر جدی اردبیلی همراه با عکس
• شهدا سال ۱۳۵۹ بایگانی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
• بیوگرافی سرلشکر شهید غفور جدی اردبیلی
• سرتیپ خلبان شهید غفور جدی
• بزرگداشت سرلشکر شهید غفور جدی اردبیلی
• با حضور معاون فرهنگی، اجتماعی وزارت کشور آیین بزرگداشت امیر سر لشکر خلبان شهید غفور جدی اردبیلی برگزار شد
• بیوگرافی سرلشکر غفور جدی اردبیلی
• بیوگرافی سرلشکر غفور جدی اردبیلی
• پیام تسلیت امام خمینی و خلبان فکوری به مناسبت شهادت سرلشکر جدی