علی بن هشام

علی بن هشام بن فرخسروا المروزی است که به ابوالحسن یا ابوالحسین کنیه داشته‌است. وی از خدمتکاران و ندیمان دربار مأمون عباسی بود. از وی شعرهایی نقل شده‌است که نشانه طبع شاعری اوست. ابوالفرج اصفهانی، نامه‌ای از او را گزارش کرده‌است که در درخواستی از مأمون نگارش یافته‌است. در این نامه که همه‌اش به شعر است، وی درخواست رهایی از زندان خویش را از مأمون خواستار بوده‌است.

وی یکی از متهمان به مسموم ساختن و در نتیجه قتل علی بن موسی الرضا شناخته می‌شود. آورده‌اند که وی اناری را مسموم ساخت و آن را برای علی بن موسی الرضا فرستاد و سبب مرگ علی بن موسی الرضا را فراهم کرد. در دوران هارون، شهر قم استقلال پیدا کرد و با توجه چند تن از بزرگان شیعه در قم، اکثریت جمعیت شهر به تشیع گرایش پیدا کردند. پس از کشته شدن علی بن موسی الرضا در خراسان، مردم قم این اقدام را توطئه مأمون دانستند و علیه حکومت، قیامی به راه انداختند. آنان از دادن مالیات به حکوت عباسی، ممانعت کردند. علی بن هشام، توسط مأمون مأمور شد تا به قم لشکرکشی کند و خراج را از آنها بستاند. علی بن هشام با کشتن برخی از سران قیام همچون یحیی بن عمران؛ قیام را در هم شکست و دژهای قم را تخریب کرد. سرانجام علی بن هشام به بغداد و به نزد مأمون که برای دفاع از خلافتش به بغداد عزیمت کرده بود، رهسپار شد.

مأمون پس از خشم گرفتن بر او، او را محکوم به اعدام کرد. این واقعه به سال ۲۱۷ ه‍.ق و در ماه جمادی‌الاولی صورت گرفته‌است.

1. ↑ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج ۴۳، ش ۵۱۱۲
2. ↑ Lewis, Bernard (1986). "ʿAlī Al-Riḍā". Encyclopaedia of Islam (2nd ed.). E. J. Brill.
3. ↑ «راویان قم در عصر امام (ع)». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۲.