عقاب شاهی

نسل این پرنده در بسیاری از مناطق منقرض شده یا در خطر انقراض است و به همین جهت در فهرست گونه‌های آسیب‌پذیر آی‌یوسی‌ان قرار گرفته‌است. عقاب شاهی زمانی نماد سلطنتی امپراتوری اتریش-مجارستان بود اما این کمکی به حفظ این جانور در اروپای مرکزی نکرد و این جانور در بخش عمده‌ای از قلمرو سابق خود ناپدید شده‌است. منطقهٔ کارپات تنها جایی در اروپاست که جمعیت عقاب شاهی آن در حال افزایش است. غربی‌ترین جمعیت باقیمانده عقاب شاهی در مرز اتریش و جمهوری چک زندگی می‌کند و از ۱۵ تا ۲۰ جفت تشکیل می‌شود.

عقاب شاهی با ۷۲ تا ۹۰ سانتیمتر قد، ۱/۸ تا ۲/۱۶ متر فاصلهٔ دو سر بال و ۲/۵ تا ۴/۵ کیلوگرم وزن از عقاب‌های بزرگ محسوب می‌شود. ماده‌ها حدود ۲۵ درصد از نرها بزرگترند. عقاب شاهی اسپانیایی نزدیک‌ترین خویشاوند این پرنده است که در گذشته زیرگونه‌ای از آن پنداشته می‌شد اما امروزه گونه جداگانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. عقاب شاهی شباهت زیادی هم به عقاب طلایی دارد. عقاب شاهی را با منقار بلندتر، بال‌های صاف‌تر در حین پرواز، لکه‌های سفید روی شانه و بال و شانهٔ روشن‌تر و رنگارنگ‌تر و رنگ تیره‌تر در بقیه قسمت‌های بدن می‌توان از عقاب طلایی تشخیص داد. البته عقاب‌های شاهی نابالغ رنگ بسیار روشنتری از عقاب طلایی نابالغ دارند.

زیستگاه مورد علاقه این عقاب دشت‌های باز با کمی درخت هستند و برخلاف بسیاری از عقاب‌های دیگر در کوهستان‌ها، جنگل‌های وسیع یا استپ‌های بدون درخت زندگی نمی‌کند. عقاب شاهی ترجیح می‌دهد که آشیانه خود را بر روی درختان بلندی بسازد که اطراف آن درخت دیگری نباشد تا از این طریق دید خوبی به اطراف داشته باشد. خرگوش، همستر و قرقاول از طعمه‌های اصلی این پرندهٔ شکاری هستند.

• عقاب شاهی

• عقاب شاهی

• Museum specimen

• عقاب طلایی

• «شاه‌باز (عقاب شاهی)». وب‌گاه کویرها و بیابان‌های ایران. دریافت‌شده در ۱۱ اسفند ۱۳۹۱.