عبدالقاهر جرجانی
زبانشناس ایرانی
عبدالقاهر بن عبدالرحمان ابوبکر جرجانی (۴۰۵/ ۱۰۱۴ –۴۷۴ق/ ۱۰۸۱ق) زبانشناس و ادیب (در زبان عربی) ایرانی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایهگذاران علم معانی و بیان است. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. او در جرجان به دنیا آمد و خانواده او ایرانی بودند. جرجانی در همان شهر نزد ابوالحسین محمدبن حسن فارسی نحو آموخت. پس از مرگ استادش، در جرجان به تدریس پرداخت و در آنجا شاگردان بسیاری داشت. احمدبن عبداللّه مهابادی، ابوالحسن علیبنمحمد فصیحی، فضلبن اسماعیل تمیمی، محمدبن احمد ابیوردی، احمدبن ابراهیم شَجَری و خطیب تبریزی از شاگردان او بودند. او به عربی شعر میسرود و به گفته فیروزآبادی اشعار فراوانی داشت. او آثاری در زمینه علوم بلاغی برای اثبات اعجاز قرآن تألیف کرد. او همچنین به رابطه میان علم نحو و معنی پرداختهاست.
آثار
- اسرارالبلاغة
- دلائل الاعجاز
- الرسالة الشافیة
- العُمْدَه
- المغنی
- المُقْتَصِد
- الایجاز
- التکملة
- التذکرة
- الجمل
پیرامون آثار
- کتاب «آسیمه های معنا» ،نوشته علی جهانگیری توسط نشر نقره منتشر شده است.این کتاب در حوزه همسانی نظریات عبدالقاهر جرجانی با فرم و فرم گرایی و ساختار گرایی وهمچنین متنیت و زبان تالیف شده است،نظریات مطرح شده در این کتاب عمدتا بر مبنای دیدگاه های جرجانی در کتاب دلائل الاعجاز بوده است.
منابع
- ↑ مدخل «عبدالقاهر جرجانی» در دانشنامه جهان
- ↑ عبد القادر جرجانی و اسرار البلاغهء او
- ↑ فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. سوم. بیروت: دارالعلم للملایین. صص. ۱۸۳.
- ↑ IranAvada. «آسیمههای معنا | عبدالقاهر جرجانی». نشر نقره. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۳.