عبدالغافر فارسی

او در نیشابور در سال ۴۵۱ قمری به دنیا آمد. نزد امام الحرمین جوینی اصول علم حدیث و فقه آموخت و از پدرش، اسماعیل، و مادرش، ام‌رحیم، دختر قشیری و جدش ابوالقاسم عبدالکریم قشیری و جده اش، فاطمه دختر ابوعلی دقاق، و دو داییاش ابوسعد و ابوسعید، فرزندان قشیری، و احمد بن منصور مغربی و احمد بن عبدالرحیم اسماعیلی و احمد بن حسن ازهری احادیث بسیار استماع کرد، و در علوم مذهبی کامل شد. سپس به غزنه و هند و خوارزم مسافرت کرد و بزرگان را دیدار نمود و از ابومحمد جوهری و ابوسعد کنجرودی و ابوبکر محمد طبری اجازه دریافت کرد. ابوسعد عبدالله بن عمر صفار آخرین کسی است که از وی حدیث روایت کرده است. او را فقیهی محقق و فصیحی خوش‌زبان و ادیبی کامل توصیف کرده‌اند. وی خطیب نیشابور شد و سرانجام در نیشابور در سال ۵۲۹ قمری درگذشت.

• «مجمع الغرائب فی غریب الحدیث» یا «مجمع الغرائب ومنبع الرّغائب»
• «السیاق لتاریخ نیسابور»
• «المفهم»