ویترای
شیشه‌رنگی (به انگلیسی: Stained Glass)، ویترای (به فرانسوی: Vitrail) یا شیشهٔ نقشینه می‌تواند به قطعه‌های شیشهٔ رنگین یا به هنر و صنعت استفاده از این قطعه‌ها اشاره کند. قدمت این هنر به هزار سال می‌رسد.
نحوهٔ ساخت
نحوهٔ ساخت شیشهٔ رنگی شامل طراحی اولیه روی کاغذ، سپس تعیین رنگ هر قسمت طرح و شماره‌گذاری و تعیین جهت آن، متناسب با بافت شیشه خام است. در مرحلهٔ بعد با رعایت فاصلهٔ بین شیشه‌ها، که لحیم قلعی آنرا پر می‌کند، طرح را روی ورق شیشه رنگی چسبانده و با قلم الماسه آنرا می‌برند. سپس با طرح اولیه که الگوی ساخت طرح است مطابقت داده شده و با چرخ سنباده لبه‌های تکه شیشه بریده شده را صاف و اندازه می‌کنند. در مرحله بعد دوره یا لبه‌های هر تکه را با نوار مسی چسبدار قاب‌گیری می‌کنند. هدف از این کار آماده کردن آنها برای چسباندن با لحیم قلع و سرب است. در این مرحله تکه‌های شیشه قاب‌گیری شده را روی الگوی اولیه کنار هم می‌چینند و کنترل نهایی می‌کنند. سپس با قلمو مایع تنکار را روی لبه‌های مس پوش شیشه‌ها زده و با نوار لحیم و هویه داغ شیشه‌ها را به هم متصل می‌کنند. محصول نهایی در قاب یا پنجره قرار گرفته و در مقابل نور طرح زیبای خود را نشان می‌دهد. نمونه‌های شیشه‌های قدیمی ایرانی و سیر تحول این صنعت در ایران در موزه آبگینه تهران در معرض تماشا قرار دارد. ..
نگارخانه
پنجره بزرگی به سبک گوتیک در کلیسای جامع کانتربری، سده ۱۴۰۰، انگلستان
اثری مدرن از Marcelle Ferron در متروی مونترال، کانادا
پنجره ارسی با شیشه رنگی در کاخ گلستان، تهران
شیشه رنگی در باغ دولت‌آباد، یزد
نگاره‌ای از پنجره‌های نقاشی‌شدهٔ کلیسای جامع بانوی ما در آنتورپ، هلند.
جستارهای وابسته
- ارسی
- ویترین
منابع
- ↑ «شیشه‌رنگی» [هنرهای تجسمی] هم‌ارزِ «stained glass»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ شیشه‌رنگی)
- ↑ آشوری، داریوش (۱۳۹۵). فرهنگ علوم انسانی (ویراست سوم). تهران: نشر مرکز. صص. ۴۳۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۵-۸۶۵-۴.