شبکه سه

شبکهٔ سه در ۱۴ آذر ۱۳۷۲ با برنامه‌های جوان‌پسند تأسیس شد. این شبکه در ابتدا مدتی بر روی بسامد بسیاربالا پخش می‌شد و در نیمهٔ دوم دههٔ هفتاد خورشیدی به بسامد فرابالا منتقل شد؛ از این رو در آن زمان برخی تلویزیون‌های قدیمی مانند پارس را مجهز به تیونر مجزای دریافت یواچ‌اف می‌نمودند.

این شبکه در ابتدا ۳/۵ ساعت برنامه پخش می‌کرد و از ۱۴ آذر ۱۳۷۸ به پخش ۲۴ ساعته رسید. شبکهٔ سه در سال‌هایی تأسیس شد که کشور در حال تحول بود. انتشار همشهری به عنوان اولین روزنامهٔ رنگی ایران، تأسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند در تهران و همچنین آزاد شدن ویدئو و در پی آن تأسیس ویدئوکلوپ‌ها؛ نیاز به شبکه‌ای تلویزیونی که جوان‌پسند و متفاوت باشد، بیش از پیش احساس شد.

محمّدجعفر صافی اوّلین مدیر این شبکه بود: از زمان تأسیس تا سال ۱۳۸۲. پس از آن علی‌اصغر پورمحمدی از شبکهٔ تهران (شبکه پنج کنونی) به‌این شبکه منتقل شد و تا مهر ۱۳۹۱ در این سمت باقی ماند. در مهر ۱۳۹۱ معاون وقت سیما در حکمی مجید زین‌العابدین را جایگزین پورمحمدی کرد. با تغییرات مدیریتی سازمان صدا و سیما در سال ۱۳۹۳، غلامرضا میرحسینی به عنوان مدیر شبکهٔ سه انتخاب شد. در خرداد ۱۳۹۵ پورمحمدی پس از برکناری از معاونت سیما برای دومین بار مدیریت شبکهٔ سه را برعهده گرفت. با حکم معاون سیما از اردیبهشت ۱۳۹۷ تاکنون، مدیریت این شبکه بر عهده علی فروغی می‌باشد.

این شبکه پس از بیست‌ودو سال در آذرماه سال ۹۴ و همزمان با بیست‌ودومین سال تأسیس‌اش، لوگوی خود را اصلاح و گرافیک کلی شبکه را تغییر داد. رنگ لوگو از نارنجی به سفید تغییر پیدا کرد. این تغییر در زمان پخش مستقیم مسابقهٔ فوتبال بین دو تیم بارسلونا و والنسیا رخ داد. لوگوی جدید و شباهت آن به لوگوی شرکت اریکسون و چند شرکت دیگر، با واکنش‌هایی همراه بود. اصلاح لوگوی شبکه توسط ایمان یاری انجام شده‌است. همچنین از عید نوروز سال ۱۳۹۸ نیز موشن گرافیک لوگو و زیرنویس‌ها تغییر کردند. همزمان با این تغییرات، خروجی تصویر این شبکه روی گیرنده‌های دیجیتال از نسبت تصویر ۴:۳ (۵۷۶آی، SDTV) به ۱۶:۹ (۵۷۶آی، SDTV) تغییر پیدا کرد. از روز ۱۷ مرداد ۱۳۹۵، پخش اچ‌دی شبکهٔ سه در تهران و مراکز استان‌ها آغاز شد.

• اولین نشان (۱۳۷۲–۱۳۹۴)

• دومین نشان (۱۳۹۴–اکنون)

این شبکه در اکثر مناطق ایران از طریق فرستنده‌های زمینی آنالوگ و دیجیتال روی باند بسامد فرابالا پخش می‌شود. همچنین برنامه‌های این شبکه از طریق ماهواره بدر ۵ در آسیا و اروپا و خاور میانه پخش می‌شود. دریافت برنامه‌های شبکهٔ سه رایگان است. این شبکه در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز فعال می‌باشد. روی سیگنال این شبکه پیام‌نمای فارسی نیز پخش می‌شود. برنامه‌های این شبکه از طریق اینترنت نیز به صورت رایگان پخش می‌شود.

برنامه‌های شبکه سه در شش گروه برنامه‌ساز تولید می‌شود. این گروه‌ها عبارتند از: گروه سیاسی، گروه فرهنگ و معارف اسلامی، گروه ورزش، گروه اجتماعی، گروه دانش و اقتصاد و گروه فیلم و سریال. علاوه بر این بخش تأمین برنامه نیز در این شبکه فعال است.خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز سه بخش خبری مختلف را از شبکه سه روی آنتن می‌برد. این بخش‌های خبری عبارتند از دو بخش اخبار ورزشی در ساعات ۱۲:۴۵ و ۱۷:۴۵ به وقت تهران هر کدام به مدت پانزده دقیقه که به مرور رویدادهای ورزشی ایران و جهان می‌پردازد و از تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ بخش‌های خبری ورزشی ساعات ۱۲:۴۵ و ۱۷:۴۵ شبکه سه به‌طور همزمان از شبکه خبر نیز پخش می‌شود و بخش اخبار شبانگاهی در ساعت ۲۲ به‌وقت تهران که به پخش خلاصه‌ای از اخبار ایران و جهان می‌پردازد و به‌مدت بیست دقیقه است. در اخبار ورزشی ساعت ۱۲:۴۵ بخش کوتاهی به پخش خبرهای ورزش بانوان اختصاص یافته‌است.

گروه ورزش

بخش عمده‌ای از برنامه‌های این شبکه در گروه ورزش تولید می‌شود. پخش زنده رقابت‌های ورزشی مهم ایران و جهان نظیر جام خلیج فارس به ویژه دیدارهای دو باشگاه فوتبال استقلال تهران و باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران، مسابقات مهم تیم ملی فوتبال ایران، جام جهانی فوتبال، جام ملت‌های آسیا، لیگ ملت‌های والیبال مردان، بازی‌های المپیک، قهرمانی والیبال جهان، لیگ ملت‌های اروپا، لیگ قهرمانان اروپا، لیگ برتر انگلستان و دیگر لیگ‌های فوتبال اروپایی نظیر سری آ ایتالیا، لالیگای اسپانیا و لیگ یک فرانسه از این جمله‌اند. در سال‌های قبل مسابقات بوندس‌لیگا آلمان نیز از شبکه سه به‌طور زنده پخش می‌شد. برخی رویکردهای شبکه سه در پخش زنده مسابقات ورزشی انتقاداتی را در داخل ایران به دنبال داشته‌است. رله این مسابقات از شبکه‌های خارجی به‌ویژه شبکه‌های ماهواره‌ای عرب‌زبان بدون پرداخت حق پخش و با پوشاندن نشان شبکه اصلی از جمله این انتقادات است. همچنین این شبکه رویدادهای ورزشی خارجی را با ۷ ثانیه تأخیر پخش کرده و تصاویر مربوط به تماشاگران زن یا برخی صحنه‌های دیگر را با تکرار صحنه‌های قبل همان مسابقه حذف می‌کند. به همین دلیل تماشاگران شاهد تکرار چندبارهٔ برخی صحنه‌ها هستند. توجه بیش از حد به رشته فوتبال و عدم پخش مسابقات مهم دیگر رشته‌های ورزشی از دیگر انتقاداتی است که معمولاً به شبکه سه وارد می‌شود. این شبکه برخی برنامه‌های تحلیلی و گفتگوی ورزشی را نیز پخش می‌کند. مشهورترین آن‌ها برنامه ۹۰ بود که با اجرای عادل فردوسی پور پخش می‌شد. این برنامه مردمی و پرطرفدار به تحلیل و تفسیر فوتبال باشگاهی و ملی ایران می‌پرداخت. در سال ۱۳۹۸ برنامه فوتبال برتر به‌جای برنامه ۹۰ روی آنتن رفت. برنامه دایره طلایی نیز با اجرای شهاب قاسمی به تحلیل و بررسی رشته کشتی می‌پردازد. همچنین برنامه توپ و تور هم به پخش و تحلیل کارشناسی مسابقات والیبال، بسکتبال و هندبال می‌پردازد.

گروه فیلم و سریال

این گروه به تهیه انواع سریال‌های طنز، اجتماعی، درام‌های خانوادگی و فیلم‌های تلویزیونی می‌پردازد. تولید سریال‌های مناسبتی در تعطیلات عید نوروز، ماه رمضان و ماه محرم از دیگر وظایف این گروه است. شبکه سه برخی محصولات تولید شده در سیمافیلم که استودیوی فیلم‌سازی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود نیز پخش می‌کند. از جمله این آثار باید به روزگار قریب و ستایش اشاره کرد. برخی از مجموعه‌های طنز مشهور تلویزیون ایران محصول گروه فیلم و سریال شبکهٔ سه سیماست. مهران مدیری که یکی از کارگردانان و بازیگران مطرح طنز در سینما و تلویزیون ایران است، از سال ۱۳۷۷ تا کنون سریال‌های گوناگونی نظیر طنز ۷۷، ببخشید شما، ۹۰ شب، پلاک ۱۴، نقطه چین، جایزه بزرگ، شب‌های برره، باغ مظفر، مرد هزار چهره، مرد دو هزار چهره، درحاشیه ۱ و درحاشیه ۲ را برای شبکهٔ سه کارگردانی کرده‌است. برخی از دیگر طنزپردازان تلویزیون ایران نظیر مهران غفوریان، سعید آقاخانی و رضا عطاران نیز سابقه همکاری با شبکه سه را دارا می‌باشند. دهه ۸۰ با پخش سریال‌های زیر آسمان شهر در سه فصل، بدون شرح، خط قرمز، مسافری از هند، متهم گریخت، چارخونه، سه در چار، خانه به دوش، راه بی‌پایان، ترش و شیرین، بزنگاه توانست مخاطبان زیادی را به خود جلب کند و پر مخاطب‌ترین شبکه ایرانی شود. سریالهایی چون ساختمان پزشکان، نابرده رنج، دزد پلیس، پژمان ، آوای باران، دردسرهای عظیم، لیسانسه‌ها ، شمعدونی، دلدادگان و بانو عمارت، وضعیت سفید از سریالهای محبوب این شبکه در دهه ۹۰ خورشیدی بود.

فیلم‌های خارجی

سریال‌هایی همچون افسانه جومونگ در سال‌های ۸۷ و ۸۸، امپراتور دریا در سال ۸۶ و افسانه دونگ‌یی در سال ۱۳۹۱ از سریالهای خارجی پر طرفدار پخش شده از شبکه سه سیما بودند.

بخش تأمین برنامه

این شبکه علاوه‌بر مجموعه‌های تلویزیونی خارجی به پخش فیلم‌های سینمایی ایرانی و خارجی به ویژه در تعطیلات پایان هفته و تعطیلات رسمی ایران می‌پردازد. بخش تأمین برنامه وظیفه تهیه این‌گونه برنامه‌ها را بر عهده دارد.

گروه سیاسی

شبکه سه به پخش برخی گفتگوها و مستندهای سیاسی نیز می‌پردازد. مناظره‌های انتخاباتی نامزدهای دهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران را باید مهم‌ترین برنامه سیاسی شبکه سه دانست. استفاده از وحید یامین‌پور برای اجرای برنامه ایران ۸۸ که در ایام انتخابات ۱۳۸۸ از شبکه سه پخش می‌شد، انتقاد مخالفان دولت را به دنبال داشت. چرا که گفته می‌شود او از دبیران سایت حامی دولت رجانیوز بوده و در موارد زیادی از یکی از نامزدهای انتخاباتی پشتیبانی کرده‌است. همچنین پخش مستندی با عنوان پرونده هسته‌ای در شهریور ۱۳۸۸ انتقاداتی را در بین برخی گروه‌های سیاسی ایران مطرح ساخت. آن‌ها معتقد بودند این مستند مذاکره‌کنندگان ایرانی در دورهٔ قبل از به ریاست‌جمهوری رسیدن محمود احمدی‌نژاد را به خیانت به منافع ملی متهم کرده‌است. پخش این مستند واکنش خامنه‌ای را نیز در پی داشت.

گروه فرهنگ و معارف اسلامی

این گروه به تهیه برنامه‌های گفتگومحور و برخی مجموعه‌های داستانی با مضمون دینی اشتغال دارد. بیشتر برنامه‌های این گروه در اوقات شرعی شیعیان به افق تهران پخش می‌شوند.

پخش ماهواره‌ای

این شبکه درحال حاضر در سه ماهواره بدر۵، اینتل‌ست ۳۹ و اکسپرس ای ام ۷ درحال پخش است.

این شبکه در ماهواره بدر، در هنگام پخش زنده رقابت‌های ورزشی خارجی، فیلم سینمایی پخش می‌کند و علت آن این است که حق پخش زنده لیگ‌های معتبر اروپایی و جام جهانی و سایر مسابقات ورزشی در منطقه آسیا در اختیار گروه شبکه‌های بین اسپورت قطر می‌باشد و شبکه سه حق ندارد آن را به صورت رایگان برای منطقه خاورمیانه پخش کند ماهواره بدر ۵ در تمام خاورمیانه جز مصر و یمن قابل دریافت است و اگر شبکه سه مسابقات فوتبال‌های خارجی را به‌صورت زنده و رایگان پخش کند دیگر کسی اشتراک گران‌قیمت بین‌اسپورت را نمی‌خرد.

برای دیدن پخش زنده فوتبال‌های خارجی باید جهت اینتل‌ست ۳۹ در ۶۲ درجه شرقی و اکسپرس ای ام ۷ در ۴۰ درجه شرقی را در فرکانس ماهواره‌ای رسیور خود داشته باشید.

• فهرست شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
• فهرست شبکه‌های تلویزیونی فارسی‌زبان

• سایت رسمی شبکه ۳ سیما
• پخش آنلاین شبکه ۳ سیما
• شبکه سه در اینستاگرام
• پخش زنده شبکه سه سیما