شبدیز
اسب خسروپرویز
شبدیز (به معنی شبرنگ و شبمانند) اسب سیاهرنگ مهین خانم، عمه شیرین همسر خسروپرویز بود که در نهایت تحت تملک خسرو پرویز قرار گرفت که بسیار مورد علاقهٔ وی بود و گفته بود هرکس خبر مرگ شبدیز را بیاورد اعدام خواهد کرد. اساس بیستون و شکل شبدیز همیدون در مداین کاخ پرویز
خسرو پرویز سوار بر شبدیز، طاق بستان
- فردوسی
| مرا اسب شبدیز و شمشیر تیز | نگیرم فریب و ندارم گریز |
طبق داستانی که قدیمیترین آن در شعر عربی خالد بن فیاض است، پس از مرگ شبدیز باربد قطعه ای بسیار غمناک برای خسرو پرویز اجرا کرد و در آن بهتلویح به این خبر اشاره کرد، خسرو پرویز این را فهمید و گریست و گفت «شبدیز مرد!» و باربد گفت «این را [=خبر مرگ شبدیز] شاه گفت» و بدینترتیب از مرگ رهایی یافت. مشابه این داستان در منابع دیگر نیز آمدهاست.
در ادبیات
- سوزنی
| ز رخش رستم و شبدیز خسرو | نکردم یاد و از وی یاد کردم |
- منوچهری
| رخش با او لاغر و شبدیز با او کندرو | ورد با او ارجل و یحموم با او اژگهن |
- لامعی
| همواره پشت و یار من پوینده بر هنجار من | خاراشکن رهوار من شبدیزخال و رخش عم |
پانویس
- ↑ فرهنگ عمید، ذیل «شبدیز».
- ↑ خسرو و شیرین، فریده گلبو.
- ↑ Browne, A Literary History of Persia, 3.
- ↑ تفضلی، «باربد».
منابع
- Browne, Edward Granville (1999). A Literary History of Persia from the Earliest Times Until Firdawsí (به انگلیسی). Elibron.
- تفضلی، احمد. «باربد». [[دانشنامهٔ جهان اسلام]]. بنیاد دائرةالمعارف اسلامی. دریافتشده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۱.