سیانور (فیلم)

داستان فیلم برگرفته از روایات رسمی دولت ایران از وقایع درونی سازمان مجاهدین خلق ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران است. این فیلم بازگوکننده اختلافات میان دو دسته در سازمان مجاهدین خلق و درگیری میان چهره‌های کلیدی آن مانند تقی شهرام، مرتضی صمدیه لباف و مجید شریف واقفی در متن یک داستان عاشقانه نافرجام است.

داستان سیانور در دهه ۱۳۵۰ می‌گذرد و محور اصلی آن زندگی عاشقانه یک زوج است که در آن دوره زمانی به تصویر کشیده می‌شود.

پایان یک سکوت طولانی! امیر و هما پس از مدتی یکدیگر را می‌یابند در حالیکه یک انتخاب بیشتر ندارند؛ سیانور یا زندگی! و هما سیانور را انتخاب می‌کند.

• مهدی هاشمی
• هانیه توسلی
• پدرام شریفی
• بابک حمیدیان
• بهنوش طباطبایی
• رضا مولایی
• آتیلا پسیانی
• فرزین صابونی
• فریدون محرابی
• سارا توکلی
• وحید حبیبیان
• وحید رونقی
• حامد کمیلی
• بهروز شعیبی

بهنوش طباطبایی

بهنوش طباطبایی گفت: "این مقطع زمانی از انقلاب برای من بسیار جذاب بود. نام لیلا زمردیان را نمی‌شناختم و تحقیقات میدانی بسیاری دربارهٔ او انجام دادیم. دوست ندارم فرصت ایفای نقش شخصیت‌های اینگونه تاریخی را از دست بدهم.

هانیه توسلی

هانیه توسلی گفت: "اولین کاری که برای درک شخصیت می‌کنم این است که خود را جای آن شخصیت می‌گذارم. کتاب‌هایی از بانوان زندانی در قبل از انقلاب را مطالعه کردم. آن‌ها آرمانی داشتند که برای رسیدن به آن حاضر بودند جانشان را بدهند ولی جامعه امروز فرق دارد. در آن برهه از زمان فضای ملتهب سیاسی وجود داشته ولی حالا جوانان و جامعه منفعل هستند.

حامد کمیلی

حامد کمیلی دربارهٔ حضورش در نقش وحید افراخته گفت:"وحید افراخته یکی از سخت‌ترین نقش‌هایی بود که تا به حال ایفا کردم زیرا تعریف تاریخی این شخصیت مشخص است و از طرف دیگر من به عنوان بازیگر باید به این شخصیت حق می‌دادم. من با سازمان منافقین از طریق سریال «پروانه» آشنایی داشتم اما وقتی نام وحید افراخته پیش آمد جلساتی را با گروهی از منافقین برگزار کردیم تا به حدی که بتوانم به شخصیت نزدیک شوم.

مهرک کمالی استاد دانشگاه اوهایو مقاله ای تحت عنوان «بازنمایی زنان مجاهد در فیلم سیانور» دارد که رئوس این نقد بدین شرح است:

سیمین صالحی (همسر بهرام آرام) تنها در یک سکانس فیلم (دقیقه ۵۸:۵۰ تا ۵۹) و در زمان صدور فرمان قتل مجید شریف واقفی توسط تقی شهرام و در دوران بارداری نشان داده می‌شود. در این سکانس تقی شهرام به آبستنی سیمین صالحی اعتراض می‌کند. اما بر خلاف روایت فیلم، مجاهدین همخانه‌ای سیمین صالحی، با آبستنی او همدل و همراه بودند.

در برخی سکانس‌ها (مانند دقیقه ۴۸:۴۹ تا ۴۹:۲۲) از بحران‌های فکری ایدئولوژیک و روحی-روانی لیلا زمردیان برای تخریب چهره سازمان مجاهدین استفاده می‌شود. اما به عمق و علت این بحران‌ها اشاره‌ای نمی‌شود. در حالیکه خود مجید شریف واقفی نقش مهمی در درگیری‌های روحی و ایدئولوژیک لیلا زمردیان داشته‌است. از سوی دیگر، عشق لیلا زمردیان و مجید شریف واقفی، سطحی و گذرا به تصویر کشیده می‌شود تا مجید شریف واقفی را هرچه بیشتر تبرئه کند که بر خلاف واقعیت است.

در فیلم، از یک سو لیلا زمردیان، قربانی توطئه تقی شهرام، گرفتار قوانین سخت و ایدئولوژی اختناق‌آفرین مجاهدین خلق شده و از سوی دیگر مجید شریف واقفی فرشته‌ای مسلمان و با رحمت و رأفت به تصویر کشیده می‌شود. اما در واقعیت، هر دو طرف، سعی در نابودی هر چه سریعتر لیلا زمردیان داشتند.

به غیر از مجید شریف واقفی، فیلم سعی در نمایش چهره‌ای متعالی از کامران (همسر هنگامه) دارد. اما در واقعیت، کامران و تقی شهرام به یک اندازه در نابودی «هنگامه» تلاش داشتند.

ضمناً در سکانسی از فیلم بهمنش، مأمور ساواک به زندانی وحید افراخته می‌گوید: (موسی تون رو هم می‌گیریم)، در صورتیکه به لحاظ تاریخی در آن زمان موسی خیابانی در زندان قصر و در حال سپری کردن دوران زندان بوده‌است و در سال ۱۳۵۷ آزاد می‌گردد.

بنابر گفته‌هایی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بر ساخت این فیلم نظارت داشته‌است.