سوخو-۲۴
سوخو-۲۴ (به روسی: Су-۲۴ سو-۲۴) نام‌گذاری ناتو: فنسر (انگلیسی| Fencer) یک جنگنده ضربتی نسل سوم مافوق صوت، دو کابینه، بال‌متغیر و دوموتوره ساخت شرکت سوخو است. این هواپیما که نخستین سیستم ناوبری و حمله دیجیتال شوروی را در خود داشت نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داده و از سال ۱۹۷۴ وارد ارتش شوروی شد و هم‌اکنون نیز در ارتش‌های روسیه، اوکراین، قزاقستان، الجزایر، سودان، سوریه و ایران در حال خدمت است. البته نیروی هوایی روسیه در حال جایگزینی تدریجی این هواپیما با جنگنده بمب‌افکن سوخو-۳۴ است.حدود ۱۴۰۰ فروند از این هواپیما تا سال (۱۹۹۳) تولید شد.
| Su-24 | |
|---|---|
| Su-24M در نیروی هوایی روسیه، مه ۲۰۰۹ | |
| کاربری | جنگنده شبانه تهاجمی/بمب افکن |
| کشور سازنده | شوروی / روسیه |
| تولیدکننده | سوخو |
| نخستین پرواز | T-6: ۲ ژوئیه ۱۹۶۷ T-6-2I: ۱۷ ژانویه ۱۹۷۰ |
| معرفی‌شده در | ۱۹۷۴ |
| وضعیت | در حال سرویس |
| کاربر اصلی | نیروی هوایی روسیه نیروی هوایی اوکراین نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی هوایی الجزایر |
| ساخته‌شده | ۱۹۶۷-۱۹۹۳ |
| تعداد ساخته‌شده | نزدیک به ۱,۴۰۰ |
| هزینه هر فروند | ۲۴-۲۵ دلار در ۱۹۹۷ |
سوخو-۲۴ که پاسخ روس‌ها به جنگنده بمب‌افکن اف-۱۱۱ آمریکایی‌ها بود، اختصاصاً برای حملات ارتفاع پایین مافوق صوت به عمق خاک دشمن طراحی شده و طراحی بال متحرک آن باعث شده تا قابلیت فرود و برخاست کوتاه را داشته‌باشد. بارگیری بال بالای این هواپیما نیز باعث شده تا پرواز باثباتی در ارتفاع پایین و مقاومت خوبی در مقابل جریان باد داشته‌باشد. این هواپیما با وزن خالی بیش از ۲۲ تن توانایی حمل ۸ تن مهمات از جمله بمب‌های هسته‌ای تاکتیکی، و دیگر انواع بمب و موشک و راکت و سوخت اضافی را دارد.
پیدایش
تولید جنگنده بمب افکن بال متغیر آمریکایی اف-۱۱۱ در نیمه دهه ۱۹۶۰ تهدیدی جدی برای شوروی بود. به همین دلیل کارخانه سوخو هم مأمور ساختن هواپیمایی با قابلیتهای مشابه شد. بعضی از اهداف طراحان سوخو در طرح جدیدشان، قابلیت پرواز فراصوتی در ارتفاع پایین، توانایی اجرای عملیات در شب یا روز و در همه گونه شرایط جوی و قابلیت استفاده از باندهای نامناسب و کوتاه بود. اولین طرح پیشنهادی، یک بمب‌افکن بال مثلثی عمودپرواز بود که به نتیجه مطلوب نرسید و کارخانه سوخو با استفاده از تجربه حاصله از تولید هواپیماهای بال متغیر سوخو-۱۷ و میگ-۲۳، به طرح بال متغیر دیگری روی آورد که آن را رسماً سوخو-۲۴ نامیدند. پیش‌نمونه سوخو-۲۴ برای نخستین بار در ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۰ پرواز کرد.
سوانح
- در ۱۹۹۳ یک فروند سوخو-۲۴ نیروی هوایی ایران با توپولف-۱۵۴ هواپیمایی ایران ایرتور برخورد کرد و ۱۳۴ کشته برجا گذاشت. سوخو با برخورد به دم هواپیمای مسافربری با چرخش زیاد حول محور عمودی به حالت سقوط مطلق در می‌آید. دم هواپیمای توپولف کنده شده و عده‌ای با صندلیهایشان به آسمان پرتاب می‌شوند. در این حادثه اشتباه خلبان سوخو دلیل بروز سانحه اعلام شد.
- در تاریخ ۳ آذر ۱۳۹۴ خورشیدی، یک فروند سوخو -۲۴ متعلق به ارتش روسیه در حریم هوایی کشور سوریه توسط موشک هوا به هوای جنگنده اف ۱۶ نیروی هوایی ترکیه سرنگون شد.
- در ۲۴ تیر ۱۳۹۳ خورشیدی، ساعت ۹:۲۰ دقیقه صبح در حوالی روستای قشقاوی در کنار دریاچه بختگان در دهستان خیر از توابع شهرستان استهبان، یک فروند سوخو -۲۴ متعلق به نیروی هوایی ایران سقوط کرد. خلبانان این جنگنده پیش از وقوع این سانحه، با موفقیت ایجکت کردند و هر دو نفر در سلامت کامل با چتر نجات فرود آمدند.
- درتاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ خورشیدی، دوجنگنده سوخو۲۴ ارتش سوریه در ادلب توسط اف۱۶ نیروی هوایی ترکیه ساقط شد.
طرح
سوخو-۲۴ یک جنگنده تهاجمی دو سرنشینه با بال متحرک است. دارای دو موتور و ورودیهای هوایی مستطیلی شکل در محل اتصال بالها در دو طرف هواپیما است.
جدول مشخصات
| مشخصه | مقدار |
|---|---|
| شرکت سازنده | سوخوی |
| کشور تولیدکننده | شوروی سابق |
| انواع مدل | ۷ مدل |
| تعداد تولید شده | حدود ۱۴۰۰ فروند |
| موتور | دو موتور توربوجت لیولکا مجهز به پس سوز |
| سال ساخت | ۱۹۶۵ الی ۱۹۶۹ |
| اولین پرواز | ۱۹۷۰ |
| سال به خدمت درآوردن | ۱۹۷۴ |
| هواپیماهای مشابه | تورنادو، اف ۱۱۱، اف ۱۴، اف ۱۵، میگ ۲۳، میگ ۲۷ |
| کابین | دو نفره |
| طول | ۲۴ متر |
| اندازه بال | ۶/۱۷ متر |
| ارتفاع از زمین ۴/۵ متر | |
| وزن هواپیما بدون بار | ۲۲۳۲۰ کیلوگرم |
| با حد اکثر بار | ۳۹۷۰۰ کیلوگرم |
| مقدار تسلیحات سوار شده بر بال | ۹۴۵ کیلوگرم |
| سقف پرواز | ۱۶۵۰۰ متر |
| رنج پروازی | ۲۵۰۰ کیلومتر |
| رنج دریایی | ۱۹۳۰ ناتیکال مایل(مایل دریایی) |
| سرعت | ۱/۸۲ ماخ و در مدل‌های پیشرفته ۲/۴ ماخ |
| سرعت هنگام بلند شدن | ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت |
| سرعت هنگام نشستن | ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت |
| نرخ سرعت | ۳۰۰۰۰ پا در عرض یک دقیقه |
| سقف پرواز برای سرویس | ۵۷ هزار پا |
| مقدار باند برای پرواز | ۱۳۰۰ متر |
| مقدار باند برای نشستن | ۹۵۰ متر |
| سوختگیری در آسمان | بله |
| سوخت داخلی | ۱۰۳۸۵ کیلوگرم |
| سوخت خارجی | ۲۳۹۶ کیلوگرم |
انواع
در انواع تولیدی اخیر از پیشرانه POS R-29Bs استفاده شد.
- سو-۲۴-A:مدل اولیه
- سو-۲۴-B:بدنه مدور شده
- سو-۲۴-C:دارای تغییراتی در سیستم هشدار دشمن
- سو-۲۴-D:دارای قدرت سوختگیری هوایی و دماغه بلندتر
- سو-۲۴-E:مدل شناسایی برای نیروی دریایی و دارای قدرت حمل مهمات ضدکشتی
کاربران
الجزایر- ۴۰ سوخو-۲۴ ام۲ و ۴ سوخو-۲۴ ام‌آر
آنگولا
جمهوری آذربایجان
ایران
قزاقستان
روسیه
سوریه
اوکراین
ازبکستان
سودان
کاربران سابق
نگارخانه
منابع
- ↑ "Airplanes - Military Aircraft - Su-24 - Historical background". Sukhoi Company (JSC). Archived from the original on 19 December 2014. Retrieved 14 November 2014.
- ↑ "Military aircraft prices". aeronautics.ru. Archived from the original on 14 September 2000. Retrieved 5 March 2011.
- ↑ SU-34 Fullback Desighner: Sukhoi Producer: Irkut / Russia بایگانی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine Defence Update
- ↑ «برخورد توپولف ایرتور با سوخو ۲۴ در بهمن ۷۱ - پایگاه خبری تحلیلی صنعت هوانوردی». پایگاه خبری تحلیلی صنعت هوانوردی. ۱۳۹۴-۱۱-۱۹T23:50:14+00:00. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در 2018-02-24.
- ↑ http://alef.ir/vdchwinxz23nzkd.tft2.html?312491
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sukhoi Su-24». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۰۸.
- "Su-24 FENCER" (به انگلیسی). وبگاه رسمی. Retrieved 23 مرداد 1388.