ساختار الماس
ساختار الماس (یا ساختار مکعبی الماسی) یکی از ساختارهای مواد بلورین است که علاوه بر عنصر کربن (الماس) در فلزاتی مانند قلع در دمای کمتر از ۱۳٫۲ درجه سانتی گراد هم قابل مشاهده است. در عناصر، تمام اتمها در این ساختار اتمهای مشابه هستند که توسط پیوندهای کوالانسی به یکدیگر متصل شدهاند. این ساختار شبیه یک ساختار مکعبی با وجوه مرکز پر به اضافه چهار اتم داخلی است. چنانچه شکل هم نشان میدهد اتمهای داخلی در موقعیت تتراهدرال قرار میگیرند. تعداد اتمهای سلول واحد در ساختمان مکعبی الماسی برابر ۸ عدد است. ضریب تراکم فضایی (Atomic Packing Factor) این ساختار برابر ۰٫۳۴ بوده و رابطه بین ثابت شبکه (a) و شعاع اتمی (r) در این ساختمان به شکل زیر است:
ساختار مکعبی الماسی، یک ساختار با تراکم کم است. در ساختارهای بلوری چند اتمی (مانند سرامیکها یا ترکیبات یونی بلوری) هم این ساختار مشاهده شدهاست که به ساختار بلندروی (Zinc Blende) مشهور است با این تفاوت که کاتیون موقعیت تتراهدرال و آنیون سایر موقعیتهای سلول واحد را اشغال میکند.
منابع
- Brian S. Mitchell, AN INTRODUCTION TO MATERIALS ENGINEERING AND SCIENCE, John Wiley & Sons, Inc. , New Jersey, 2004.