ساب‌تالاموس

ساب‌تالاموس (انگلیسی: Subthalamus) یا پایین‌نهنج قسمتی از هیپوتالاموس است که بین تالاموس و پوشش میان‌مغز (مزانسفال) قرار گرفته‌است.

ساب تالاموس در بین مغز میانی ، تالاموس و در طرف داخل کپسول داخلی (internal capsule) و گلوبوس پالیدوس قرار دارد و از مادهٔ سفید و خاکستری ساخته شده‌است. ساب تالاموس دارای قسمت‌های زیر است:

1. انتهای جلوی هستهٔ قرمز و تودهٔ سیاه که به ترتیب در تون و کنترل ارادی عضلات به کار می‌روند.
2. هستهٔ ساب تالامیک یا هستهٔ زیر تالاموسی(subthalamic) در ضخامت ساب تالاموس قرار دارد ، آسیب رسیدن به آن موجب اختلال شدید حرکتی در یک طرف بدن مخصوصاً شانه می‌شود. هستهٔ ساب تالامیک یکی از ویژگی‌های پستانداران است که در نخستی‌سانان مشخص‌تر می‌باشد. اگر این هسته را در انسان در امتداد برش تاجی بررسی کنیم، خواهیم دید که در هر دو سطح داخلی و خارجی محدب می‌باشد (محدب الطرفین).

ساب تالاموس از نظر موقعیت قرارگیری در سمت خلفی طرفی هستهٔ قرمز و ناحیهٔ قدامی Zona Incerta قرار می‌گیرد.

Zona Incerta ورقهٔ نازکی است از مادهٔ خاکستری که بین تالاموس و هستهٔ ساب تالاموس قرار دارد. Zona Incerta ادامهٔ شبکهٔ رتیکولار مغز میانی می‌باشد که وارد ساب تالاموس می‌شود.

از روی ارتباطات ناحیهٔ زیر تالاموس می‌توان حدس زد که این ناحیهٔ مکانی مهم برای هماهنگی تعدادی از مراکز حرکتی می‌باشد و نیز ناحیهٔ زیر تالاموسی دارای عمل مهاری بر روی قشر مغز و گلوبوس پالیدوس می‌باشد.