زایلاناز
زایلاناز (انگلیسی: Xylanase) به هرگونه آنزیمی که سبب تجزیهٔ پلی‌ساکارید زیلان و تبدیلش به گزیلوز گفته می‌شود و این عمل در نهایت سبب تجزیهٔ همی‌سلولز می‌شود که یکی از اجزاء ساختمانی مهم دیواره سلول گیاهان به‌شمار می‌رود. این آنزیم یکی از دلایل توانایی زندگی میکروب‌ها بر روی گیاهان است که از آن به‌عنوان مادهٔ مغذی استفاده می‌کنند. زایلانازها توسط قارچ‌ها، باکتری‌ها، مخمرها، جلبک‌های دریایی، تک‌یاختگان، حلزون‌ها، سخت‌پوستانان، حشرات، دانه‌ها و غیره ساخته می‌شوند. پستانداران توانایی ساخت زایلانازها را ندارند. منبع اصلی زایلاناز صنعتی، قارچ‌های رشته‌ای هستند.
از این آنزیم در سفیدسازی مغز چوب پیش از فرایند کاغذسازی و همچنین افزایش هضم‌پذیری سیلاژ در دام‌ها استفاده می‌شود (در این زمینه، برای هضم بی‌هوازی هم کاربرد دارد).
جدای مصرف این آنزیم‌ها در صنعت کاغذ و خمیرکاغذ، از آن به‌عنوان افزودنی غذایی برای گوشت ماکیان، آرد گندم (خمیرگیری را بهبود می‌بخشد)، افزایش کیفیت محصولات تنوری، جداسازی قهوه، روغن‌های گیاهی، نشاسته، بهینه‌سازی سیلاژ و خوراک دام و سرانجام، شفاف‌سازی آب‌میوه‌ها و صمغ‌گیری (فسفاتیدزُدایی) فیبرهای گیاهی از کتان، کنف، چتایی و رامی استفاده می‌شود. مقالات علمی فراوانی دربارهٔ استفاده‌های مهم این آنزیم‌ها در بیوتکنولوژی، نحوهٔ پایش آنها در منابع میکروبی، روش‌های تولید، ویژگی‌ها، نحوهٔ تلخیص و استفاده صنعتی و تجاری از آن موجود است.
در آینده ممکن است بتوان از زایلاناز برای تولید زیست‌سوخت از مواد گیاهی غیرقابل استفاده بهره‌برداری کرد.
منابع
- ↑ Beg QK, Kapoor M, Mahajan L, Hoondal GS (August 2001). "Microbial xylanases and their industrial applications: a review". Applied Microbiology and Biotechnology. 56 (3–4): 326–38. doi:10.1007/s002530100704. PMID 11548999.
- ↑ Polizeli ML, Rizzatti AC, Monti R, Terenzi HF, Jorge JA, Amorim DS (June 2005). "Xylanases from fungi: properties and industrial applications". Applied Microbiology and Biotechnology. 67 (5): 577–91. doi:10.1007/s00253-005-1904-7. PMID 15944805.
- ↑ Gulzar, Production and partial purification of Xylanase from Trichoderma longibrachiatum. Published in international conference on biotechnology and neurosciences. CUSAT , 2004.P33
- ↑ Subramaniyan S, Prema P (2002). "Biotechnology of microbial xylanases: enzymology, molecular biology, and application". Critical Reviews in Biotechnology. 22 (1): 33–64. doi:10.1080/07388550290789450. PMID 11958335.
- ↑ Kulkarni N, Shendye A, Rao M (July 1999). "Molecular and biotechnological aspects of xylanases". FEMS Microbiology Reviews. 23 (4): 411–56. doi:10.1111/j.1574-6976.1999.tb00407.x. PMID 10422261.
- ↑ Ahmed S, Riaz S, Jamil A (August 2009). "Molecular cloning of fungal xylanases: an overview". Applied Microbiology and Biotechnology. 84 (1): 19–35. doi:10.1007/s00253-009-2079-4. PMID 19568746.
- ↑ Sá-Pereira P, Paveia H, Costa-Ferreira M, Aires-Barros M (July 2003). "A new look at xylanases: an overview of purification strategies". Molecular Biotechnology. 24 (3): 257–81. doi:10.1385/MB:24:3:257. PMID 12777693.
- ↑ Alves-Prado HF, Pavezzi FC, Leite RS, de Oliveira VM, Sette LD, Dasilva R (May 2010). "Screening and production study of microbial xylanase producers from Brazilian Cerrado". Applied Biochemistry and Biotechnology. 161 (1–8): 333–46. doi:10.1007/s12010-009-8823-5. PMID 19898784.
- ↑ Prade RA (1996). "Xylanases: from biology to biotechnology". Biotechnology & Genetic Engineering Reviews. 13: 101–31. doi:10.1016/S0140-6701(97)80292-5. PMID 8948110.
- ↑ Sunna A, Antranikian G (1997). "Xylanolytic enzymes from fungi and bacteria". Critical Reviews in Biotechnology. 17 (1): 39–67. doi:10.3109/07388559709146606. PMID 9118232.
- ↑ Chávez R, Bull P, Eyzaguirre J (June 2006). "The xylanolytic enzyme system from the genus Penicillium". Journal of Biotechnology. 123 (4): 413–33. doi:10.1016/j.jbiotec.2005.12.036. PMID 16569456.
- ↑ Geiser E, Wierckx N, Zimmermann M, Blank LM (July 2013). "Identification of an endo-1,4-beta-xylanase of Ustilago maydis". BMC Biotechnology. 13: 59. doi:10.1186/1472-6750-13-59. PMC 3737115. PMID 23889751.
- ↑ Lee CC, Wong DW, Robertson GH (January 2005). "Cloning and characterization of the xyn11A gene from Lentinula edodes". The Protein Journal. 24 (1): 21–6. doi:10.1007/s10930-004-0602-0. PMID 15756814. Lay summary – Agricultural Research Service (November 29, 2005).
برای مطالعهٔ بیشتر
- Dashek, William V (1997). "Xylanase". Methods in Plant Biochemistry and Molecular Biology. CRC Press. pp. 313–5. ISBN 0-8493-9480-5.
Xylans can by hydrolyzed by β-xylanase
- Risk Assessment Summary, CEPA 1999. Trichoderma reesei 1391A
- Risk Assessment Summary, CEPA 1999. Trichoderma reesei P345A
- Risk Assessment Summary, CEPA 1999. Trichoderma reesei P210A
- Risk Assessment Summary, CEPA 1999. Trichoderma longibrachiatum RM4-100