رود تجن (سرخس)
رودخانه تجن، رودی است که در امتداد جریان هریرود است و پس از تلاقی دو رود کشف رود و هریرود در محلی به نام پل خاتون، تجن خوانده می‌شود و سپس از این محل مرز ایران و ترکمنستان را تشکیل می‌دهد و پس از ادامهٔ مسیر وارد سرخس می‌گردد و در شمال این شهر در پاسگاه جهانبانی از مرز ایران خارج می‌شود و وارد خاک جمهوری ترکمنستان می‌گردد و سرانجام در نزدیکی شهر تجن در ریگزارهای قره‌قوم فرومی‌رود.
| تجن | |
|---|---|
| مکان | |
| کشور |  افغانستان ایران ترکمنستان |
| ویژگی‌های ظاهری | |
| سرآب | |
| • مکان | کشف رود و هریرود |
| • ارتفاع | - متر |
| دهانه | صحرای قره‌قوم |
| طول | ۱۱۰۰ کیلومتر |
| دبی | متر مکعب بر ثانیه |
این رودخانه مانند دیگر رودهای منطقه دائمی نیست و در فصول سال با تغییرات میزان ریزش باران، دارای نوسانات زیادی می‌باشد. در سال‌های مختلف بین ۰٫۷۵ تا ۷٫۴ متر مکعب در ثانیه متفاوت است. رودخانه تجن بزرگ‌ترین منبع آب سطحی دشت سرخس می‌باشد.
واژه تجن در فارسی به معنی نهری است که از رود بزرگ جدا کنند، همان‌گونه که در تاریخ سیستان (۱۳/۴۰۴) آمده‌است: «و از هیرمند تجنی نو نهادن». ریشه این واژه از ریشه ایرانی باستان tač و tak به معنی تاختن و جاری شدن گرفته شده است.
کانالهای تجن
آب این رودخانه توسط پنج کانال به مصرف کشاورزی می‌رسد:
- کانال سنگر
- کانال نوروز آباد
- کانال دولت‌آباد
- کانال مظفری
- کانال جنگل
منابع
- ↑ حسن‌دوست، محمد (۱۳۹۵)، فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص. ۸۳۸، مدخل ۱۴۳۵٫، شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۲۸-۱
- دکتر عباس سعیدی (۱۳۵۴)، سرخس دیروز و امروز، ناشر توس