رضا دانشور
رضا دانشور (۱۳۲۶–۱۳۹۴)، داستان‌نویس و نمایشنامهنویس ایرانی بود.
رضا دانشور | |
|---|---|
| زاده | ۱۳۲۶ مشهد، ایران |
| درگذشته | ۶ خرداد ۱۳۹۴ (۶۸ سال) پاریس، فرانسه سرطان ریه |
| ملیت | ایرانی |
| کتاب‌ها | خسرو خوبان نماز میت کجای سال دو هزار منتظرت باشم محبوبه و آل |
زندگی‌نامه
رضا دانشور در سال ۱۳۲۶ خورشیدی در مشهد متولد شد. ابتدا به تئاتر علاقه‌مند شد و به همراه افرادی چون داود کیانیان، داریوش ارجمند، انوشیروان ارجمند، رضا صابری و رضا کیانیان در تکوین یک جریان تئاتری مهم در شهر مشهد نقش عمده‌ای داشت. در دانشگاه مشهد و دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرد. در دوران دانشجویی با اقتباس از کتاب ابوذر غفاری خداپرست سوسیالیست ترجمه و تألیف علی شریعتی نمایشنامه‌ای با نام ابوذر نوشت. این نمایشنامه که بر محور بازی یک بازیگر نوشته شده بود در زمستان ۱۳۴۹ در مشهد به روی صحنه رفت و با استقبال روبرو شد. این نمایش یک بار دیگر در سال ۱۳۵۱ با عنوان یک ابوذر دیگر در حسینیه ارشاد تهران اجرا شد. او در مشهد به تدریس تئاتر نیز اهتمام ورزید و در نهایت رئیس اداره تئاتر استان خراسان شد.
رضا دانشور ابتدا در دهه پنجاه خورشیدی با چاپ داستانهای کوتاه در نشریات و مجلات شناخته شد،انتشار رمان «نماز میت» او را به عنوان نویسنده‌ای توانمند در داستان‌نویسی ایران مطرح کرد. به گونه‌ای که هوشنگ گلشیری در سخنرانی معروف خود در شب‌های شعر گوته در بررسی وضعیت ادبیات داستانی ایران عنوان کرد که نماز میت رضا دانشور را نمی‌توان نادیده گرفت. نماز میت روایت دو زندانی سیاسی است که یکی از آن‌ها زیر شکنجه توانایی ایستادگی ندارد و در نهایت خبرچین می‌شود و دیگری به آرمان‌های خود وفادار می‌ماند. تسلط بر زبان و پیچیدگی‌های فنی اثر که با تکنیک جریان سیال ذهن روایت می‌شود، نماز میت را به یک اثر خواندنی در ادبیات معاصر ایران بدل کرده‌است.
او پس از انقلاب و در سال ۱۳۶۱ به فرانسه مهاجرت کرد. دانشور در خارج از ایران نیز به نوشتن ادامه داد. رمان خسرو خوبان که با نگاه به جنگ ایران و عراق نوشته شده را می‌توان یکی از مهم‌ترین رمان‌های ادبیات مهاجرت دانست. در نمایشنامه مسافر هیچ‌کجا که در سال ۱۳۸۵ منتشر شد دانشور به ماجرای واقعی یک ایرانی که به مدت ۱۸ سال در فرودگاه شارل دوگل پاریس زندگی می‌کرد پرداخت.
رضا دانشور بر اثر ابتلاء به بیماری سرطان ریه در شامگاه ۶ خرداد ۱۳۹۴ (۲۷ مه ۲۰۱۵) در سن ۶۸ سالگی در بیمارستان آلبر شانویه در حومه پاریس درگذشت.
کتابشناسی
رمان
- عاشورا، عاشورا
- کپرنشین‌ها
- نماز میت
- خسرو خوبان
مجموعه داستان
- هی‌هی جبلی قم‌قم نشر چشمه
- شش داستان لوح
- محبوبه و آل
نمایشنامه
- کجای سال دو هزار منتظرت باشم
- خورشید روی یخ
- شهر لوط
- مسافر هیچ‌کجا (۱۳۸۵)
گفتگو
- باغی میان دو خیابان: چهار هزار و یک روز از زندگی کامران دیبا (گفتگوی رضا دانشور با کامران دیبا)
از رضا دانشور چندین داستان کوتاه منتشر نشده به جای مانده‌است. تحقیقات او دربارهٔ تاریخ و جغرافیا و فرهنگ بلوچستان و هم‌چنین داستانک‌هایی دربارهٔ آیین پهلوانی از دیگر آثار ماندگار اوست.
پیوند به بیرون
- بخش‌هایی از گفتگو با رضا دانشور (کاری از شبنم طلوعی)
- ایرانیکا
- گفتگوی رضا دانشور با محمد علی سپانلو (صدا)
پانویس
- ↑ «رضا دانشور در پاریس درگذشت». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ "Reza Daneshvar" (به انگلیسی). Ithaca City of Asylum. Retrieved 7 خرداد 1394.
- ↑ [«یک بار دیگر ابوذر» «یک بار دیگر ابوذر»]. پایگاه اطلاع‌رسانی علی شریعتی. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «مروری بر تصویر ابوذر در نمایشنامه رضا دانشور؛ شاعرانه و عدالت‌خواه». روزنامه خراسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «پروندهٔ «هوشنگ گلشیری»: «مردی در آینه‌های دردار»». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ منیره برادران. ««نماز میت»: حدیث شکست و ایستادگی». رادیو زمانه.
- ↑ «رضا دانشور، نویسنده ایرانی و خالق 'خسرو خوبان'، درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «معرفی کتاب «مسافر هیچ‌کجا» از رضا دانشور». رادیو زمانه.
- ↑ ««رضا دانشور» درگذشت». ایلنا. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «رضا دانشور، نویسنده ایرانی ساکن پاریس درگذشت». رادیو فرانسه.
- ↑ ««خسرو خوبان» ادبیات ایران درگذشت». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «باغی میان دو خیابان: گفتگوی رضا دانشور با کامران دیبا». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴.