دیوید لین

متولد ۲۵ مارس ۱۹۰۸ در کرویدون، ساری بود. از ۱۹ سالگی کارش را در کارگاه‌های فیلمبرداری آغاز می‌کند. بعد از یک سال در ۱۹۲۸ با سمت دستیار فیلمبردار در «کمپانی گومون» استخدام می‌شود. چندی نیز به عنوان دستیار اتاق تدوین فعالیت می‌نماید تا اینکه در اواخر ۱۹۲۸ به مقام دستیار کارگردانی می‌رسد. بعد از دو سال یعنی از ۱۹۳۰ به تدوین فیلم می‌پردازد. بالاخره اولین فیلمش را در ۱۹۴۲ با همکاری نوئل کاوارد کارگردانی می‌کند. البته این همکاری و اقتباس از نوشته‌های کاوارد در سه فیلم بعدی دیوید لین تکرار می‌شود. دیوید لین دو بار برنده جایزه اسکار می‌گردد. بار اول بخاطر فیلم پل رودخانه کوای (۱۹۵۷) و بار دوم بخاطر فیلم لورنس عربستان (۱۹۶۲). و سه فیلم آخرش نوشته رابرت بولت می‌باشد. سه فیلم از آثار دیوید لین در میان صد فیلم پرفروش تاریخ سینمای بریتانیا قرار دارند که این برای هر فیلمسازی غرورانگیز است.

اما بدون تردید فیلمی که دیوید لین و سبک فیلمسازی‌اش را به جهانیان نمایاند فیلم (پل رودخانه کوای) در سال ۱۹۵۷ بود. نمونهٔ یک فیلم اکشن کلاسیک. بدون اغراق در نشان دادن خشونت‌ها. با هنرنمایی الک گینس، جک هاوکینز و آندره مورل. داستان اسارت سربازان انگلیسی به دست ژاپنی‌ها و مقاومت حماسه‌ای افسران آن‌ها در بابر زورگویی‌های افسران ژاپنی. این فیلم هفت جایزهٔ اسکار از جمله بهترین کارگردانی برای دیوید لین را از آن خود کرد و در رقابتی سخت با فیلم ۱۲ مرد خشمگین ساختهٔ سیدنی لومت اسکار بهترین فیلم را برد.

پنج سال سکوت دیوید لین سرانجام در سال ۱۹۶۲ با بهترین فیلم حماسی سینما یعنی (لورنس عربستان) شکسته شد. دیوید لین در این فیلم از بازیگران با تجربهٔ پل رودخانهٔ کوای بهره برد. از آنجایی که سبک این فیلم با دیگر فیلم‌های حماسی نظیر بن هور ساختهٔ ویلیام وایلر تفاوت داشت لین تصمیم گرفت نقش اول فیلم را به یک بازیگر گمنام تئاتر یعنی پیتر اوتول بسپارد. جامپ کات معروف فیلم در اواسط آن، فیلمبرداری فوق‌العادهٔ فردی یانگ و بازی‌های خوب آنتونی کویین، جک هاوکینز و البته پیتر اوتول که هنوز هم او را با نقش «کلنل توماس لورنس» می‌شناسند و موسیقی حماسی فیلم ساختهٔ موریس ژار فرانسوی از نکات برجستهٔ فیلم بود. این فیلم هم هفت جایزهٔ اسکار از جمله بهترین کارگردانی را نصیب خود کرد. صحنهٔ تفکر لورنس در بیابان و صحنه‌ای که دوربین سعی می‌کند سواری را به صورت یک لکهٔ سیاه نشان دهد، بعدها الهام بخش کارگردانان حماسه ساز به‌خصوص فیلم‌های حماسی بیابانی شد. دیوید لین پس از لارنس عربستان از بیم کلیشه‌ای شدن از فیلم‌های اکشن فاصله گرفت.

در سال ۱۹۶۵ تصمیم گرفت فیلم عاشقانهٔ (دکتر ژیواگو) را بسازد. این فیلم به زندگی یک پزشک روسی در اوایل انقلاب اکتبر روسیه می‌پرداخت. موسیقی روان این فیلم ساختهٔ موریس ژار و بازی بی نظیر جولی کریستی از نکات برجستهٔ فیلم بود.

دیگر اثر به یادماندنی دیوید لین فیلم (گذرگاهی به هند) بود که کارنامهٔ هنری او را تکمیل کرد.

دیوید لین پنج مرتبه ازدواج کرد:

• ایزابل لین (۳۶–۱۹۳۰) طلاق
• کی والش(۴۹–۱۹۴۰) طلاق
• آن تاد" (۵۷–۱۹۴۹) طلاق
• لیلا ماتکار (۱۹۶۰–۷۸؛ طلاق) اهل هندوستان
• ساندرا هاتز(۱۹۸۱–۸۴؛ طلاق)
• ساندرا کوک (۱۹۹۰–۹۱؛ مرگش)

در مقام تدوینگر

در مقام کارگردان و نویسنده

• دیوید لین در IMDb
• «David Lean». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۴.
• شهیدی، علی‌اصغر (زمستان ۱۳۶۷)، سینماگران جهان، موسسه انتشارات تلاش
• «دیوید لین؛ روایتگری بزرگ در تاریخ سینما - اخبار سینمای».

• «فرهنگ و هنر - BBC فارسی - حماسه صحرایی دیوید لین؛ به مناسبت پنجاه سالگی «لارنس عربستان»».