دینگ بابکان

دینگ یکی از دختران بابک، شاه پارس بود؛ برادرانش شاپور، اردشیر و بلاش نام داشتند. او برای اجرای آیین زرتشتی خویدوده یا ازدواج با خویشاوندان، همسر اردشیر شد. بنابراین او عنوان بانبشنان بانبشن («شهبانوی شهبانوان») را دریافت کرد و گمان می‌شود که او در سنگ‌نگاره تاج‌گذاری اردشیر در نقش رجب در سمت راست تصویر حضور داشته باشد. او احتمالاً مادر شاپور یکم، پسر اردشیر، بود و پس از مرگ اردشیر در سال ۲۴۲ عنوان بانبشنان بانبشن را از دست داد.

مُهری از دینگ بر جای مانده‌است که تصویر نیم‌تنه او با اسم و لقبش بانبشنان بانیش (شهبانوی شهبانوان) به حروف پهلوی در آن کنده شده‌است. این بانو با چهره‌ای زیبا و مصصم، تاجی بر سر دارد که برفراز آن گیسوانش به‌شکل گویی با نوار کوچکی بسته شده‌است. گوشواره‌ای که دارای سه مروارید است در گوش و گلوبند مرواریدی در گردنش دیده می‌شود و گیسوان مجعدش به چندین رشته بافته و فروافتاده‌است. تاج مدور او دارای لبه‌ای است که با جواهرات مزین شده‌است.

پژوهشگران در مورد مالکیت این مهر اختلاف نظر دارند. بیشتر محققان آن را متعلق به دینگ بابکان می‌دانند. علیرضا شاپور شهبازی، ارنست هرتسفلد و فیلیس اکرمناز جمله کسانی هستند که این مهر را از آن دینگ همسر یزدگرد دوم و مادر هرمز و پیروز می‌دادند.

• Gignoux, Philippe (1994). Encyclopaedia Iranica, Vol. VII, Fasc. 3. p. 282 http://www.iranicaonline.org/articles/denag.
• کریستین سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۷