دیجی‌کالا

حمید و سعید محمدی دربارهٔ چرایی راه‌اندازی شرکت دیجی‌کالا اعلام کردند که در سال ۱۳۸۴، هر دو عکاسی دیجیتال را پیگیری می‌کردند و پس از جستجو در اینترنت دربارهٔ دوربین‌ها، دوربین دلخواه را از بازار خیابان جمهوری تهران خریداری کردند. اما پس از چند روز، پی بردند که لنز روی دوربین، دست دوم و تعمیر شده‌است. این رویداد، انگیزهٔ ایجاد نخستین فروشگاه مطمئنی که اطلاعات درستی به کاربران بدهد را در ذهن آن‌ها ایجاد کرد. برادران محمدی در سال ۱۳۸۵، دیجی‌کالا را بنیان گذاشتند. شمار پرسنل نخستین این شرکت، ۵ تن بود؛ شمار کارکنان، تا اسفند ۱۳۹۲ به ۲۰۰ تن افزایش پیدا کرد و بر پایه گفته‌های مدیران، تا پایان سال ۱۳۹۳ به ۷۰۰ تن و در شهریور ۱۳۹۷، به نزدیکی ۲۲۰۰ تن رسید.

بر پایهٔ گزارشی در سال ۱۳۹۷، بخش‌های مالی، منابع انسانی، خرده‌فروشی و عملیات بر عهدهٔ سعید محمدی بوده‌است و بخش‌های فناوری، توسعهٔ محصول، بازاریابی و مارکت‌پِلیس را حمید محمدی مدیریت می‌کرده‌است. خرده فروشی با روش جدید که طی آن ارسال سفارشات و کالاها توسط واحدهای صنفی ، مغازه ها و فروشنده های مختلف به مشتریانی که اجناس را از دیجی کالا خریداری کرده اند و این امر بدون کنترل و نظارت دیجی کالا انجام می گردد و در مواردی این ارسال مستقیم شامل کالاهای کارکرده یا مرجوعی دیگر مشتریان بوده سبب افزایش نارضایتی بسیاری از مشتریان و بی اعتمادی برخی از آنان به شرکت دیجی کالا شده است .

بر پایهٔ اعلام رسمی این شرکت در سال ۲۰۱۹، کالاهای ممنوعه (غیرقابل فروش) در دیجی‌کالا، شامل مواردی چون: ابزار جانبی اصل برند اپل (غیراصل اپل، قابل فروش بوده‌است)، تمامی کالاهای مروج ادیان دیگر یا دارای طرح صلیب و مسیح، همهٔ پرنسس‌های دیزنی، عروسک با پوشاک و «اندام نامناسب» و مغایر با «شئونات اسلامی»، کالاهای گسترش‌دهندهٔ فرهنگ غرب، ابزار توان‌بخشی و ژل و اسپری جنسی و اقلام «منشوری» بوده‌است.

دیجی‌کالا در تابستان سال ۱۴۰۰ از سرویس جدیدی به نام «دیجی‌کالا جت» رونمایی کرد. بنا به گفته مدیران دیجی‌کالا جت در فاز نخست این سرویس، سفارش‌های سوپرمارکتی بدون هزینه ارسال در بازه زمانی ۳۰ دقیقه‌ای به خریداران تحویل داده می‌شود. تا پایان تابستان سال ۱۴۰۰، تعدادی از شهرهای ایران مثل تهران، کرج، مشهد و شیراز تحت پوشش این سرویس قرار گرفته‌است و تا پایان سال بیشتر شهرهای بزرگ ایران تحت پوشش قرار خواهد گرفت.

در بهمن ۱۴۰۰ دیجی‌کالا همزمان با تولد ۱۵ سالگی خود از سایت جدیدش رونمایی کرد. گفته شده هدف از این تغییر، بهبود عملکرد وبسایت و ارائه بستری مناسب برای پاسخ‌گویی به نیازهای مشترک کسب‌وکار دیجی‌کالا و کاربران این پلتفرم بوده‌است.

امور مالی و زنجیرهٔ تأمین

سرمایه‌گذاری

دیجی‌کالا با سرمایهٔ شخصی اولیه ۲۰ میلیون تومانی حمید و سعید محمدی شروع به کار کرد. شش سال پس از بنیان‌گذاری، با جذب سرمایه‌گذار وارد فاز بعدی گسترش کسب‌وکار خود شد. شرکت خصوصی ایرانی سرآوا پارس در سال ۱۳۹۱ سرمایه‌گذاری در دیجی‌کالا را آغاز کرد. گام دوم سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا سال ۱۳۹۴ با جذب سرمایه یک صندوق سرمایه‌گذاری اروپایی با نام شرکت اینترنشنال اینترنت اینوستمنت (IIIC) آغاز شد. بر پایه گزارش ۱۰۰ روزه دولت، دیجی‌کالا از دی‌ماه سال ۱۳۹۴ فرایند جذب سرمایه را از طریق IIIC و به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار در قالب افزایش سرمایه و در ازای اعطای ۲۱ درصد سهام آغاز کرد. این فرایند جذب سرمایه با گرفتن مجوز سرمایه‌گذاری خارجی، از سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران کامل شده‌است. بنا به گفته مدیران دیجی‌کالا در آذر سال ۱۳۹۷، ۳۵ درصد سهام گروه دیجی‌کالا در اختیار سرآوا، ۳۵ درصد برادران محمدی، نزدیک ۲۵ درصد در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری هلندی - صندوق اروپایی IIIC و بقیه نیز سهم تشویقی ۸۰ نفر از مدیران کلیدی دیجی‌کالاست.

شمار کارکنان

به دنبال نابسامانی اقتصادی در تابستان ۹۷ این شرکت مجبور به تعدیل ۱۷۵ نفر از ۲۴۰۰ نفر پرسنل خود شد. در حال حاضر تعداد کارکنان دیجی‌کالا بیش از ۸ هزار نفر است. برنامه دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۰ رشد تعداد همکاران تا ۱۰ هزار نفر است.

انحصار

دیجی‌کالا ادعا کرده انحصار ۹۱٪ بازار خریداران اینترنتی ایرانی را در دست دارد.

حریم شخصی

برای ثبت نام و خرید و فروش از دیجی‌کالا به کد ملی احتیاج است.

فناوری الگوریتم لجستیک

سورس کد بک اند نرم‌افزار سایت را داخل فریمورک‌های زبان‌های برنامه‌نویسی ای اس پی دات نت ام وی سی و پی اچ پی نوشته‌اند. همچنین در سال ۱۴۰۰ زیرساخت اپلیکیشن و سایت دیجی‌کالا، به کتابخانه ری‌اکت مهاجرت کرد.

دیجی‌کالا از ابتدا تنها کالاهای دیجیتالی و الکترونیکی را به شکل آنلاین به فروش می‌رساند تا اینکه از سال ۱۳۹۳ از فروش کالای دیجیتال به فروش دیجیتال کالا تغییر استراتژی داد و از آن پس، به فروشگاه آنلاین کالا در همهٔ دسته‌های کالایی تبدیل شد. کالاهای دیجیتال، هنری، لوازم آرایشی، بهداشتی و سلامت، خودرو، ابزار و اداری، مد و پوشاک، لوازم خانه و آشپزخانه، کتاب، نوشت‌افزار، اسباب‌بازی، کودک و نوزاد و تجهیزات ورزش و سفر در این فروشگاه قابل دسترسی هستند. سوپرمارکت دیجی‌کالا نیز در تیرماه تابستان ۱۳۹۷ با پیوستن روکولند به این مجموعه افزوده شده‌است.

گروهی از کالاهای فروشگاه، دارای گارانتی شرکتی هستند و برخی دیگر تنها هفت روز گارانتی دیجی‌کالا را دارند که شامل تعویض یا پس گرفتن کالا در شرایطی مشخص می‌شود. بیشتر کالاها دارای توضیحات، نقد و بررسی هستند و کاربران می‌توانند دیدگاه و امتیاز و نقد خود را دربارهٔ هر کالا برای دیگر کاربران به اشتراک بگذارند.

دیجی‌کالا در سال ۱۳۹۵ از مدل تجاری بازارگاه (Market place) رونمایی کرد. این پلتفرم این امکان را فراهم می‌کند که فروشندگان، تولیدکنندگان، فروشندگان عمده، شرکت‌ها، بازرگانی‌ها و خرده‌فروشان کالا از زیرساخت‌های دیجی‌کالا برای عرضهٔ کالاهای خود به مشتریان استفاده کنند.

دیجی‌کالا مگ یک رسانهٔ برخط زیرمجموعهٔ دیجی‌کالا است که در دامنهٔ اصلی این شرکت، میزبانی می‌شود و در تابستان ۱۳۹۴ توسط شرکت اصلی راه‌اندازی شده‌است. این وبگاه مقالاتی دربارهٔ فناوری و سبک زندگی منتشر می‌کند.

دیجی‌کالا در تیرماه سال ۱۳۹۷ با خرید «سوپرمارکت اینترنتی روکولند»، فروش محصولات تازه سوپرمارکتی به صورت آنلاین را آغاز کرد.

دیجی‌کلاب، باشگاه کاربران دیجی‌کالا است که با قرعه‌کشی، جوایزی را برای اعضای آن، پیشنهاد می‌دهد.

دیجی‌پلاس، خدمات ویژه دیجی‌کالا برای کاربرانش است. این سرویس در سال مرداد ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد.

گروه دیجی‌کالا شامل بخش‌ها و مجموعه‌های مختلف است که برخی در داخل خود پلتفرم و برخی با موضوع مختلف و خارج از پلتفرم فروشگاهی دیجی‌کالا درحال فعالیت‌اند. دیجی‌استایل، دیجی‌نکست، دیجی‌پی، فیدیبو، کمدا، پیندو و دیجی‌اکسپرس از اعضای فعال این گروه تا خرداد سال ۱۴۰۰ هستند.

دیجی‌کالا در سال ۱۳۹۵ بخشی از سهام فیدیبو را خرید و در سال ۱۳۹۶ با افزایش سرمایه‌گذاری، مالک اصلی آن شد. فیدیبو فروشگاه قانونی کتاب الکترونیک فارسی است که از اسفند ۱۳۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده‌است. فیدیبو با همراهی دیجی‌کالا در اردیبهشت ۱۳۹۷ اولین کتابخوان انحصاری خود را با نام فیدیبوک با پشتیبانی از زبان فارسی عرضه کردند.

دیجی‌استایل که از وبگاه‌های زیرمجموعه دیجی‌کالا شمرده می‌شود. این وبگاه، در زمینهٔ آرایشی و بهداشتی نیز وارد شده‌است. گسترهٔ محصولات دیجی‌استایل تا پایان سال ۱۳۹۷، شامل لباس مردانه، زنانه و بچگانه، انواع کیف‌های مردانه و زنانه، انواع کفش‌های ورزشی و رسمی، عینک، ساعت، دستبند، دستکش، کلاه، زیورآلات از برندهای گوناگون بوده‌است.

دیجی‌پی استارت‌آپی در زمینهٔ فین‌تک و صنعت پرداخت است که پیش از این با نام هماپی فعالیت می‌کرد و از سال ۱۳۹۶ به گروه دیجی‌کالا پیوست. این سیستم یکپارچه پرداخت آسان بدون نیاز به ورود اطلاعات کارت است. در خردادماه ۱۴۰۰، خبرگزاری‌ها از امضای تفاهم‌نامه‌ای به ارزش دو هزار میلیارد تومان بین دیجی‌کالا، دیجی‌پی و پست بانک ایران خبر دادند.

کمدا پلتفرم خرده‌فروشی در بستر شبکه اجتماعی (Social Commerce) است که اوایل سال ۱۳۹۹ از اسمارت‌آپ ونچرز خارج و دیجی‌کالا در آن سرمایه‌گذاری کرد. این استارتاپ فعالیت خود را از سال ۱۳۹۶ در حوزه فشن و باهدف بازگرداندن پوشیدنی‌های مازاد به چرخه مصرف آغاز کرد. کمدا تجربه خرید و فروش تعاملی و نوعی شبکه‌اجتماعی خرید و فروش ایرانی با محوریت خانم‌ها و چشم‌انداز H2H (ارتباط مستقیم انسان به انسان) است. بعد از سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا دسته‌بندی‌های جدید از جمله کتاب، آرایشی و بهداشتی، لوازم خانه و آشپزخانه، خوراکی، بازی و سرگرمی، کودک و سیسمونی، وسایل دکوری، ورزشی، لوازم پت، کوهنوردی و سفر در کنار فشن به کمدا اضافه شد.

پیندو پلتفرم ثبت آگهی آنلاین خرید و فروش کالا و ارائه خدمات است که در سال ۱۳۹۹ به گروه دیجی‌کالا افزوده شد. پیندو به دیجی‌کالا پیوند خورده‌است به طوری که بینندگان آگهی در پیندو می‌توانند مشخصات فنی، نقد و بررسی تخصصی، نظرات خریداران و قیمت کالا را در دیجی‌کالا ببینند. امکان فیلتر کردن آگهی‌ها براساس دسته‌بندی، برند، میزان نو بودن و قیمت کالا نیز فراهم است.

خرید عمده

برای فروش کالا با قیمت عمده فروشی به شرکت ها زیر دامنه مخصوص جدا از خرده فروشی ساخته است.

داروی بدون نسخه

در سال ۱۴۰۰ این شرکت شروع به فروش اختصاصی از داروخانه‌ها به شکل آنلاین برای محصولات درمان وبهداشت، داروی بدون نسخه و کالای سلامت غیردارویی و مکمل غذایی کرد که با دخالت اداره غذا و دارو متوقف شد.

دیجی‌کالا، بازارگاه یا مارکت‌پلِیس (به انگلیسی: Marketplace) خودش را در سال ۱۳۹۵ راه‌اندازی نمود که از این طریق فروشندگان می‌توانند محصولات خود را در بستر سایت بفروشند. برای کالاها براساس دسته حداکثر قیمت وجود دارد.

اغلب شکایت‌ها از دیجی‌کالا به دلیل تقلبی بودن و مغایرت کالا و درج اطلاعات غلط و غیرواقعی در وبسایت، عدم نظارت و عدم پاسخ‌دهی است. این روش فروش به دلیل ارسال مستقیم کالای کارکرده یا مرجوعی توسط فروشندگان مختلف به مشتریان بدون کنترل و نظارت دیجی کالا سبب افزایش نارضایتی بسیاری از مشتریان و بی اعتمادی برخی از آنان به شرکت دیجی کالا شده است .

دفتر مرکزی و دفتر دوم (دفتر فنی و مالی) در تهران و دفتر سوم در خارج از تهران در جاده قدیم کرج (فتح) در شهرک دانش واقع شده‌است. دیجی‌کالا سه مرکز پردازش و انبار کالا در تهران و ۲۳ مرکز توزیع در شهرهای بزرگ ایران دارد.

پلتفرم سوپرنوا زیرساختی برای میزبانی از ۱۰۰ هزار کسب‌وکار ایرانی و ۲۰۰ میلیون کاربر در منطقه ایجاد کرده‌است. دیجی‌کالا پلتفرم سوپرنوا را به عنوان یک سیستم جامع در همگی فعالیت‌های خود همانند انبارداری، فروش، نسخه وب، موبایل و مارکت‌پِلیس، به کار برده‌است. سوپرنوا در کنار ارائهٔ راهکارهایی برای مدیریت امور روزمرهٔ دیجی‌کالا، امکاناتی چون تحلیل داده‌های کلان را در اختیار این شرکت قرار می‌دهد. سوپرنوا برپایه فناوری متن باز ایجاد شده و طراحی آن با تمرکز بر گسترش‌پذیری و قابلیت سرویس‌دهی همزمان به‌شمار زیادی کاربر بوده‌است.

کانون‌های پردازش کالا

نخستین مرکز پردازش کالای دیجی‌کالا در سال ۱۳۹۲ راه‌اندازی شد. در این مرکز زنجیره‌ای از فعالیت‌های به هم پیوسته وجود دارد که در فرایند تحویل به موقع سفارش تأثیر مستقیم دارد. این فعالیت‌ها با انتقال کالا از فروشندگان و تأمین‌کنندگان آغاز می‌شود و بعد از قرار گرفتن در زنجیره تأمین، پردازش و ارسال در نهایت با تحویل سفارش مشتری در بازه زمانی از پیش تعیین‌شده پایان می‌یابد. دیجی‌کالا در آبان ۱۳۹۶ دومین مرکز پردازش کالای خود را نیز افتتاح کرد، این مرکز بزرگترین مرکز پردازش کالا در خاورمیانه است که ظرفیت ثبت سفارش کاربران را به ۴۰۰ هزار کالا در روز افزایش داده‌است.

بخشی از کالاهای موجود در مرکز پردازش، کالاهای فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا هستند و بخشی نیز کالاهای فروشندگان مارکت‌پِلیس هستند که به صورت امانت در انبارهای دیجی‌کالا نگهداری می‌شوند تا آماده ارسال باشند. در کنار کالاهای موجود در مرکز پردازش بخشی از کالاها بعد از ثبت سفارش، از سوی فروشنده در اختیار دیجی‌کالا قرار می‌گیرد. هنگام ثبت سفارش، پردازش کالای مشتری بر اساس نوع کالا در نظر گرفته می‌شود. این فرایند به صورت هوشمند انجام می‌شود. و زمان ارسال کالا را مشخص می‌کند. دیجی‌کالا بیش از ۵۰ مرکز توزیع در ۲۳ شهرستان دارد و همچنین ۳ مرکز تحویل و دریافت حضوری کالا در تهران دارد.

کانتنت فکتوری یا بخش تولید محتوا بخش دیگری از مرکز پردازش است که مطالب مربوط به توضیح محصولات، نقد و بررسی‌ها و عکاسی از کالاها آنجا تهیه می‌شود.

در سال ۱۳۸۷ در همایش ملی تجارت الکترونیکی، به عنوان وبگاه برگزیده از سوی وزارت بازرگانی معرفی شد.بر اساس گزارش مجلهٔ اکونومیست در سال ۲۰۱۴ این وبگاه با سرمایهٔ ۱۵۰ میلیون دلار در رتبهٔ اول شرکت‌های اینترنتی ایران قرار گرفت هرچند که در اوایل سال ۹۵ این ادعای مجله اکونومیست غیرواقعی دانسته شد بر اساس این گزارش مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران در نامه‌ای به سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: این شرکت نسبت به واگذاری ۷٫۸۳ درصد سهام شرکت نوین‌اندیشان سرآوا پارس به سرمایه‌گذاران خارجی به ارزش ۶ میلیون و ۳۷۷ هزار و ۹۱۷ یورو اقدام کرده‌است. بر طبق این خبر، شرکت سرآوا پارس که مالک عمده سهام دیجی‌کالا می‌باشد؛ ۷٫۸۳ درصد از سهام خود را حدود ۷٫۳ میلیون دلار فروخته‌است؛ بنابراین میزان ارزش کلی آن حدود ۹۰ میلیون دلار ارزش‌گذاری می‌شود که ادعای مجله اکونومیست را که ارزش دیجی‌کالا را ۱۵۰ میلیون دلار برآورد کرده‌بود رد می‌کند. طبق گزارش واشینگتن پست در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴ میلادی) این وبگاه روزانه ۳٬۰۰۰ درخواست خرید و در ۱۶ شهر مهم ایران برای پخش محصولاتش شعبه دارد. در سال ۱۳۹۳ این شرکت ۴۵۰ کارمند حمل و نقل داشت که عهده‌دار تحویل محصولات به مشتریان بودند.برخی منابع دیجی‌کالا را از نظر سهم گسترده‌ای که در بازار تجارت الکترونیک ایران دارد، با شرکت آمازون مقایسه می‌کنند و به آن لقب «آمازون ایرانی» داده‌اند.دیجی‌کالا برنده بهترین لجستیک در دومین دوره اعطای جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین شد و تقدیرنامه ۳ ستاره دریافت کرد.

بنیان‌گذاران دیجی‌کالا در دی‌ماه ۱۳۹۷ نشان امین الضرب اتاق بازرگانی تهران را دریافت کردند.

• دیجی‌کالا به دلیل کلاه‌برداری از مشتریان در «تخفیف ویژه» بلک فرایدی به وسیله نشان دادن تخفیف غیرواقعی و کالاهای بدون کیفیت مرجوعی مورد انتقاد است.
• در شب یلدای سال ۱۳۹۵ به دلیل وجود یک باگ امنیتی، صفحهٔ کاربران جابجا نشان داده می‌شد.
• در جریان همه‌گیری کووید ۱۹، صداوسیما گزارش داد که فروشندگان دیجی‌کالا ماسک را به قیمت چندین برابر زیادتر می‌فروشند که دیجی‌کالا آن را تکذیب کرد.
• در سال ۱۳۹۷ هشتگ تحریم سایت در توییتر به راه انداخته شد.
• در اردیبهشت ۱۴۰۱ تجارت نیوز گزارش داد تخلفات دیجی‌کالا در اتحادیه کسب وکارهای اینترنتی سرپوش می‌شود.

• وبگاه دیجی‌کالا
• وبگاه دیجی استایل