خودسوزی
خودسوزی یکی از خشن‌ترین و دردناک‌ترین روش‌های خودکشی است و به دلیل زخم‌ها و عفونت‌های عمیق و پیچیده، میزان هلاکت با آن حتی از روش‌هایی چون حلق‌آویزی هم بیشتر است. امروزه استفاده از این روش برای خودکشی، در کشورهای پیشرفته رایج نیست. اما در بخش‌هایی از آفریقا، آسیا و به‌ویژه هندوستان از این روش بسیار استفاده می‌شود.
آرامش فوق‌العاده تچ کوانگ دوک در حین سوخته‌شدن، باعث جلب توجه بسیاری از رسانه‌های مهم جهان به این خودسوزی و اعتراضات راهب‌های بودایی به حکومت ویتنام جنوبی شد.
خودسوزی سیاسی
خودسوزی شکل نادر و الهام‌بخشی از اعتراض سیاسی و اجتماعی است. در برخی موارد هم‌چون خودسوزی یان پالاخ یا محمد بوعزیزی باعث جرقه قیامی مردمی و تغییرات بنیادین سیاسی در کشورهای‌شان شدند. راهبان بودایی در اعتراض به سیاست‌های دولت چین در اشغال تبت، هرساله اعتراض خود را به حاکمیت ۶۰ ساله چین با موجی از خودسوزی‌ها نشان می‌دهند. یونس عساکره شهروند عرب ایرانی در مارس ۲۰۱۵ به دلیل آنکه شهرداری خرمشهر دکه میوه فروشی او را مصادره کرد، در مقابل ساختمان شهرداری آن شهر خودسوزی کرد.
خودسوزی برای خودکشی
در ایران
خودسوزی در غرب و شمال غرب ایران هم رایج است. برپایهٔ گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران در سال ۱۳۸۰ خورشیدی، از افراد درگذشته از خودکشی، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در میان زنان بوده‌است (۶۹٫۲۹٪). همین گزارش بالاترین درصد خودکشی مردان با روش خودسوزی را ۴۷٪ در استان یزد و بالاترین درصد خودکشی زنان با این روش را ۹۴٫۴٪ در استان بوشهر اعلام کرده‌است. نظرزاده و همکاران با مطالعهٔ فراتحلیل ۱۹ پژوهشِ انجام‌شده در دو دههٔ قبل از خرداد ۱۳۹۱ خورشیدی که شامل ۲۲۴۹۸ مورد اقدام به خودکشی می‌شده‌است (با کنار گذاشتن پژوهش‌هایی که تنها خودکشی‌های منجر به مرگ را بررسی کرده بوده‌اند)، نتیجه گرفته‌اند که به‌طور کلی در میان روش‌های فیزیکی خودکشی در ایران، خودسوزی با شیوع ۱۳٪ رایج‌ترین روش است. مطالعهٔ آن‌ها نشان داده‌است که بیش‌ترین شیوع خودسوزی به ترتیب در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد (۴۸٪)، ایلام (۲۸٪)، و خراسان جنوبی (۱۰٪) بوده‌است. به‌گفتهٔ نظرزاده و همکاران، اگرچه خودکشی به‌وسیلهٔ خودسوزی در ایران از کشورهایی مانند هند (۴۰٪)، سریلانکا (۲۴٪)، و مصر (۱۷٪) کم‌تر است؛ ولی شیوع خودسوزی در ایران از کشورهای آفریقایی چون زیمبابوه (۱۱٪) و آفریقای جنوبی و همچنین کشورهای اروپایی چون آلمان بیشتر است. پژوهش نظرزاده و همکاران نشان داده‌است که بدون در نظر گرفتنِ مسمومیت، به‌طور کلی زنان و مردان ایرانی از روش‌های خشنی برای خودکشی استفاده می‌کنند (در مطالعهٔ آن‌ها: خودسوزی، حلق‌آویزی، سلاح گرم) که شیوع این روش‌های خشن در استان‌های غربی و جنوب شرقی کشور بیشتر است.
افراد سرشناس خودسوزی‌کرده
ایرانی:
- هما دارابی
- سحر خدایاری
- یونس عساکره
خارجی:
- تچ کوانگ دوک
- محمد بوعزیزی
- یان پالاخ
- آرتین پنیک
- واسیل ماکوخ
- ریشارد شیویتس
پانویس
- ↑ رضاییان و شریفی‌راد، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام، ۱.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز، ۵۰.
- ↑ رضاییان و شریفی‌راد، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام، ۱.
- ↑ چرا معترضان سیاسی خودسوزی می‌کنند؟، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ چهل و پنجمین سالروز خودسوزی یان پالاخ در اعتراض به حمله شوروی، رادیو فردا
- ↑ The tragic life of a street vendor Yasmine Ryan, Al Jazeera, 20 January 2011
- ↑ نگرانی دالایی لاما از موج خودسوزی در تبت، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ شهروند عرب ایرانی در مقابل شهرداری خرمشهر خودسوزی کرد بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ عربی یحرق نفسه بالأهواز بعد إزالة مصدر رزقه بایگانی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine العربیة
- ↑ رضاییان و شریفی‌راد، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام، ۱.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز، ۵۰.
- ↑ رضاییان و شریفی‌راد، خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام، ۲.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران، ۴۴.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز، ۵۰.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز، ۵۰.
- ↑ نظرزاده، بیدل و سایه‌مردی، تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران، ۴۹.
منابع
- رضاییان، محسن؛ شریفی‌راد، غلامرضا (پاییز ۱۳۸۵). «خودسوزی مهم‌ترین روش خودکشی در استان ایلام». روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (۴۶): ۱–۲. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۶.
- نظرزاده، میلاد؛ بیدل، زینب؛ سایه‌مردی، کوروش (بهار ۱۳۹۲). «تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورد استفاده برای خودکشی در ایران: یک مرور ساختارمند و متاآنالیز». ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها. مگ‌ایران (۱): ۴۴–۵۲. شاپا 2383-1901. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۶. (نیازمند آبونمان)