خط لوله صلح

طرح خط لولهٔ انتقال گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان در سال ۱۹۹۰ مطرح شد اما گفت‌وگوها بر سر این طرح که «خط لولهٔ صلح» نام گرفته از ده سال پیش آغاز شد.

طول خط لولهٔ ایران به هند ۲٬۷۰۰ کیلومتر است و قرار است گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند منتقل کند. پیش‌بینی شده‌است که در صورت توافق نهایی، ۱٬۱۰۰ کیلومتر از این خط لوله در ایران، ۷۸۰ کیلومتر در پاکستان و ۶۰۰ کیلومتر در هند احداث شود.

با تکمیل این طرح، روزانه ۱۵۰ میلیون متر مکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر می‌شود که ۹۰ میلیون متر مکعب آن برای هند و ۶۰ میلیون متر مکعب آن برای پاکستان در نظر گرفته شده‌است.

هزینهٔ اجرای این طرح در برآوردهای اولیه چهار و نیم میلیارد دلار اعلام شده بود اما اکنون کارشناسان هزینهٔ طرح را حدود هفت میلیارد دلار برآورد می‌کنند.

علی‌رغم جذابیت‌هایی که این طرح نه تنها از جنبهٔ تأمین انرژی برای شبه‌قارهٔ هند دارد، بلکه به عنوان یک عامل کاهش تنش در روابط میان هند و پاکستان نیز به شمار می‌رود، هندوستان تحت فشارهای آمریکا اعلام کرد که از این طرح کناره‌گیری می‌کند.

ساخت این خط لوله که از سال ۲۰۰۲ آغاز شد، قرار بود در سال ۲۰۱۴ به بهره‌برداری برسد که با کنار کشیدن هند از این پروژه و تعلل پاکستان در ساخت خط لوله در داخل این کشور، نیمه‌کاره رها شده‌است.

پاکستان علت عدم آغاز فعالیت را ناتوانی در تأمین هزینه‌ها عنوان کرده‌است و از شرکت‌های ایرانی، روسی و چینی درخواست کرده‌است به عنوان مجری ساخت خط لوله مشارکت کنند. ایران درخواست اعطای وام ۵۰۰ میلیون دلاری به پاکستان را رد کرد و بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت دولت یازدهم ایران اعلام کرد تا زمانی که هند به عنوان دومین مصرف‌کنندهٔ گاز این خط لوله اعلام آمادگی نکند، ایران تمایلی به بهره‌برداری از این مسیر انتقال نخواهد داشت.

مسیر جایگزین خط لولهٔ صلح در دریا

بر اساس خبرهای منتشره در اردیبهشت ۱۳۹۵، رئیس کنفدراسیون صنعت هند از کشیده‌شدن خط لولهٔ صلح از طریق دریای عمان به هند خبر داد.

• وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران
• نفت

• انتقاد نژاد حسینیان از مذاکرات خط لوله صلح (بی‌بی‌سی فارسی)
• حمایت برخی از نمایندگان کنگره آمریکا از خط لوله گاز ایران-هند (بی‌بی‌سی فارسی)
• فروش گاز به هند، جلب سرمایه‌گذار توأم با واگذاری امتیاز (بی‌بی‌سی فارسی)