خاقان
خاقان (خط اورخون: 𐰴𐰍𐰣، kaɣan; مغولی: хаан، Khaan) به معنی خان بزرگ یا خان خانان عنوانی برابر واژه امپراتور به زبانهای مغولی و زبانهای ترکیتبار است و عموماً به کسی گفته میشد که بر سرزمینی وسیع متشکل از چندین خانات حکومت میکرد و به حکومت او خاقانات میگفتند برابر مادینه این واژه خاتون محسوب میشود. واژه خاقان لقب حاکم مربوط به خاقانات غربی ترک و گوکترکها میباشد. دیبو (2007) پیشنهاد میکند که ریشه ریشهشناسی نهایی خاقان از زبان ایران میانه *hva-kama- «خود فرمانروا، امپراطور» بر اساس دیدگاه بنونیست 1966 میآید. Savelyev و Jeong 2020 خاطرنشان میکنند که هر دو ریشه ریشهشناختی Khagan هستند. و معادل مونث آن خاتون ممکن است از زبانهای ایرانی شرقی، بهویژه از «سکاهای اولیه *هواتون» گرفته شده باشد. ' (< *hva-tāvyani)".
در ایران
این عنوان پس از عنوان شاهنشاه لقب اصلی فرمانروایان صفوی و قاجار محسوب میشد در دوران حکومت ناصرالدین شاه این لقب به حسینقلی خان بختیاری اولین ایل خان بختیار داده شد.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Khagan». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.
- ↑ Fairbank 1978, p. 367
- ↑ Mongolian Script: ᠬᠠᠭᠠᠨ, Qaγan; چینی: 可汗; پینیین: Kè hán or چینی: 大汗; پینیین: Dà hán; خاقان Kagan, Khaghan, Kha-khan, Xagahn, Qaghan, Chagan, Қан, یا Kha'an
- ↑ Savelyev, Alexander; Jeong, Choongwon (2020/ed). "Early nomads of the Eastern Steppe and their tentative connections in the West". Evolutionary Human Sciences (به انگلیسی). 2: e20. doi:10.1017/ehs.2020.18. ISSN 2513-843X.
- ↑ دانشنامه ایرانیکا|http://www.iranicaonline.org/articles/khan