حلقه یگانه
در رشته‌افسانه‌های تالکین، حلقهٔ یگانه که به نام‌های حلقهٔ قدرت، حلقهٔ فرمانروا یا بلای جان ایسیلدور نیز مشهور است، توسط ارباب تاریکی، سائورون، برای سلطه بر سرزمین میانه و مردمش، مخصوصاً الف‌ها ساخته شد. حلقهٔ یگانه در دوران دوم و با هدف احاطه بر حلقه‌های ۱۹ گانه قدرت در آتش کوه هلاکت در سرزمین موردور توسط سائورون ساخته شده و در نهایت پس از نبردها، ماجراها و کشمکش‌های فراوان در سال ۳۰۱۹ دوران سوم حلقه توسط فرودو بگینز به موردور بازگشته و در نهایت به همراه گالوم به آتش کوه هلاکت سقوط کرده و نابود می‌شود. نابودی حلقه سبب نابودی جسم سائورون شده و تنها روح وی باقی می‌ماند که فاقد هرگونه قدرت بازیابی‌ست. در کتاب‌های هابیت، ارباب حلقه‌ها و سیلماریلیون توضیحاتی دربارهٔ تاریخچه و سرانجام حلقه داده شده‌است.
| حلقهٔ یگانه | |
|---|---|
تصویر هنری | |
| نخستین حضور | هابیت |
| سازنده | جی. آر. آر. تالکین |
| ژانر | فانتزی |
| اطلاعات درون‌داستانی | |
| نوع | حلقهٔ جادویی |
| عملکرد | نامرئی‌شدن افزایش قدرت تسلط بر اراده کنترل دیگر حلقه‌های قدرت |
| توانایی ویژه | انگشتر طلای ساده؛ هنگامی که حلقه در شعله‌های آتش قرار می‌گیرد، نوشتارهای درخشان ظاهر می‌شود. می‌تواند به میل خود در اندازه تغییر کند. |
ظاهر
به نظر می‌رسد که حلقه یگانه فقط از طلا درست شده است اما در مقابل هر لطمه‌ای حتی آتش اژدها که بر سایر حلقه‌ها اثرگذار است مقاومت دارد. تنها راه نابودی حلقه انداختن آن به داخل گودالی در کوه آتشفانی هلاکت است که در همان‌جا نیز ساخته شده است. حلقه یگانه مانند برخی حلقه‌های ضعیف‌تر و برخلاف حلقه‌های قدرت جواهرکاری نشده است. حلقه یگانه می‌تواند اندازه و احتمالاً وزن خودش را تغییر دهد و می‌تواند به صورت ناگهانی بزرگ شود تا از دست کسی که آن را پوشیده بیرون بلغزد. هویت آن را می‌توان با آزمایش کوچکی تشخیص داد: وقتی حلقه در آتش گرم می‌شود نوشته زیر که به خط تنگوار و به زبان سیاه موردور است بر رویش نمایان می‌شود که بخشی از شعری در فرهنگ کهن است:
| زبان سیاه
به الفبای تنگوار |
زبان سیاه به الفبای لاتین |
ترجمه فارسی |
| Ash nazg durbatulûk | حلقه‌ای است از برای حکم راندن | |
| ash nazg gimbatul | حلقه‌ای است از برای یافتن | |
| Ash nazg thrakatulûk | حلقه‌ای است از برای آوردن | |
| agh burzum-ishi krimpatul | و در تاریکی به هم پیوستن |
وقتی ایسیلدور حلقه را با بریدن انگشت سائورون به‌دست آورد حرارت سوزنده‌ای داشت و نوشته روی آن قابل خواندن بود و او آن را قبل از محو شدن رونویسی کرد. گندالف وجود نوشته بر روی حلقه یگانه را از طریق گزارش ایسیلدور متوجه شد و سپس حلقه فرودو را گرم کرد تا نوشته روی آن مشخص شود و به این ترتیب اثبات کرد که همان حلقه یگانه است. گندالف در شورای الروند نوشته را به زبان سیاه خواند و باعث ترس همه شد:
صدای جادوگر به‌صورت عجیبی تغییر کرد. صدایش ناگهان رعب‌آور، قدرتمند و مثل سنگ خشن شد. به‌نظر رسید که سایه‌ای از روی خورشید نیم‌روزی گذر کرد و ایوان برای لحظه‌ای تاریک شد. همه بر خودشان لرزیدند و الف‌ها گوش‌هایشان را گرفتند.
تحلیل
اساطیر اسکاندیناوی و واگنر
استفاده تالکین از حلقه تحت تأثیر اساطیر اسکاندیناوی بوده است. تالکین در اوقات فراغتش در مدرسه شاه ادوارد در بیرمنگام زبان نورس باستانی را خوانده و از آن ترجمه نیز کرده است. یکی از اولین کتاب‌های اسکاندیناویایی که در این زمینه تهیه کرده است ولسونگا ساگا بوده است. تالکین تنها ترجمه موجود این کتاب که در سال ۱۸۷۰ به‌وسیله ویلیام موریس و ایریکور مگنوسون تهیه شده بود را در زمان تحصیل مطالعه کرده است. ولسونگا ساگا و سرود نیبلونگ‌ها دو اثر هم‌عصر هستند که از منابع باستانی یکسانی استفاده کرده‌اند. هر دو این آثار پایه‌های اساسی اپرای ساخته ریشارد واگنر به نام حلقه نیبلونگ را تشکیل می‌دهند. در حلقه نیبلونگ یک حلقه طلای جادویی نفرین‌شده و یک شمشیر شکسته که دوباره ریخته‌گری می‌شود وجود دارند. در ولسونگا ساگا نام این اشیاء اندوارانات و گرام است که به‌صورت کلی می‌توان آن‌ها را متناظر حلقه یگانه و شمشیر نارسیل (که پس از بازسازی اندوریل نام‌گذاری شد) در نظر گرفت.
تالکین مقایسه مستقیم با واگنر را رد کرده است و به ناشرش گفته است که هر دو حلقه‌ها دایره‌وار هستند و شباهتشان به همین‌جا ختم می‌شود. برخی منتقدین عقیده دارند که تالکین به‌مقداری از کار واگنر استفاده کرده است که در سایه او قرار می‌گیرد. اما برخی دیگر، مانند گلوریا سنت کلر، اعتقاد دارند که شباهت کارهای تالکین و واگنر به دلیل این است که هر دو از منابع مشابهی از اساطیر اسکاندیناوری استفاده می‌کنند. تام شیپی (پژوهشگر زبان انگلیسی) و برخی دیگر از محققان موضع میانه‌ای را اتخاذ کرده‌اند. آن‌ها عقیده دارند که هر دو نویسنده واقعاً از منابع یکسانی استفاده کرده‌اند اما تالکین مرهون برخی پیشرفت‌های واگنر نسبت به منابع قدیمی است و در ادامه تالکین سعی کرده نسبت به آن‌ها بهبود ایجاد کند.
نودنز
در سال ۱۹۲۸ یک معبد متعلق به قرن ۴ در لیدنی پارک گلاسترشایر مورد حفاری قرار گرفت. در آن زمان از تالکین خواسته شد که یک کتیبه لاتین را بررسی کند. در آن کتیبه به دزدیده شدن یک حلقه و نفرینی بر دزد آن اشاره شده بود:
برای خدا نودنز. سیلویانوس حلقه‌ای را گم و نیمی از [ارزش] آن را به نودنز اهدا کرده است. برای آنان که سنیکیانوس نامیده می‌شوند سلامتی قرار نده تا وقتی که او آن را به معبد نودنز بیاورد.
نام آنگلوساکسونی آن محل تپه آدم کوتوله (دورف) بود. تالکین در سال ۱۹۳۲ ارتباطی بین نودنز و قهرمان ایرلندی نوادا ایرگتلام (نوادا از نقره-دست) پیدا کرد. شیپی (پژوهشگر زبان انگلیسی) اعتقاد دارد که این رویدادها تأثیری اساسی بر سرزمین میانی ساخته تالکین دارند. در دایره‌المعارف جی. آر. آر. تالکین به نظر هلن آرمسترانگ اشاره شده که ممکن است این محل ایده «کله‌بریمبور و قلمروهای سقوط کرده موریا و اره‌ژیان» را به تالکین داده باشد. جان ام. باورز پژوهشگر ادبیات انگلیسی نیز می‌نویسد که نام الف آهنگر کله‌بریمبور که حلقه‌های قدرت الفی را می‌سازد فرم سینداری نقره دست است.
هم‌ارزی با جمهور افلاطون
یکی از منابعی که ممکن است تالکین از آن استفاده کرده باشد جمهور افلاطون است، گرچه مدرکی بر این ادعا وجود ندارد. در کتاب دوم جمهور داستان حلقه گوگس که صاحبش را نامرئی می‌کند روایت می‌شود. این نامرئی‌شدن موجب مطرح شدن یک دوگانه اخلاقی می‌شود که در آن مردم می‌توانند اعمال غیرعادلانه انجام دهند بدون اینکه از گرفتار شدن ترسی داشته باشند. اما حلقه تالکین فعالانه نیرویی شرارت‌بار را اعمال می‌کند و اخلاق استفاده‌کننده را به‌تباهی می‌کشاند.
پژوهشگر علوم انسانی فردریک آ. دو آرماس به توازی بین حلقه‌های افلاطون و تالکین اشاره می‌کند که بیلبو و گوگس هر دو در جستجوی گنج به مکان‌های تاریک و عمیق می‌روند که می‌تواند از منظر روانشناسی تعبیر به سفری به عالم مردگان شود.
| عنصر داستانی | جمهور افلاطون | سرزمین میانی تالکین |
|---|---|---|
| قدرت حلقه | نامرئی شدن | نامرئی شدن، فاسد کردن کاربر |
| یافته شدن | گوگس در اعماق شکاف بزرگی آن را پیدا می‌کند | بیلبو در اعمال یک غار آن را پیدا می‌کند |
| نخستین استفاده | گوگس ملکه را می‌دزد، شاه را می‌کشد و شاه لیدیا می‌شود. | بیلبو حلقه را تصادفی به‌دست می‌کند و از اینکه گالوم او را نمی‌بیند تعجب می‌کند |
| نتیجه اخلاقی | تباهی کامل | بیلبو قدرتمندتر می‌شود |
پانویس
- ↑ (Byock 1990، ص. 31)
- ↑ (Carpenter 1977، صص. 71–73, 77)
- ↑ (Simek 2005، صص. 165, 173)
- ↑ (Carpenter 1981، #229 to Allen & Unwin, 23 February 1961)
- ↑ (Carpenter 1977، ص. 206)
- ↑ Ross, Alex (22 December 2003). "The Ring and the Rings: Wagner vs Tolkien". The New Yorker.
- ↑ St. Clair, Gloriana (2000). Tolkien's Cauldron: Northern Literature and The Lord of the Rings. Carnegie Mellon University. OCLC 53923141.
- ↑ Shippey, Tom (1992). The Road to Middle-earth. Allen & Unwin. p. 296. ISBN 978-0-261-10275-0.
- ↑ "RIB 306. Curse upon Senicianus". Roman Inscriptions of Britain.
- ↑ Anger, Don N. (2013) [2007]. "Report on the Excavation of the Prehistoric, Roman and Post-Roman Site in Lydney Park, Gloucestershire". In Drout, Michael D. C. (ed.). The J. R. R. Tolkien Encyclopedia: Scholarship and Critical Assessment. Routledge. pp. 563–564. ISBN 978-0-415-86511-1.
- ↑ Armstrong, Helen (May 1997). "And Have an Eye to That Dwarf". Amon Hen: The Bulletin of the Tolkien Society (145): 13–14.
- ↑ Bowers, John M. (2019). Tolkien's Lost Chaucer. Oxford University Press. pp. 131–132. ISBN 978-0-19-884267-5.
- ↑ Radeska, Tijana (28 February 2018). "The idea of "the Ring" existed centuries before Tolkien's epic saga". The Vintage News.
- ↑ Tolkien, The Fellowship of the Ring, book 1, ch 2, "The Shadow of the Past".
- ↑ de Armas, Frederick A. (1994). "Gyges' Ring: Invisibility in Plato, Tolkien and Lope de Vega". Journal of the Fantastic in the Arts. 3 (3/4): 120–138. JSTOR 43308203.
منابع
- یگانه&oldid=9588 «مدخل حلقه یگانه». مشارکت‌کنندگانِ دانش‌نامه‌ٔ تخصصی تالکین، والیمار. بایگانی‌شده از یگانه اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۱.
- Byock, Jesse L. (1990). The Saga of the Volsungs: The Norse Epic of Sigurd the Dragon Slayer. University of California Press. ISBN 0-520-06904-8.
- Carpenter, Humphrey (1977). J. R. R. Tolkien: A Biography. New York: Ballantine Books. ISBN 978-0-04-928037-3.
- Simek, Rudolf (2005). Mittelerde: Tolkien und die germanische Mythologie [Middle-earth: Tolkien and the Germanic Mythology] (به آلمانی). C. H. Beck. ISBN 978-3406528378.
- Carpenter, Humphrey (1981). The Letters of J. R. R. Tolkien. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0-395-31555-2.