حقوق بیمار

اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ «کرامت ذاتی» و «حقوق برابر و مسلم همه اعضای خانواده بشری» را به رسمیت شناخت. بر مبنای این مفهوم از شخص، جایگاه اساسی و برابری همه انسان‌ها، مفهوم حقوق بیمار نیز توسعه یافت. به عبارت دیگر آن چیزی که به بیمار به عنوان یک انسان توسط پزشکان و دولت اهدا می‌شد در بخش بزرگتری با درک جایگاه وی به عنوان حقوق اساسی شخص در نظر گرفته شد. حقوق بیمار در کشورهای مختلف و حوزه‌های قضائی مختلف، به واسطه فرهنگ غالب آن و هنجارهای اجتماعی متفاوت است. مدل‌های مختلف ارتباط بین بیمار و پزشک (که می‌تواند نشان دهنده رابطه شهروند و دولت باشد) توسعه یافته‌اند و بیمار را نسبت به حقوق خاصی درمورد آن‌ها حق دارند مطلع نموده‌اند.

در این بین حمایت‌های خاصی به صورت عام مورد اشاره قرار گرفته‌است. فعالیت‌های حمایتی متداول عبارتند از: حقوق بیمار، مسائل مربوط با حریم خصوصی، محرمانه بودن یا رضایت آگاهانه، نمایندگی بیمار، آگاهی رسانی، حمایت و آموزش بیمار، بازماندگان و مراقبین آنها، حمایت از درخواست‌های عمومی بیمار، بازماندگان و مراقبین آنها و … اشاره نمود.

به همین مناسبت تحقیقات ویژه ایی در دانشگاه ها و دانشکده‌های حقوقی و پزشکی در ارتباط با حقوق بیمار صورت پذیرفته‌است و این رشته به صورت کاملاً تخصصی مخاطبین خاص خود یعنی بیماران را مورد حمایت قرار می‌دهد.

در ارتباط با بیمار افراد دیگری همچون پزشک، پرستار، بهیار، مراقب و … به فعالیت می‌پردازند که این قشرها نیز دارای حمایت خاص خود بوده به نحوی که انجمن‌های تخصصی برای آن‌ها به وجود آمده و اغلب دارای لابی در مجالس قانون گذاری هستند که به حمایت از آنها می‌پردازد اما در این میان کمبود حمایت حقوقی از بیماران به نحو کاملاً عریانی قابل مشاهده است.