تکینگی فناوری

تکینگی فناوری فرضیه‌ای است که پیشبینی می‌کند که شتاب در فناوری در نهایت باعث می‌شود که هوش مصنوعی از هوش بشر پیشی بگیرد و منجر به تغییرات شگرف یا حتی پایان تمدن بشری بشود. چون توانایی‌های چنین هوشی ممکن است قابل درک نباشند، اتفاقاتی که بعد از تکینگی فناوری می‌افتند ممکن است پیش‌بینی‌ناپذیر باشند.

اولین استفاده از واژه «تکینگی» در این معنا، توسط ریاضیدان جان فون نویمان بود. در سال ۱۹۵۸، استنی‌سواف اولام، با اشاره به بحثش با فون نویمان، بیان داشت که «شتاب فزایندهٔ پیشرفت فناوری و تغییر در حالت زندگی انسان، از نزدیک شدن به یک تکینگی بنیادی در تاریخ نژاد بشر حکایت دارد که فراتر از آن، امور انسانی آنگونه که ما آنها را می‌شناسیم، نمی‌تواند ادامه داشته باشد». این اصطلاح توسط نویسنده داستان‌های علمی تخیلی ورنر وینج رایج شد، که استدلال می‌کرد هوش مصنوعی، تقویت بیولوژیکی انسان، یا واسط مغز و رایانه می‌توانند از علل احتمالی تکینگی باشند. ری کورزویل در مقدمه کتاب «رایانه و کامپیوتر» نوشته فون نویمان، به استفاده از این واژه توسط فون نویمان اشاره می‌کند.

طرفداران تکینگی به‌طور معمول چنین می‌اندیشند که «رشد فزاینده هوش»، که در آن «فراهوش» پیوسته نسل‌های قدرتمندتر ذهن را طراحی می‌کند، ممکن است به سرعت رخ دهد و تا زمانی که توانایی‌های شناختی هوش مصنوعی تا حد زیادی از هوش انسانی پیشی بگیرد، متوقف نشود.

کورزویل پیش‌بینی می‌کند که تکینگی حدود ۲۰۴۵ رخ می‌دهد در حالی که وینج تاریخی قبل از ۲۰۳۰ پیش‌بینی می‌کند. در اجلاس تکینگی سال ۲۰۱۲، استوارت آرمسترانگ مطالعه‌ای روی پیش‌بینی‌های کارشناسان هوش مصنوعی انجام داد و به طیف گسترده‌ای از پیش‌بینی‌ها رسید که میانه‌شان سال ۲۰۴۰ بود. عدم قطعیت زیادی در این بیش‌بینی‌ها وجود دارد به طوری که آرمسترانگ در سال ۲۰۱۲ احتمال وقوع تکینگی بین ۵ تا ۱۰۰ سال آینده را ۸۰ درصد دانست.