تچان (روانشناسی)
تَچان،تجربه اوج، غرقگی یا شیفتگی در روانشناسی، حالت ذهنی ویژه‌ای هنگام انجام یک کنش است که در آن کنشگر طوری روی یک کار متمرکز شود که در حس پایبندی کامل به آن کار و خشنودیِ فرایند انجام کار غوطه‌ور بشود. به سخن ساده‌تر، تچان وضعیتی است که کسی آن‌قدر در آنچه سرگرم انجام آن است، غرق شود که زمان و مکان پیرامونش را هم حس نکند.
فلو یا غرقگی پدیده احساس رضایت عمیق ناشی از درگیر شدن کامل در فعالیتی است که هم چالش برانگیز است و هم رضایت بخش غرقگی جریاني هدفمند است كه شامل تمرکز شدید روی یک کار است و از حس پیشرفت پشتیبانی می كند.[۱]
این مفهوم برای نخستین بار در سال ۱۹۷۵ از سوی میهای چیکسنتمیهایی نام‌گذاری شد. گرچه از هزاران سال پیش با اسامی دیگری مطرح گشته بود، به ویژه در ادیان آسیای شرق همچون بودائیسم. این مفهوم روانشناسی مثبت‌گرا به گونه‌ای گسترده در زمینه‌ها و حوزه‌های دیگر دانش نیز بکارگرفته شده‌است.
از دیدگاه سیژنتمیهالی، تچان سراسر بر مفهوم انگیزش پایه‌ریزی شده‌است.
هنگامی که سیژنتمیهالی در پژوهش خود دربارهٔ چگونگی کار نقاشان مطالعه می‌کرد دریافت که آنها تا زمانی که بر روی نقاشی خود متمرکز بودند بی‌پروا به هر عامل دیگری مانند خستگی، گرسنگی یا ناخوشی بودند. آنها تنها طرح می‌کشیدند و بر پی گرفتن کار خود متمرکز بودند. اما هنگامی که کار را انجام می‌دادند آن دلبستگی و تمرکز را از دست می‌دادند. او نتیجه گرفت که برای این نقاشان نتیجه کار چندان مهم نبود بلکه سرشت کاری که سرگرم انجامش بودند برایشان اهمیت داشت.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ میهای چیکسنتمیهایی، Finding Flow, 1997, p. 31.
- ↑ Mihaly Csikszentmihalyi (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. Harper & Row. ISBN 978-0-06-016253-5. Retrieved 10 November 2013.
- ↑ «The Psychology of Flow (in under 300 words)». 26 JUNE 2012. دریافت‌شده در March 2014 12.
پیوند به بیرون
- Mihaly Csikszentmihalyi: Creativity, fulfillment and flow در یوتیوب; presentation at the February, 2004 TED conference
- Finding Flow in Educational Leadership
- "In the zone": enjoyment, creativity, and the nine elements of "flow"
- Finding Flow in Writing by Tracy Steen, Ph.D.
- Archetype Writing The Right-Brain/Left-Brain Myth and Flow looks at the neurology behind flow
- Flow – A commentary on Mihaly Csikszentmihalyi's classic work by Tom Butler-Bowdon
- The Principle of Relevance, Stefania Lucchetti, RT Publishing, Hong Kong 2010, which discusses the concept of "Flow" and the importance of attention in the context of digital information overload
- "Flow" (2010) – A short film made by Halcyon Nights in which flow theory is explored through a new exhilarating activity that takes place on the streets of London
- Management Metrics - An article about Flow concept application