توماس ترانسترومر
توماس گوستا ترانسترومر (به سوئدی: Tomas Gösta Tranströmer) (زادهٔ ۱۵ آوریل ۱۹۳۱ – مرگ ۲۶ مارس ۲۰۱۵) نویسنده، شاعر و مترجم سوئدی و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۱ میلادی بود.
توماس ترانسترومر | |
|---|---|
| نام اصلی | توماس گوستا ترانسترومر |
| زاده | ۱۵ آوریل ۱۹۳۱ استکهلم، سوئد |
| درگذشته | ۲۶ مارس ۲۰۱۵ (۸۳ سال) استکهلم، سوئد |
| پیشه | شاعر و مترجم |
| ملیت |  سوئدی |
| دانشگاه | دانشگاه استکهلم |
| جوایز مهم |  جایزه ادبی نوبل (۲۰۱۱) |
| سال‌های فعالیت | ۲۰۱۵–۱۹۵۴ |
| کتاب‌ها | پنجره‌ها و سنگ‌ها (۱۹۶۶) |
| همسر(ها) | مونیکا بلاد |
جوایز
| |
ترانسترومر به عنوان یکی از مهم‌ترین نویسندگان اسکاندیناوی پس از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود و شعرهایش به بیش از ۶۰ زبان ترجمه شده است.
اگرچه توماس ترانسترومر هشتمین فرد اروپایی است که در ۱۰ سال گذشته، نوبل ادبیات را تصاحب می‌کند، ولی از آخرین باری که این جایزه ادبی به نام سوئد رقم خورده بود، ۳۷ سال می‌گذرد.
زندگی‌نامه
ترانسترومر در ۱۵ آوریل سال ۱۹۳۱ در شهر استکهلم متولد شد. مادرش، هلمی، معلم مدرسه بود و پدرش، گوستا ترانسترومر، به کار روزنامه‌نگاری اشتغال داشت. وی در سال ۱۹۵۰ پس از تمام کردن مدرسه دستور زبان لاتین، در حوزه‌های تاریخ ادبیات و شعر، تاریخ دین و روانشناسی در دانشگاه استکهلم مشغول تحصیل شد.
پس از پایان تحصیلات در دانشگاه، در سال ۱۹۵۷ به عنوان دستیار در مؤسسه روان سنجی دانشگاه استکهلم مشغول به کار شد. وی همان سال با مونیکا بلاد ازدواج کرد.
ترانسترومر بین سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۶۶ به عنوان روانشناس در یک مرکز بازپروری جوانان به کار خود ادامه داد. وی در سال ۱۹۹۰ دچار سکته مغزی شد و تا حدود زیادی قدرت تکلم خود را از دست داد. با این‌حال همچنان به نوشتن ادامه داد.
ترانسترومر در تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۱۵ در استکهلم و در ۸۳ سالگی درگذشت.
ویژگی آثار
به گزارش روزنامه بریتانیایی «گاردین»، اشعار سورئال ترانسترومر بر ارتباط دنیای درون با جهان خارج متمرکز است. در همین زمینه روزنامه «کریستین ساینس مانیتور» نیز نوشته‌است: شاید سابقه تحصیل آقای ترانسترومر در رشته روانشناسی موجب شده‌است که وی علاقه وافری به بررسی دنیای درون انسان داشته باشد. این روزنامه می‌افزاید که آقای ترانسترومر از خلال اشعار ظریف و چندوجهی خود دنیای درون انسان و رابطه‌اش با طبیعت از طریق تأملات درونگرایانه را بررسی می‌کند.
آثار
توماس ترانسترومر نخستین مجموعه شعر خود را با نام «۱۷ شعر» در سال ۱۹۵۶ و زمانی که در کالج مشغول به تحصیل بود منتشر کرد. وی تا کنون بیش از ۱۰ کتاب به زبان سوئدی منتشر کرده و آثار اش به بیش از ۶۰ زبان مختلف ترجمه شده‌است.
کتاب «بهشت نیمه کاره» با ترجمه بابک زمانی، گزیده اشعاری از ترانسترومر است که توسط انتشارات فصل پنجم چاپ شده‌است. در خلال این ترجمه، مترجم با ترانسترومر به صورت مکاتبه ای در ارتباط بوده‌است.
کتاب «مجمع‌الجزایر رؤیا» از جمله آثار ترانسترومر است که از سوی مرتضی ثقفیان به فارسی ترجمه شده و توسط نشر «دیگر» منتشر شده‌است. کتاب «به من بنگرید خاطره‌ها» مجموعه اشعار و هایکوهای ترانسترومر با ترجمه محمدصادق رئیسی توسط انتشارات سولار و و مجموعه دیگری با نام «به دوستان آنسوی مرزها» با ترجمه محمدصادق رئیسی توسط انتشارات نگاه در سال ۱۳۹۴ چاپ و منتشر شده‌است. همچنین برخی از اشعار ترانسترومر نیز با ترجمه سهراب رحیمی، شاعر و مترجم، در نشریات و روزنامه‌های متفاوت ایران منتشر شده‌اند. بهشت نیمه کاره نیز گزینه اشعار توماس ترانسترومر، ترجمه بابک زمانی، نشر فصل پنجم ۱۳۹۶ است. مجموعه شعری از او با نام «برای مردگان و زندگان» با ترجمه‌ی نفیسه اسماعیل‌زاده شاهرودی ، انتشارات پریان ، سال ۱۳۹۸ منتشر شده است.
جوایز
- تاج گل طلایی شب‌های شعر استروگا (۲۰۰۳)
منابع
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tomas Tranströmer». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ مهر ۹۰.
- ↑ «یک شاعر سوئدی برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۱ شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۴ مهر ۹۰.
- ↑ «نوبل ادبیات به توماس ترانسترومر، شاعر سوئدی، رسید». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۱۴ مهر ۹۰.
- ↑ توماس ترانسترومر، شاعر، مترجم و برنده نوبل ادبی، درگذشت؛ بی‌بی‌سی فارسی