توشیبا

در سال ۱۸۷۵ نخستین کارخانجات تولید تجهیزات و دستگاه‌های تلگراف در ژاپن، با نام محلی تاناکا سیزو-شو و به معنی کارخانه مهندسی تاناکا، به کار افتاد. مؤسس آن تاناکا هیساشیگ (۱۷۹۹-۱۸۸۱) به خاطر اختراعاتش که شامل عروسک‌های مکانیکی و یک ساعت که به وسیله رزونانس (تشدید) عمل می‌کرد، بسیار معروف بود. تحت عنوان شیبورا سیزاکو شو، شرکت او به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تجهیزات و دستگاه‌های سنگین الکتریکی تبدیل شد. در سال ۱۸۹۰ میلادی هاکونتسو نخستین شرکت بزرگ ژاپن در زمینه تولید لامپ‌های برقی تأسیس گردید. گام بعدی در راه توسعه این شرکت و تنوع محصولات، اضافه شدن کالاهای مصرفی به محصولات آن بود.

در ۱۸۹۹ میلادی نام شرکت به توکیو دنکی یا همان شرکت برق توکیو تغییر پیدا کرد. در سال ۱۹۳۹ این دو شرکت تقریباً معروف استراتژی‌های خود را نزدیک یافته و مدیران آن‌ها تصمیم به ادغام گرفتند. بدین ترتیب آن‌ها به یک کارخانجات مجتمع تجهیزات الکتریکی بدل شدند؛ با نام محلی توکیو شیبورا دنکی. این شرکت بزرگ به زودی تحت عنوان توشیبا مشهور شد و در سال ۱۹۷۸ نام رسمی این شرکت به شکل کنونی تبدیل گشت. توکیو شیبورا دنکی در سال ۱۹۳۰ نخستین ماشین لباس‌شویی برقی و نیز یخچال، در ژاپن را ساخت. سال بعد، نخستین جارو برقی ژاپنی به بازار عرضه شد. سال ۱۹۴۲ نخستین رادار توسط توکیو شیبورا دنکی تکمیل و عرضه گردید. در سال ۱۹۵۵ پلوپز برقی و چهار سال بعد، نخستین تلویزیون ترانزیستوری و اجاق مایکروویو توسط توشیبا ساخته شد.

این در حالی است، که شرکت برق توکیو، پیش از ادغام و تشکیل رسمی توشیبا، نخستین موتور القایی و نیز ژنراتور برق چرخ آبی ۶۰ کیلووات را ساخته بود و در دهه‎‌های ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰ موفق به تولید لوله پرتو اکس و پرتو کاتدیک شده بود.

در سال ۱۹۶۳ نخستین توربین نیروگاه هسته‌‎ای به قدرت ۱۲٫۵۰۰ کیلووات توسط توشیبا تکمیل و به کار گرفته شد. در فاصله این دو دهه، آزمایشگاه‌های پژوهشی بسیاری توسط شرکت راه اندازی شد.

تا سال ۱۹۷۸ که نخستین واژه‌پرداز ژاپنی توسط توشیبا به بازار آمد، کارخانه‎‌های نورد، توربین‌سازی، سیلیکون، لوازم خانگی و تجهیزات الکتریکی و تولید لامپ، توسط شرکت فعال شده و به کار مشغول بودند.

نخستین سامانه پزشکی ام‌آرآی در سال ۱۹۸۲ توسط توشیبا عرضه شد. دو سال بعد، بزرگترین نیروگاه سلول‌های خورشیدی ۵۰ کیلوواتی در ژاپن راه‌اندازی شد. نخستین رایانه شخصی کیفی (لپ‌تاپ) در سال ۱۹۸۵ توسط توشیبا ارائه گردید.

در ۱۹۹۵ دیسک‌های دی‌وی‌دی با چگالی بالا توسط شرکت توسعه یافت و سال بعد دستگاه دی‌وی‌دی و دی‌وی‌دی خوان عرضه شد. توشیبا نخستین تلویزیون تخت را نیز در سال ۱۹۹۸ به بازار ارائه کرد. با ورود به هزاره جدید تولید تلویزیون دیجیتالی در دستور کار شرکت قرار گرفت. در سال ۲۰۰۵، توشیبا در عرضه اچ‌دی – دی‌وی‌دی سرآمد گشت. امروزه شرکت توشیبا در حوزه صنعت الکترونیک و تجهیزات برقی پس از زیمنس، سامسونگ، هیتاچی، ماتسوشیتا، سونی و ال‌جی در مقام هفتم جهان ایستاده است.

در سال‌های آغازین هزاره نو، توشیبا همکاری مشارکتی با پاناسونیک را برای یکپارچه سازی کسب‌وکار تولید ال‌سی‌دی در دستور کار قرار داد. تولید حافظه‎‌های کوچک فلش با ظرفیت‌های مختلف از فعالیت‌های شرکت توشیبا بود. ظرفیت ۸ گیگابایتی این نوع حافظه‌ها در سال ۲۰۰۵ توسط این شرکت به بازار عرضه شد.

در سال ۲۰۰۴ کوچکترین سلول سوختی متانول با خروجی انرژی ۱۰۰ مگاوات تکمیل و توسعه یافت. توشیبا در سال ۲۰۰۶، کسب‌‎وکار نیروگاه هسته‌ای وستینگهاوس را خریداری کرد. این شرکت در سال ۲۰۰۹ بخش تولید دیسک سخت شرکت فوجیتسو را نیز، به‌دست آورد.

شرکت پزشکی توشیبا (Toshiba Medical) زیرمجموعه‌ دیگری از توشیبا است که به صورت اختصاصی در زمینه تولید دستگاه‌های تصویربرداری فعالیت می‌کند. Toshiba Medical در سال ۲۰۱۶ میلادی توسط شرکت کانن (Canon) خریداری شد. اکنون این شرکت، Canon Medical Systems نامیده می‌شود.

نخستین تلفن تصویری رنگی٬ تلویزیون رنگی گسترده، تلویزیون رنگی سی‌آرتی، نخستین دیسک نوری بایگانی اطلاعات٬ نخستین سامانه اوسی‌آر با قابلیت خواندن حروف چینی٬ نخستین دیسک‌های ۰٫۸۵ اینچی که در موبایل آی‌پاد به‌کار می‌روند و نخستین دی‌وی‌دی، نمونه‌هایی از نوآوری‌هایی است، که در طول دهه اخیر، توسط توشیبا عرضه شده‌است.

این شرکت دارای ۳۹ مرکز تحقیق و توسعه در سراسر جهان بوده، که بیش از ۴٫۱۸۰ نفر در این مراکز، مشغول به‌کارند.

شرکت توشیبا به عنوان برترین شرکت در زمینه ماشین‌های ادارای در سال ۲۰۰۲ معرفی شد. در سال ۲۰۰۶ از لحاظ میزان درآمد ۸۷امین شرکت جهان شناخته شد. در زمینه تولید تراشه، کارخانه‌های تراشه توشیبا پس از شرکت‌های اینتل، سامسونگ و تگزاس اینسترومنتس، چهارمین تولیدکننده بزرگ در حوزه تولید تراشه در جهان است.

این شرکت هم‌اکنون، (۲۰۱۲) دارای ۲۱۰ هزار پرسنل است، که در شعب، دفاتر و کارخانجات مختلف توشیبا که در بیش از ۳۰۰ نقطه جهان مستقر می‌باشند، اشتغال دارند.

عمده‌ترین حوزه‌های فعالیت توشیبا عبارت است از:

• دستگاه‌ها و اجزای الکترونیکی: حافظه‌های جانبی، کارت‌های حافظه، صفحات نمایشگر ال‌سی‌دی، سلول‌های سوختی برای تجهیزات تلفن همراه، نیمه‎هادی‌ها.
• سامانه‌های زیرساخت اجتماعی : سامانه‌های برق قدرت، صنعتی، آسانسور، تجهیزات پزشکی، توربین‌های نیروگاه‌های برق حرارتی، اسکنرهای دقیق پزشکی، کارت‌های آی‌سی ورودی درها.
• محصولات دیجیتالی : شبکه‌های دیجیتالی و رایانه‌ای، تجهیزات ارتباطات تلفن همراه، دی‌وی‌دی خوان‌ها، لپ‌تاپ‌ها.
• لوازم خانگی : پلوپز با فشار خلاء، ماشین لباسشویی با مصرف کم انرژی، یخچال، تهویه مطبوع.

پایه حرکت تحقیق و توسعه در توشیبا، «فناوری انسان محور» است. اصلی‌ترین حوزه‌های تحقیق و توسعه در توشیبا عبارت است از:

• شبکه و بی‌سیم
• حوزه انسانی
• حوزه مواد اولیه نو
• سامانه‌ها و محیط
• ذخیره‌سازی اطلاعات

۱۹۰٫۷۰۸ نفر کارکنان توشیبا در سال ۲۰۰۷ در بیش از ۵۲۰ کارخانه شرکت و در بیش از ۳۰ کشور جهان مشغول به کار هستند. با خرید کسب‌وکار نیروگاه هسته‌ای، از شرکت وستینگهاوس، شمار ۲۰ هزار نفر به این جمع اضافه شدند. همچنین بیش از ۴ هزار تأمین‌کننده داخلی، در ژاپن و هزار تأمین‌کننده خارج از ژاپن نیز، پشتیبانی تأمین شرکت توشیبا را بر عهده دارند.

توشیبا با فروش ۶۰٫۸ میلیارد دلار و سود خالصی معادل ۱٫۱۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۷، در فهرست فورچون جهانی ۵۰۰ در رتبه ۹۱ از پانصد شرکت برتر جهان، قرار گرفت.

تفکیک فروش منطقه‌ای این شرکت چنین است: ۵۱٪ درصد در ژاپن، ۲۰٪ درصد آسیا (به جز ژاپن)، ۱۵٪ درصد آمریکای شمالی، ۱۲٪ درصد اروپا و ۲٪ درصد سایر نقاط جهان.

ترکیب فروش براساس حوزه‌های فعالیت عبارت است از: محصولات دیجیتالی ۳۶٪ درصد؛ زیرساخت‌های اجتماعی ۲۷٪ درصد؛ دستگاه‌های الکترونیکی ۲۲٪ درصد؛ لوازم خانگی ۱۰٪ درصد و سایر موارد ۵٪ درصد.

یکی از بنیان‌گذاران توشیبا، تاناکا هیساشیگ از مخترعان بزرگ کشور ژاپن است. او در ۱۷۹۹ زاده شد. تا سال ۱۸۵۴ که تجهیزات تلگراف را اختراع کرد و کارخانه آن را در توکیو بنا نهاد، شمار بسیاری اسباب‌بازی‌های مکانیکی و ساعت‌های مکانیکی، جاشمعی، فانوس، زمان سنج، پمپ‌های مکانیکی، لوکوموتیو و کشتی بخار ساخت.

تلاش‌های او در گسترش سامانه تلگراف در ژاپن، همزمان با دوران امپراتور میجی، در توسعه اقتصادی و بهبود زیرساخت‌های شبکه ارتباطی کشور ژاپن، بسیار مؤثر بود. او در سال ۱۸۷۲ به توکیو رفت و سنگ بنای اولیه توشیبای امروزی را، در منطقه گینزای، توکیو بنیان نهاد.

کارخانه تولید تجهیزات تلگراف سه سال بعد افتتاح شد. تاناکا در ۱۸۸۱ درگذشت. شاگردش دای کیچی تاناکا، راه او را ادامه داد و او که به تاناکای دوم شهره بود، در ۱۸۸۲ کارخانه مهندسی تاناکا را راه‌اندازی کرد.

در ۱۹۰۴ این کارخانه به نام کارخانه مهندسی شیبارا تغییر نام داد. بنیان‌گذار دیگر توشیبا، پدر صنعت برق ژاپن، ایشی سوکی فوجیوکا در ۱۸۵۷ زاده شد. او علاقه وافری به رشته برق داشت و در این زمینه تحصیل کرد.

در سال ۱۸۸۴ در سفر به ایالات متحده آمریکا، با توماس ادیسون ملاقات کرد. پس از بازگشت به ژاپن، در سال ۱۸۸۶ از تدریس در دانشگاه دست کشید و چهار سال بعد، کارخانه ساخت لامپ را راه‌اندازی کرد. او نیروی برق را به ژاپنی‌ها شناساند و ژاپن را به عصر برق وارد کرد.

در سال ۱۹۱۱، موفق به تولید انبوه لامپ تنگستنی به نام «لامپ مزدا» شد. شرکتی که او تأسیس کرد، شرکت برق توکیو نام داشت. در سال ۱۸۹۰ فوجیوکا نخستین قطار برقی را در ژاپن راه‌اندازی کرد. او در ساخت نیروگاه‌های برق در توکیو مشارکت مؤثر داشت. در همان سال نخستین آسانسور برقی را در ساختمان‌های مرتفع توکیو، به کار انداخت. فوجیوکا در سال ۱۹۱۸ درگذشت.

توشیبا در سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۷ میلیون دستگاه لپ‌تاپ فروخت. اما این شمار در سال ۲۰۱۷ به ۱/۹ میلیون دستگاه افت کرد. به دنبال این کاهش فروش، شرکت توشیبا در اوت ۲۰۲۰ با فروش سهام شرکت رایانه‌سازی داینابوک، پس از ۳۵ سال به ساخت لپ‌تاپ و رایانه پایان داد.

رییس هیئت مدیره کنونی شرکت توشیبا، آتسوتوشی نیشیدا است. او ضمن تأکید مستمر بر تداوم راه و پایبندی به ارزش‌هایی که بنیان‌گذاران شرکت بنا نهاده‌اند، بر محور سه موضوع توشیبا را به پیش می‌برد:

• توجه به رشد پایدار همراه با سود
• به حداکثر رساندن تأثیر نوآوری
• مدیریت مشتری محور

وی پیش از آن، چندین سال در منصب مدیرعامل توشیبا فعالیت نموده‌است. در حال حاضر نوریو ساساکی مدیر عامل اجرایی این شرکت می‌باشد.

• تاناکا هیساشیگ
• هیتاچی
• شارپ
• سونی
• پاناسونیک
• فوجیتسو

• وب‌گاه رسمی شرکت توشیبا