ترادمش
تعریف خروج آب در گیاهان بصورت بخار(تبخیر) از روزنه های هوایی، پوستک(کوتیکول) و عدسک تعرق گفته می شود.
چگونگی انجام تعرق در گیاهان
سلول هایی که در برگ گیاهان وجود دارند دارای واکوئول ها، دیواره سلولی و پروتوپلاسم پر از آب هستند. انتقال آب به برگ از راه آوندهای چوبی رگبرگ ها انجام می شود. سلول های بخار شده، آب دیواره های مرطوب خود را در فضای بین سلول ها پخش می کنند و این عمل می تواند از هر سطح مرطوب گیاه انجام شود. ارتباط بین فضاهای بین سلولی با ساختار بعدی برگ پر شده از بخار آب، برقرار می شود. بخار آب در هوای با میزان بخار آب کم، توسط سلول آخری پخش می شود. با تبخیر سطحی دیواره های موجود در فضاهای بین سلولی و تبخیر بخار آب موجود بین فضاهای بین سلولی، تعرق روزنه ای انجام می شود.
زمان انجام تعرق بیشتر در ساعات ظهر و در زمانی است که پتانسیل آب برگ بیشترین مقدار است. در این هنگام آب نیز با سرعت و شدت بیشتری از ریشه به سمت برگ می رود. اما در هنگام شب، روزنه های گیاهی بسته بوده و چون عمل تعرقانجام نمی گیرد، با زیاد بودن رطوبت خاک، جذب آب توسط ریشه انجام و آب زیادی می تواند در خاک برون نشست کند. گیاهان با عمل تعرق به دمای مناسبی می رسند و انجام عمل فتوسنتز و تنفس در آن ها بهتر می شود.
با انجام عمل تعرق و باز بودن روزنه های گیاه، تبادل گاز بین جو و برگ آن انجام می شود. چون وقتی آب با تعریق خارج می شود، دی اکسید کربن وارد گیاه می شود که گاز مورد نیاز برای انجام عمل فتوسنتز است. میزان آب خروجی در مقایسه با گاز دی اکسید کربن ورودی، بیشتر خواهد بود. در بالا بردن شیره خام توسط گیاه، نیروی مکشی که در هنگام تعریق ایجاد می شود موثر است. عوامل محیطی موثر در میزان تعرق 1) میزان رطوبت نسبی جو : که با زیاد بودن مقدار این رطوبت، تعریق کمتر انجام می شود.
2) دما : اگر دمای محیط افزایش یافته و میزان آن به ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد برسد، مقدار تعریق در گیاهان زیاد می شود.
3) روشنایی : یکی از عواملی است که تاثیر مثبت بر میزان تعریق دارد. چون در روشنایی روزنه ها باز شده و در تاریکی این روزنه ها بسته می شوند.عوامل ساختاری موثر در میزان تعرق
تعداد روزنه : هر چه تعداد روزنه های گیاهان بیشتر باشد، میزان تعریق در آن ها زیاد می شود. همچنین نوع شکل روزنه ها در این عمل موثر هستند.
انواع تعرق در گیاهان
1( تعریق روزنه ای
2( تعریق لنتیسل
3( تعریق کوتیکولار
جستارهای وابسته
حجم سنجی (پوتومتری)
پانویس
منابع
Davie,T. Fundamentals of hydrology, Routedage publication, london، ۲۰۰۲
مروری بر فیزیولوژی گیاهی اسکندری و خراتی (انتشارات نسیم حیات )
Jahan.shimi.com