تجدیدنظرطلبی

تجدیدنظرطلبی (به انگلیسی: revisionism) مترادف با «بازنگرش‌گری» در اصل عنوانی بود برای نظریه‌ها و روش‌های سیاسی سوسیالیست‌هایی که در اواخر قرن نوزدهم و سرآغاز قرن بیستم در برخی از نظریه‌های کارل مارکس در مورد نبرد طبقاتی و آیندهٔ جامعهٔ سرمایه‌داری بازنگریستند و به جای انقلاب‌خواهی هوادار تحول آرام از سرمایه‌داری به سوسیالیسم شدند. سرسلسلهٔ بازنگرش‌گران، روزنامه‌نویس سوسیالیست آلمانی، ادوارد برنشتاین بود و در انگلستان سیدنی و بئاتریس وب، جرج برنارد شاو، گراهام والاس، و گروهی دیگر جامعهٔ سوسیالیست‌های فابین (فابانیسم) را به وجود آوردند که بخشی از برداشت‌های ایدئولوژیک آن بر اساس انتقاد از اقتصاد سیاسی مارکس بود.

اصول انتقادهای بازنگرش‌گران از مارکسیسم این‌ها است:

1. فروافتادن سیستم سرمایه‌داری با شتابی که مارکس پیش‌بینی می‌کرد روی نداده و نزدیک هم نیست.
2. مبارزهٔ طبقاتی، چنان‌که مارکس پیش‌بینی می‌کرد، گسترش نیافته و طبقهٔ میانه به هیچ‌وجه از صحنهٔ جامعه ناپدیده نشده و به عکس، رشد کرده‌است.
3. تمرکز صنعت و سرمایه بسیار کندتر و نامنظم‌تر از آن پیش رفته که مارکس پیش‌بینی می‌کرده‌است.
4. زیر فشار طبقهٔ کارگر گرایش اجتماعی در جهت کاهش بهره‌کشی از کارگران است و کوشش تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اندک اندک موجب بالا رفتن سطح زندگی طبقهٔ کارگر شده‌است.
5. سرانجام، در پیشرفت آرام امکان کامیابی بیشتری هست تا در خشونت ناگهانی.