حساب کاربری
​
تغیر مسیر یافته از - تابش‌های الکترومغناطیسی
زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
لینک کوتاه

تابش الکترومغناطیسی

تابش الکترومغناطیسی پدیده‌ای موجی است که در فضا منتشر می‌شود و از میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ساخته شده‌است. این دو میدان در حال انتشار، بر هم عمود، و در موج الکترومغناطیسی عرضی، بر جهت پیش‌روی موج نیز عمود هستند.

موج الکترومغناطیسی نوعی موج عرضی پیش‌رونده است که از میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ساخته شده‌است. این شکل موجی را نشان می‌دهد که از چپ به راست می‌رود. میدان الکتریکی در صفحهٔ عمودی و میدان مغناطیسی در صفحهٔ افقی هستند.

گاهی به تابش الکترومغناطیسی، نور می‌گویند، گرچه نور مرئی تنها بخش کوچکی از گسترهٔ امواج الکترومغناطیسی است. امواج الکترومغناطیسی بر حسب بسامدشان به نام‌های گوناگونی خوانده می‌شوند: امواج رادیویی، ریزموج، فروسرخ (مادون قرمز)، نور مرئی، فرابنفش، پرتو ایکس و پرتو گاما. این نام‌ها به ترتیب افزایش بسامد مرتب شده‌اند. تغییر در اندازه یا موقعیت بار الکتریکی، باعث پدید آمدن و انتشار موج الکترومغناطیسی می‌شود.

فهرست

  • ۱ ماهیت فیزیکی
  • ۲ طیف الکترومغناطیسی
  • ۳ تابش خورشید و زمین
  • ۴ منابع

ماهیت فیزیکی

نخستین بار، ماکسول موج الکترومغناطیسی را پیش‌بینی کرد و سپس هاینریش هرتز آن را با آزمایش نشان داد. ماکسول پس از تکمیل نظریهٔ الکترومغناطیس، از معادلات این نظریه، شکلی از معادلهٔ موج را به دست آورد و نشان داد که میدان‌های الکترومغناطیسی موج‌گونه رفتار می‌کنند. بر پایه معادلات ماکسول، سرعت انتشار امواج الکترومغناطیسی، برابر با سرعت نور است، بنابراین او نتیجه گرفت که نور هم باید موج الکترومغناطیسی باشد.

طیف الکترومغناطیسی

بر پایه معادلات ماکسول، میدان الکتریکی متغیر با زمان باعث پدید آمدن میدان مغناطیسی متغیر با زمان می‌شود و برعکس؛ بنابراین اگر یک میدان الکتریکی متغیر، میدان مغناطیسی بسازد، آن میدان مغناطیسی نیز میدان الکتریکی متغیر می‌سازد، و این‌گونه موج الکترومغناطیسی ساخته می‌شود و پیش می‌رود.

نظریهٔ الکترودینامیک کوانتومی، برهم‌کنش تابش الکترومغناطیسی و ماده را توصیف می‌کند.

طیف الکترومغناطیسی

امواج الکترومغناطیسی بر حسب بسامدشان به نام‌های گوناگونی خوانده می‌شوند: امواج رادیویی، ریزموج، فروسرخ (مادون قرمز)، نور مرئی، فرابنفش، پرتو ایکس و پرتو گاما. این نام‌ها به ترتیب افزایش بسامد مرتب شده‌اند.

از بسامد تا بسامد نام طیف بسامدی به انگلیسی
۳۰ اگزاهرتز۳۰۰ اگزاهرتزپرتو گاما
۳ اگزاهرتز۳۰ اگزاهرتزپرتو ایکس سختHX
۳۰ پتاهرتز۳ اگزاهرتزپرتو ایکس نرمSX
۳ پتاهرتز۳۳ پتاهرتزپرتو فرابنفش دورEUV
۷۵۰ تراهرتز۳ پتاهرتزپرتو فرابنفش نزدیکNUV
۴۰۰ تراهرتز۷۵۰ تراهرتزنور مرئی
۲۱۴ تراهرتز۴۰۰ تراهرتزفروسرخ نزدیکNIR
۱۰۰ تراهرتز۲۱۴ تراهرتزموج کوتاه فروسرخSIR
۳۷٫۵ تراهرتز۱۰۰ تراهرتزموج متوسط فروسرخMIR
۲۰ تراهرتز۳۷٫۵ تراهرتزموج بلند فروسرخHIR
۳۰۰ گیگاهرتز۲۰ تراهرتزفروسرخ بسیار دورFIR
۳۰ گیگاهرتز۳۰۰ گیگاهرتزبسامد مافوق بالا (ریزموج)EHF
۳ گیگاهرتز۳۰ گیگاهرتزبسامد بسیار بالا (ریزموج)SHF
۳۰۰ مگاهرتز۳ گیگاهرتزبسامد فرابالا (ریزموج)UHF
۳۰ مگاهرتز۳۰۰ مگاهرتزبسامد خیلی بالا (ریزموج)VHF
۳ مگاهرتز۳۰ مگاهرتزبسامد بالا (ریزموج)HF
۳۰۰ کیلوهرتز۳ مگاهرتزبسامد متوسط (ریزموج)MF
۳۰ کیلوهرتز۳۰۰ کیلوهرتزبسامد پایین (ریزموج)LF
۳ کیلوهرتز۳۰ کیلوهرتزبسامد خیلی پایین (ریزموج)VLF
۳۰۰ هرتز۳ کیلوهرتزبسامد در حد صوت (بسامد صدا)VF
۳۰ هرتز۳۰۰ هرتزبسامد بسیار پایینELF

تابش خورشید و زمین

بیشینهٔ تابش بر اساس قانون پلانک در گسترهٔ دماهای زمینی و خورشیدی

خورشید، این رآکتور گرما-هسته‌ای بزرگ، در سراسر طیف الکترومغناطیسی تابش می‌کند. از پرتوهای x و پرتوهای کیهانی گرفته تا موج‌های رادیویی به طول موج‌هایی تا ۱۵m یا بیشتر. اما چون سطح آن داغ است (۶٬۰۰۰ سانتی‌گراد)، بیشتر انرژی آن در طول موج‌های نسبتاً کوتاه (فرابنفش، مرئی و فروسرخ نزدیک) است و مقدار بیشینهٔ تابش در طول موج نزدیک به ۰٫۵ میکرومتر گسیل می‌شود. افزون بر این، پرتوهای فروسرخ خورشید نیز برای ما منبع گرما بشمار می‌آیند.

بر پایهٔ فرمول‌های تابش پلانک، انرژی گسیل‌شده از جسمی با دمایی برابر با دمای زمین نیز باید در محدوده فروسرخ باشد و طول موج‌های این تابش نیز تقریباً در محدودهٔ ۱۰ میکرومتر متمرکز است.

از آنجا که زمین همواره در حالت شبه‌ترازمندی است، به همان اندازه که از خورشید انرژی دریافت می‌کند، با تابش LW به فضا انرژی از دست می‌دهد. به این ترتیب، مناسب‌ترین شرایط برای زیست موجودات زنده در این کرهٔ خاکی فراهم می‌شود.

منابع

  1. ↑ Ivan Tolstoy, James Clerk Maxwell, A Biography (Chicago: University of Chicago Press, 1983)
  2. ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Electromagnetic_radiation
  • David J. Griffiths (۱۹۸۹)، Introduction to Electrodynamics (2nd Edition)، Prentice Hall
آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.