بیب‌تک
بیب‌تک (به انگلیسی: BibTeX) نام یک نرم‌افزار مدیریت مرجع و نیز قالب پروندهٔ مرتبط با آن است که در سطح اینترنت به طور گسترده برای ارائهٔ اطلاعات کتاب‌شناسی به کار می‌رود. این برنامه نخستین بار توسط اُرِن پاتاشنیک و لِزلی لَمپورت در سال 1985 برای سامانهٔ آماده‌سازی پرونده‌های لاتک معرفی شد. پرونده‌های بیب‌تک قالبی گسترش‌پذیر دارند و اطلاعات در آن‌ها به صورت پارامتر و مقدار مشخص می‌شود (مانند نام نویسنده، عنوان و . . .) نرم‌افزار بیب‌تک پارامترهایی را که برایش تعریف نشده باشند نادیده می‌گیرد.
| نویسنده(های) اصلی | ارن پاتاشنیک، لزلی لمپورت |
|---|---|
| توسعه‌دهنده(ها) | ارن پاتاشنیک |
| انتشار پایدار | 0.99d
|
| نوشته‌شده با | WEB |
| بن‌سازه رایانش | چندسکویی |
| در دسترس به | انگلیسی |
| وبگاه | |
ساختار پرونده‌های بیب‌تک
بیب‌تک به صورت استاندارد از انواع اسناد زیر پشتیبانی می‌کند:
| ورودی استاندارد | توضیح |
|---|---|
| article | برای اشاره به مقاله‌های یک ژورنال یا مجله به کار می‌رود |
| book | برای اشاره به کتابی که ناشر مشخصی دارد |
| booklet | (کتابچه) برای اشاره به کتابی که ناشر یا اسپانسر مشخصی ندارد |
| conference | همسان با نوع inproceedings |
| inbook | برای اشاره به بخشی از کتاب (مثلاً تعدادی از صفحه‌ها یا فصل) |
| incollection | بخشی از کتاب که عنوان مجزایی دارد |
| inproceedings | مقاله‌ای از همایش‌نامهٔ یک فراهمایی |
| manual | مستندات فنی |
| mastersthesis | پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد |
| misc | متفرقه |
| phdthesis | رسالهٔ دکترا |
| proceedings | همایش‌نامه‌های یک فراهمایی |
| techreport | گزارش‌های منتشرشده توسط یک مؤسسه که معمولاً دارای شمارهٔ سری هستند |
| unpublished | سندی که عنوان و نویسنده دارد، اما به صورت رسمی منتشر نشده است |
هر یک از انواع اسناد یادشده در بالا ممکن است یک یا چند مورد از پارامترهای زیر را استفاده کنند:
| فیلد | کاربرد |
|---|---|
| address | معمولاً برای درج نشانی ناشر یا مؤسسهٔ مشابه به کار می‌رود، برای ناشران سرشناس معمولاً استفاده نمی‌شود |
| annote | برای حاشیه‌نویسی به کار می‌رود ولی در سبک‌های پیش‌فرض کاربردی ندارد، اما ممکن است در سبک‌های خاصی از کتاب‌نگاری استفاده شود |
| author | نام نویسنده (باید در قالب تعریف‌شده برای لاتک وارد شود) |
| booktitle | عنوان بخشی از کتاب که می‌خواهیم از آن یاد کنیم، اگر کل کتاب منظور باشد از title استفاده می‌شود |
| chapter | شمارهٔ بخش یا فصل |
| crossref | کلید دادگان برای مدخلی که می‌خواهیم به آن ارجاع دهیم |
| edition | ویرایش (باید یک عدد ترتیبی باشد، مثلاً «دوم») |
| editor | ویراستار(ان) کتاب |
| howpublished | روش انتشار |
| institution | مؤسسهٔ پشتیبان سند منتشرشده |
| journal | عنوان یک ژورنال |
| key | برای زمانی که نام نویسنده وجود نداشته باشد و برای مواردی چون ترتیب الفبایی و ایجاد برچسب به کار می‌رود |
| month | ماه انتشار، برای آثار منتشرنشده: ماه نگارش |
| note | هرگونه اطلاعات دیگری که برای خوانند مفید باشد |
| number | شمارهٔ ژورنال، مجله، گزارش فنی یا آثار دیگری که به صورت سری منتشر می‌شوند. |
| organization | سازمانی که سند را منتشر کرده است یا پشتیبان یک فراهمایی بوده است |
| pages | شمارهٔ صفحه/صفحه‌ها یا بازه‌ای از صفحه‌ها مانند: 42--111 یا 7,41,73--97 یا 43+ |
| publisher | ناشر |
| school | نام دانشگاهی که پایان‌نامه در آن نگاشته شده است |
| series | شمارهٔ سری یک مجموعه‌کتاب. |
| title | عنوان |
| type | نوع یک گزارش فنی (مثلاً «یادداشت پژوهشی») |
| volume | جلد یک ژورنال یا کتاب چندجلدی |
| year | سال انتشار (یا نگارش برای آثار منتشرنشده) |
برخی از فیلدهای رایج دیگر عبارتند از:
| فیلد | کاربرد |
|---|---|
| URL | نشانی وب |
| ISBN | شابک |
| ISSN | شاپا |
| LCCN | شماره کنترل کتابخانه کنگره |
| abstract | چکیده‌ای از اثر |
| keywords | کلیدواژه‌های اثر (برای جستجو یا حاشیه‌نویسی) |
| price | قیمت |
| copyright | اطلاعات حق نشر |
| language | زبان سند |
| contents | فهرست محتویات |
@STRING دستوری ویژه است که برای تعریف کوته‌نوشت‌ها به کار می‌رود، برای مثال @string{jgg1 = "Journal of Gnats and Gnus, Series~1"}، مقدار jgg1 را به عنوان کوته‌نوشتی برای Journal of Gnats and Gnus, Series~1 تعریف خواهد کرد که باعث می‌شود ارجاع‌ها به jgg1 با متن یادشده جایگزین شوند.
نمونه
نمونه‌ای از اطلاعات داخل یک پروندهٔ بیب‌تک:
@article{Gettys90,
author = {Jim Gettys and Phil Karlton and Scott McGregor},
title = {The {X} Window System, Version 11},
journal = {Software Practice and Experience},
volume = {20},
number = {S2},
year = {1990},
abstract = {A technical overview of the X11 functionality. This is an update
of the X10 TOG paper by Scheifler \& Gettys.}
}
جستارهای وابسته
واژه‌نامه
منابع
- Dana Jacobsen (21 January 1995). "BibTeX" (به انگلیسی). The University of Arizona.