برادران امیدوار

• مرحلهٔ نخست سفر جهانگردی (۱۳۴۰–۱۳۳۳)

برادران امیدوار از اوایل پاییز ۱۳۳۳ (۱۹۵۴ میلادی) سفر پژوهشگرانهٔ خود به دور دنیا را با دو دستگاه موتورسیکلت ماچلس ۵۰۰ سی‌سی از خانهٔ پدری (واقع در خیابان سی‌متری نظامی، خیابان طوسی، تهران) به‌سوی مرز شرقیِ ایران با افغانستان آغاز کردند. استفاده از موتورسیکلت در این مرحله به منظور دستیابی به کوره راه‌ها و نقاط دور افتاده و جزایر صعب العبور بوده‌است. مرحلهٔ نخست سفر برادران امیدوار هفت سال (تا سال ۱۳۴۰) به درازا انجامید. در این مرحله، آنان پس از گذر از کشورهای افغانستان، پاکستان و هند، به‌سوی تبت و سپس آسیای جنوب شرقی و استرالیا سفر کردند. در ادامه، آنان، با گذر از اقیانوس آرام، به آلاسکا، آمریکای شمالی، و آمریکای جنوبی سفر کردند. سرانجام، با گذر از اقیانوس اطلس، وارد اروپا شدند. آن دو، در اقامت کوتاه خود در اروپا، از محل انتشار مقالات پژوهشیِ مربوط به سفرهایشان و مصاحبه با رسانه‌های گوناگون اروپایی، منابع مالیِ موردنیاز برای مرحلهٔ دوم سفر خود (به آفریقا) را تأمین کردند. بخشی از اقدامات آنان فروش مقالات پژوهشی به شرکت خودروسازی فرانسه، سیتروئن بود که در ازای آن موفق به خریداری یک دستگاه خودروی ون دوسیلندر و دریافت مبالغ قابل‌توجهی پول نقد شدند.

• مرحلهٔ دوم سفر جهانگردی (۱۳۴۳–۱۳۴۰)

برادران امیدوار در سال ۱۳۴۰ برای اقامتی کوتاه (سه ماه) از اروپا وارد ایران شدند. آنان مرحلهٔ دوم سفرهای جهانگردی خود را با خودروی ون دوسیلندر دریافتی از شرکت خودروسازی سیتروئن، از مرز جنوبیِ ایران با کویت آغاز کردند. سپس، با گذر از عربستان سعودی (و زیارت کعبه) وارد آفریقا شدند.

دستاوردهای سفرهای برادران امیدوار عبارتند از:

۱. موزهٔ برادران امیدوار

موزهٔ برادران امیدوار اولین موزهٔ انسان‌شناسی در ایران است که روز پنجم مهرماه ۱۳۸۲ در هفتهٔ جهانگردی در مجموعه سعدآباد افتتاح شد. این موزه ۳ نگارخانه دارد که در دو نگارخانهٔ آن آثار اهداییِ برادران امیدوار به معرض نمایش گذاشته شده‌است. این آثار حاصل سفرهای این دو برادر و عکس‌های آنان است. این اشیا از قاره‌هایی چون آفریقا، آسیا، آمریکا و استرالیا جمع‌آوری شده‌است. نگارخانهٔ سوم اتاق نمایش فیلم است که در آن فیلم سفر و اسلاید گرفته‌شده توسط این دو برادر به نمایش درمی‌آید. این موزه در مجموعه کاخ موزه سعدآباد در مجاورت کاخ سبز وجود دارد.

۲. سفرنامهٔ برادران امیدوار

کتاب سفرنامه برادران امیدوار وقایع سفر این دو برادر را به نقاط مختلف جهان همراه با نتیجهٔ پژوهش‌های انسان‌شناسی آنان ارائه می‌کند. چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۴۳ (در ۱۰٬۰۰۰ نسخه)، چاپ ششم این کتاب در سال ۱۳۹۰ (در ۱٬۱۰۰ نسخه) و چاپ دهم در سال ۱۳۹۷ (توسط نشر جمهوری در ۱۱۰۰ نسخه) منتشر شد.

۳. فیلم مستند

برادران امیدوار در سفرهای خود همواره از مشاهدات خود تصویربرداری می‌کردند. فیلم‌های مستند آنان در زمان خود از شبکه‌های تلویزیونیِ کشورهای گوناگونِ جهان پخش می‌شد. در ایران نیز فیلم مستند «عجایب مسافرت برادران امیدوار»، که در سینماها نمایش داده می‌شد، از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸ مشمول بخشودگی ۲۰ درصد عوارض شهرداری بود تا درآمد آن به تأسیس موزه تاریخ طبیعی اختصاص یابد.

۵. موسیقی ملل

شامل مجموعه‌ای متنوع از موسیقی مردمی کشورهای برزیل، آنگولا، سیلان، زنگبار، استرالیا (بومی)، افغانستان، پاناما، اندونزی، مالزی، آفریقای جنوبی، تاهیتی، و پیگمهٔ آفریقا.

۶. دست‌نوشته‌ها و امضاهای شخصیت‌ها

یکی از دستاوردهای ارزشمند سفرهای برادران امیدوار مجموعهٔ منحصربه‌فرد دست‌نوشته‌ها و امضاهای شخصیت‌های سرشناس سیاسی و فرهنگی جهان است که در طول سفرهای خود با آنان دیدار داشتند.

برادران امیدوار در سال‌هایی که جهانگردی با دشواری‌های بسیاری همراه بود، اقدام به سفر به دور دنیا کردند؛ بنابراین، در موارد بسیاری، از جمله موارد زیر، به‌عنوان نخستین‌ها مطرح هستند:

• نخستین جهانگردان ایرانی (عیسی امیدوار و عبدالله امیدوار)
• نخستین مسافر آسیاییِ قطب جنوب (عبدالله امیدوار)
• نخستین مسافر آسیایی قطب شمال و قطب جنوب (عبدالله امیدوار)

• بیژن میرباقری در سال ۱۳۸۱ فیلم مستند کوتاهی (به مدت ۲۷ دقیقه) با عنوان «برادران امیدوار» دربارهٔ زندگی و سفرهای این دو برادر ساخت.
• مستند «دربارهٔ خانه خدا»، روایتی است از سفر به مکه و خانه خدا که توسط برادران امیدوار انجام شد. آنها در این سفر توانستند اولین فیلم رنگی را از خانه خدا تهیه کنند. همه اینها در مستندی با عنوان (دربارهٔ خانه خدا) توسط احمد ابراهیمی تهیه و تولید شد.

• زندگی‌نامهٔ برادران امیدوار، نوشتهٔ عیسی و عبدالله امیدوار، تهیه و تنظیم صحرا امیدوار (ضمیمهٔ کتاب سفرنامه برادران امیدوار)

وب سایت رسمی برادران امیدوار

• برادران امیدوار در قطب و زندگی اسکیموها و پخت‌وپز ایرانی، بی‌بی‌سی فارسی
• امیدواران ایرانی، مجلهٔ مونوریل
• سازمان شهروند جهانی، وبگاه رسمی