بداق سلطان مکری

بداق سلطان یا بداغ سلطان فرزند شیر خان از نوادگان صارم بگ مکری است.وی یکی از سرداران صفویه و حکمران مهاباد در آن زمان بوده است که به واسطه آثار ارزشمند تاریخی که از خود به جای گذاشته نام وی به درخشندگی خاصی نسبت به اسلاف و اخلاف خویش دارد.

بداغ سلطان از سال 1060 تا 1111 هجری قمری حکمران منطقه ی عمومی مهاباد با وسعت زیادی بوده وی نه تنها حکمران مهاباد بوده بلکه پهنه ی حکمرانی او از دامنه کوه (قندیل) مرز ایران و عراق تا مراغه در آذربایجان شرقی و از آنجا تا ارومیه گسترش داشته و در دامنه‌ی کوه ییلاقی قندیل مرتع و چراگاه و اغنام و احشام ایلات و چادرنشینان به نام (یورت بداق) هنوز به زبان ترکی بر سر زبانها باقی است. بداق سلطان ابتدا درمیرآباد ساکن شد و سپس محل امروزی مهاباد را (که در آن زمان سابلاغ نامیده می‌شد) به عنوان مرکز قلمرو مکری انتخاب کرد. در سال ۱۰۶۰ ه ق ، بداق سلطان با شاه عباس دوم صلح کرد و شهر سابلاغ را که درگیرو دار جنگها مدتی متروک و مخروب مانده بود بار دیگر آباد ساخت ، بداق سلطان ابتدا مسجد جامع را در شهر بنا کرد که سنگ نبشته آن حاکی از اتمام ساختمان در سال ۱۰۸۹ ه ق است . قبل از مسجد جامع (مسجد سور) ، پل بزرگی نیز موسوم به پل سرخ(پردی سور) در سال۱۰۸۴ بر رودخانه مهاباد احداث نموده بود ، مسجد در حال حاضر جهت برگزاری مراسمات مذهبی از جمله نماز جمعه مورد بهره برداری قرارگرفته وپل به دلایل نامعلومی علیرغم عدم هیچگونه مزاحمتی ، در زمان احداث سد مهاباد تخریب گردید . از دیگر اقدامات ارزشمند وی احداث کتابخانه‌ای بزرگ است که آن را وقف دوستداران و شیفتگان علم و دانش کرد. از جمله اقدامات دیگر او سد رودخانه ساوجبلاغ، قنات شهر، کاروانسراهاى متعدّد، حمّام و … را میتوان نام برد که بسیاری از آن ها از بین رفته است. از دیگر آثار منسوب به دوره وی پل بداغ سلطان و بند های لج و داره لک می باشد. کوخی کورته ک در روستای رفته (جاده مهاباد به سردشت) نیز از آثار منسوب به وی می باشد

بداق سلطان یا بداغ سلطان که نام وی در تاریخ اجتماعی منطقه همیشه به نیکی برده شده در زمان شاه سلیمان صفوی می زیسته است و بسیار مورد توجه و احترام او بوده و نزد مردم به علت خدماتی که به آن ها و خاک مکری انجام داده محبوبیت زیادی داشته است.

در زمان معاصر طایفه خانه بگی (آغلیان) از نوادگان بداق سلطان به ترتیب:بداق سلطان، موسی سلطان، خانه بگ هستند.

اسامی پسران بداق سلطان : عبدالله بگ، سهراب خان، موسی سلطان، ایوب بگ، بهرام بگ، یحیی بگ

اسامی همسران بداق سلطان : زلق خانم، زرین ( زیرین ) خانم، ایلخان خانم

اسامی دختران بداق سلطان : نیلوفر، پریزاد، پیکر، گوهر، ماه جهان

گفته می شود بداق سلطان در سال ۱۱۱۲ در یکى از جنگ‏هاى صفوی (شاه سلطان حسین) در نزدیکى ایروان کشته شد. اما در هنگام خاکبرداری و نظارت بر بازسازی مقبره بداق سلطان تکه ای از لوح شکسته‌ی با ذکر تاریخ سال ۱۱۱۱ هجری قمری یافته شده است که برخی با استناد به این سند مدعی اند که بداق سلطان این مرد نامی در سال ۱۱۱۱ هجری قمری رخت از جهان بربسته است. جسد وى را به خاطر خدمات گرانبهایش به مهاباد آوردند و در آن‏جا دفن کردند و آرامگاه فعلی بداق سلطان مکری در مهاباد قرار دارد.