باستان‌اخترشناسی
باستان‌اخترشناسی (به انگلیسی: Archaeoastronomy) یا اخترباستان‌شناسی (Astroarchaeonomy) دانشی نوین و میان‌رشته‌ای از علوم باستان‌شناسی، اخترشناسی و مردم‌شناسی است که به بررسی تأثیر و نفوذ پدیده‌های کیهانی و حرکات اجرام آسمانی بر روی هنرها، آیین‌ها، ادیان، باورداشت‌ها و دیگر پدیده‌های فرهنگی مردمان باستان می‌پردازد. دانش اخترشناسی‌باستانی که به بررسی تاریخی علم نجوم/ هیئت می‌پردازد، علی‌رغم برخی کارکردها و حوزه‌های مطالعاتی مشترک با اخترباستان‌شناسی، شاخهٔ پژوهشی متفاوت و مستقلی است. باستان‌اخترشناسی، زیرشاخه‌ها و گرایش‌های گوناگونی دارد که در آن میان می‌توان از اسطوره‌شناسی کیهانی، اخترقوم‌شناسی و معماری نجومی نام برد. مطالعه و بررسی در نظام‌های گاهشماری و زمان‌سنجی و ابزارهای آن در دوران باستان نیز از حوزه‌های پژوهشی باستان‌اخترشناسان بشمار می‌رود.
منابع
- ↑ «باستان‌اخترشناسی» [باستان‌شناسی] هم‌ارزِ «archaeoastronomy, astroarchaeology»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ باستان‌اخترشناسی)
- ↑ رضا مرادی غیاث‌آبادی (۱۸ دی ۱۳۸۵). «درباره اخترباستان‌شناسی». پژوهش‌های ایرانی. دریافت‌شده در ۲۹ مهر ۱۹۱.
پیوند به بیرون
- Archaeoastronomy بایگانی‌شده در ۲۶ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine A Thinkquest website surveying archaeoastronomical sites across the world.
- Astronomy before History, by Clive Ruggles and Michael Hoskins, a chapter from The Cambridge Concise History of Astronomy, Michael Hoskin ed. , 1999
- Clive Ruggles's webpage: images, bibliography, software, and synopsis of his course at the University of Leicester
- Space Imaging’s Ancient Observatories gallery — Satellite pictures of ancient observatories.
- Traditions of the Sun — NASA and others exploring the world's ancient observatories.
- Ancient Observatories: Timeless Knowledge NASA Poster on ancient (and modern) observatories.
- Mesoamerican Archaeoastronomy - A Review of Contemporary Understandings of Prehispanic Astronomic Knowledge.
جوامع
- ISAAC, The International Society for Archaeoastronomy and Astronomy in Culture.
- SEAC La Société Européenne pour l’Astronomie dans la Culture. Site in English.
- SIAC La Sociedad Interamericana de Astronomía en la Cultura.
- Society for the History of Astronomy