بازار زنجان

ساخت بازار زنجان در سال ۱۲۰۵ هجری قمری در دوران حکومت آغامحمد خان قاجار آغاز و به سال ۱۲۱۳ هجری قمری مقارن حکومت فتحعلی شاه قاجار پایان گرفته‌است. در دوره‌های بعد به بنای بازار زنجان از جمله ساخت چندین سرا، مسجد، گرمابه اضافه شده‌است.

بازار زنجان از نظر تولید و نوع فعالیت به هشت راسته تقسیم می‌شود از جمله راسته زرگرها، کفاشها، بزازها، سراجها و چند راسته دیگر. از کاروانسراهای این مجموعه که در قدیم نقش مؤثری در عرضه کالاها ایفا می‌نموده‌است، سرا یا کاروانسرای حاج علی قلی و سرای حاج کربلایی علی را می‌توان نام برد.

تکنیک‌های معماری و سبکها وشیوه‌های تزئینی دوران قاجار در راسته‌ها، حجره‌ها، چهار سوقها، مساجد، سراها و کاروانسراهای درون‌شهری، گرمابه‌ها به شکل زیبا اجرا شده‌است. این فنون عبارتند از: کاربرد انواع طاق و قوسهای هلالی، جناغی و ضربی، و گهواره‌ای خاصه در راسته‌های اصلی و فرعی، مزین به آجر چینیهایی با طرحهای مختلف هندسی خفته، راسته، و حصیری، و بکارگیری آجر و کاشی به سبک قدیمی، و کاشیکاری به رنگها و طرحهای قاجاری درسطوح خارجی و داخلی بناها، طاق نماها، طاق و قوسها و همچنین ستون نماهای گلدانی. اوج این سبک‌های معماری و شیوه‌ها و نو آوری های تزئینی در اجزاء و ارکان مساجد تاریخی زنجان مخصوصاً مسجد جامع زنجان به ظهور رسیده‌است.

مجموعه بازار زنجان در فهرست آثار ملی کشور ایران به ثبت رسیده‌است.

سایت سازمان میراث فرهنگی زنجان

• سایت جمعیت هیئت امناء بازار بزرگ زنجان
• اولین انک جامع اطلاعات شهری استان زنجان-کتاب برتر زنجان