باب دول

رابرت جوزف دول بازمانده نسلی از خانواده‌های دهه‌های ۲۰ و ۳۰ سده بیستم میلادی بود که با کار سخت، فرزندان خود را تربیت کردند و دشواری‌های مالی آن دهه‌ها را پشت سر نهادند. پدر رابرت دول، زندگی خانواده را با کار فروش لبنیات و تخم‌مرغ تامین می‌کرد و مادرش یک فروشنده لوازم خانگی بود. با این حال، باب دول بعدها توانست رقیب سرسخت یا یاری وفادار برای نسل دیگری از سیاستمداران آمریکایی باشد که در دامان خانواده‌های اشرافی آمریکایی رشد کرده بودند.

رابرت دول که از ناحیه دست راست در جنگ در ایتالیا زخمی شد همواره قلمی را در دست راست می‌گرفت تا کسانی که بخواهند با او دست دهند دست چپ خود را دراز کنند.

زندگی یک سرباز نام کتاب زندگی‌نامه باب دول با تمرکز بر خاطرات دوران جنگ اوست که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.

در زمان زندگی رابرت دول، دانشگاه ایالتی کانزاس اندیشکده‌ای را به نام او برای امور سیاسی بنیان گذاشت که دربرگیرنده آرشیوی از مطالب مربوط به نیروهای جنگ جهانی دوم از آن ایالت است.

همسرش، الیزابت دول، نیز سناتور بود. رابرت دول که از سربازان زخمی‌ جنگ جهانی دوم بود در ۳۶ سال کار در کنگره یکی از تاثیرگذارترین قانونگذاران و از رهبران حزب جمهوری‌خواه در مجلس سنا بود.

او از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۶ حضوری پررنگ در سنا داشت. تغییر و تبیین قوانین بسیار، از امور مالیاتی و عرصه خارجی گرفته تا برنامه‌های کشاورزی، امور تغذیه، حقوق معلولان، حمایت از افرادی که در امور استخدامی مورد تبعیض قرار می‌گیرند امور آموزشی و خدمات عمومی، همگی از نتایج کار او در مجلس سنا بودند.

دول از مبتکران برخی از اقدامات بود که امروزه به بخشی جدایی‌ناپذیر از خدمات عمومی در آمریکا تبدیل شده‌اند. بسترسازی پیاده‌روها و ساختمان‌ها برای رفت‌وآمد معلولین و بکارگیری مترجمان زبان اشاره در رویدادهای عمومی، شماری از خدمات او به مردم ناتوان بودند.

دهه ۱۹۷۰

باب دول در رسوایی واترگیت، از لفاظی‌های شدید رئیس‌جمهوری هم‌حزبی خود ریچارد نیکسون خشمگین بود و آشکارا علیه او موضع گرفت. پس از سقوط دولت نیکسون در سال ۱۹۷۱ در پی آن رسوایی، رابرت دول پاداش عملکرد شفاف خود را با صدرنشینی کنوانسیون حزب جمهوری‌خواه دریافت کرد. از آن پس، او همواره یکی از برجسته‌ترین سناتورها بود؛ رئیس اکثریت یا اقلیت جمهوری‌خواهان در دهه‌های هشتاد و نود میلادی، و در مجموع، به مدت یازده سال و شش ماه چهره شماره یک حزب در کنگره ایالات متحده آمریکا بود. پس از دو دهه، میچ مکانل که در سال ۲۰۱۸ عنوان قدیمی‌ترین رهبر جمهوری‌خواهان سنا را به نام خود ثبت کرد.

رابرت دول در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۱۹۷۶) از سوی جرالد فورد به عنوان معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا پیشنهاد شد.

رابرت دول در آن دوره و سال‌های بعد، که با پیروزی جیمی کارتر، روند رویدادهای آمریکا حول محور گروگان‌گیری دپیلمات‌های آمریکایی در تهران می‌چرخید تحولات ایران را به‌دقت نظاره می‌کرد و منتقد سرسخت جیمی کارتر بود.

دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰

رابرت دول در سال ۱۹۸۰ و همچنین سال ۱۹۸۸ نامزد مقدماتی حزب جمهوری‌خواه بود اما از رونالد ریگان و سپس از جرج بوشِ پدر در انتخابات درون حزبی شکست خورد و به ادامه تلاش سیاسی در سنا بسنده کرد. آخرین و مهم‌ترین رقابت سیاسی او در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۱۹۹۶) در برابر بیل کلینتون بود که به شکست انجامید.

با این حال، رابرت دول در پایان دوران کار رسمی سیاسی خود، به دست راست بیل کلینتون در تهیه معاهده منع کاربرد جنگ‌افزارهای شیمیایی مبدل شد.

دهه ۲۰۰۰

در آغاز سده بیست‌ویکم، الیزابت دول، همسر دوم باب دول، که با او از زمان کار در کاخ سفید در دوران ریچارد نیکسون آشنا شده بود بخت خود را برای نامزدی در کارزار مقدماتی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۰ آزمود که هر چند در آن ناکام بود اما به آسانی به سناتوری ایالت کارولینای شمالی در سنا دست یافت.

دهه ۲۰۱۰

در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۱۶) برای دونالد ترامپ اهمیت بسیار داشت که بتواند حمایت باب دول را به عنوان یکی از قدرترین مهره‌های سیاسی جمهوری‌خواهان به‌دست آورد. رابرت دول در آن سال هرچند ابتدا از نامزدی جب بوش، برادر جرج بوشِ پسر، حمایت کرد اما سرانجام نامزدی دونالد ترامپ را تایید کرد.

با این حال، در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۲۰۲۰) که دونالد ترامپ حاضر نبود به آسانی شکست از جو بایدن را بپذیرد باب دول با تندی به او یادآور شد که کارزار انتخاباتی تمام شده است و باید قرص تلخ شکست را بخورد.

دفاع از منافع ارمنیان

وی در طول زندگی حرفه ای خود یکی از فعال‌ترین دولتمردان آمریکایی بود که از منافع ارمنی‌های آمریکا دفاع می‌کرد. او سال‌ها برای به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارمنی‌ها تلاش کرد. در سال ۲۰۱۹ آرمن سارگسیان، رئیس‌جمهور ارمنستان، فرمانی مبنی بر اعطای جایزه دولتی به رابرتدول، سناتور پیشین جمهوری خواه ایالات متحده و مدافع برجسته منافع ارمنستان امضاء کرد.

باب دول که خود به عنوان یک مجروح جنگی همواره مورد احترام بود، آخرین سال‌های عمرش را بار دیگر به خدمت به جانبازان جنگی، بازماندگان کشته‌های جنگ و یادبود آن‌ها اختصاص داد.

در فوریه ۲۰۲۱ تشخیص داده شد که رابرت دول به سرطان ریه مبتلا شده است. او تا هنگام مرگ با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کرد. رابرت دول روز صبح یکشنبه ۵ دسامبر ۲۰۲۱ در خواب درگذشت. همسرش در بیانیه‌ای در سوگ درگذشتش نوشت که باب دول ۷۹ بهار عمر خود را در راه خدمت به وطن سپری کرد.

• Sen. Bob Dole, A Staunch Supporter of Armenians, Passes Away
• Bob Dole, a man of war, power, zingers and denied ambition
• Bob Dole, WWII hero and former Republican presidential nominee, dies at 98
• Bob Dole, giant of the Senate and 1996 Republican presidential nominee, dies
• [۱]
• [۲]
• Մահացել է հայ ժողովրդի բարեկամ, ԱՄՆ նախկին սենատոր եւ նախագահի թեկնածու Բոբ Դոուլը