ای‌ام‌دی
ای‌ام‌دی (AMD) (به انگلیسی: Advanced Micro Devices) (به فارسی: دستگاه‌های کوچک پیشرفته) یک شرکت صنایع الکترونیکی آمریکایی چندملیتی سازنده انواع پردازنده و چیپست است که در سال ۱۹۶۹ توسط جری ساندرز تأسیس شد. ای‌ام‌دی رقیب اصلی شرکت اینتل محسوب می‌شود.
دفتر مرکزی شرکت ای‌ام‌دی | |
| نوع | سهامی عام |
|---|---|
| ISIN | US0079031078 |
| بنا نهاده | ۱ مه ۱۹۶۹ |
| دفتر مرکزی | سانتا کلارا، کالیفرنیا، ایالات متحده |
| محصولات | پردازنده پردازنده گرافیکی کارت گرافیک انواع چیپست مادربرد تراشه‌های رمزگشای تلویزیون دیجیتال |
| درآمد |  ۹٫۷۶ میلیارد دلار (۲۰۲۰) |
| سود ناخالص | ۴٫۳۴ میلیارد دلار (۲۰۲۰) |
| سود خالص | ۲٫۴۹ میلیارد دلار (۲۰۲۰) |
| مجموع دارایی | ۸٫۹۶ میلیارد دلار (۲۰۲۰) |
| تعداد کارکنان | ۱۱،۴۰۰ نفر (۲۰۱۹) |
| وبگاه | |
شرکت ای‌تی‌آی سازندهٔ کانادایی پردازنده‌های گرافیکی در سال ۲۰۰۶ میلادی توسط ای‌ام‌دی خریداری شد و هم‌اکنون در این شرکت ادغام شده و برند آن منحل گردیده‌است. ستاد مرکزی ای‌ام‌دی در سانتا کلارا، کالیفرنیا واقع است.
لیسا سو مدیرعامل ای‌ام‌دی و مارک پپرمستر مدیر ارشد فناوری ای‌ام‌دی است.
تاریخچه
شرکت ای‌ام‌دی در سال ۱۹۶۹ در کالیفرنیا با رویکرد تولید انواع نیمه‌رساناها از جمله انواع آی‌سی یا مدارات مجتمع و به‌تازگی انواع سی‌پی‌یو توسط جری ساندرز و همکارانش با سرمایه اولیه یکصد هزار دلار پایه‌گذاری شد. در سال ۱۹۷۰ نخستین محصول این شرکت یک ماشین حساب بود. سال ۱۹۸۲ برای ای‌ام‌دی یک نقطه عطف بود چرا که در این سال این شرکت توانست به عنوان دومین سازنده میکروپزدازنده با شرکت مادر تخصصی آی‌بی‌ام قرار داد منعقد کند و در سال ۱۹۸۴ به عنوان یکی از یکصد شرکت برتر در آمریکا شناخته شد و اکنون AMD به عنوان نخستین سازنده بزرگ ریزتراشه در جهان شناخته می‌شود.
برخی از محصولات
- در سال ۱۹۸۵، شرکت ای‌تی‌آی به عنوان نخستین سازنده بردهای گرافیکی معرفی گردید.
- در سال ۱۹۸۷، تولید ای‌ام‌دی به هفت هزار چیپ در هفته رسید.
- در سال ۱۹۸۹، دو شرکت ای‌ام‌دی و ای‌تی‌ای با هم قرارداد همکاری منعقد کردند تا اینکه در سال ۱۹۹۱ اولین سی‌پی‌یو ام‌ای‌دی با عنوان AM386 به بازار معرفی گردید؛ و در سال ۱۹۹۲ نخستین چیپ کنترلر سی‌پی‌یو و گرافیک توسط این شرکت ساخته شد.
- در سال ۱۹۹۳، سی‌پی‌یو AM486 و در سال ۱۹۹۵، سری پنجم ریزپردازنده‌ها یا همان K5 ساخته شد.
- در سال ۲۰۰۰، نخستین پردازنده یک گیگاهرتزی ای‌ام‌دی تولید شد.
- در سال بعد، پلت فرم سی‌پی‌یوهای چند هستهای ای‌ام‌دی تولید شد.
- در سال ۲۰۰۲، نخستین کارت گرافیک ای‌تی‌آی با عنوان ای‌تی‌آی 9700 pro که از نرم‌افزار Directx 9 پشتیبانی می‌کرد، روانه بازار گردید و در سال بعد سی‌پی‌یوهای ۶۴ بیتی ای‌ام‌دی تولید شد.
- در سال ۲۰۰۴، نخستین دو هستهای ای‌ام‌دی معرفی گردید.
- شرکت کانادایی پردازنده‌های گرافیکی (ای‌تی‌آی) در سال ۲۰۰۶ میلادی، توسط «ای‌ام‌دی» خریداری شد. هم‌اکنون به عنوان زیر مجموعه این شرکت فعالیت می‌کند.
- در سال ۲۰۱۰، تولیدات زیر که از شاهکارهای این شرکت محسوب می‌شود، به بازار معرفی شدند:
- ای‌ام‌دی Phenom II X6 1090T Black Edition، یک سی‌پی‌یو پرقدرت ۶ هستهای.
- ای‌ام‌دی Opteron 6000 Series، یک سی‌پی‌یوی هشت یا دوازده هستهای برای سیستم‌های سرور.
- ای‌ام‌دی a8_5600k، یک سی‌پی‌یو 4 هستهای قدرتمند که در سال ۲۰۱۲، برای ای‌ام‌دی پول‌ساز شد.
- در سال ۲۰۱۶، خانواده رایزن (RAYZEN) را معرفی کرد.
- در سال ۲۰۱۸، ای‌ام‌دی سری خانواده ریز معماری 7 نانومتری رایزن که از مجموع پردازنده‌های چند هستهای قدرتمند هستند را معرفی کرد.