ایل شوهان
ایل شوهان از ایلات بزرگ کردتبار ساکن استان ایلام است.دانشنامه ایرانیکا در مقالهٔ ایلام از ایل شوهان به عنوان یکی از ایل‌های اصلی استان ایلام نام برده‌است و در مقالهٔ طوایف کُرد آن را به عنوان یکی از ایل‌های کُرد منطقهٔ کرکوک عراق معرفی می‌کند. در لغت نامه دهخدا در مورد ایل شوهان گفته شده که این ایل یکی از ایلات کرد در پشتکوه ایلام است که ییلاق ایل مزبور در تهته و خوشول و قشلاقش در بلوطستان است.
محل اصلی این ایل دهستان شوهان در جنوب بخش مرکزی شهرستان ملکشاهی است و مسیر حرکت عشایر آن از مسیرهای میدان زیتون، چالاب، و چنگوله تا نزدیکی‌ها مرزهای عراق حرکت می‌کنند و در موسم پنجه به ارتفاعات کبیرکوه بازمی‌گردند. بر این اساس نواحی مرزی مهران و دهلران گرمسیر، و آبادی‌های شوهان مناطق سردسیر ایل شوهان محسوب می‌شوند.
گویش
زبان اصلی مردم شوهان کردی شوهانی است.همچنین برخی این گویش را از زبان لری می‌دانند طوایفی از شوهان که در خراسان شمالی و تکاب و اسلام‌آباد غرب و در کردستان عراق و ترکیه ساکنند به زبان کردی کرمانجی تکلم می‌کنند.
تبار
دایرة المعارف اسلامی ایل شوهان را مجموعه ای از ایلات کرد، مهلکی و طایفه‌های چمزی، گچی، یلماس و دوسان معرفی نموده‌است. در لغت نامه دهخدا نیز ایل شوهان یک ایل کرد تبار معرفی شده است. کلای‌وند در ایل شوهان بزرگترین قوم عشیره‌ای در میان این ایل بزرگ می‌باشد. کلای‌وند از چهار تیره به نامهای زکی، آینه، سبزی و کوچک (احمدعلی) تشکیل شده‌است. ایل شوهان یکی از ایلات با سابقه استان ایلام در میان جمعیت مردمی می‌باشد. زکی، آینه، سبزی و کوچک چهار برادر از نسل کلای بزرگ بوده‌اند که کلیوند بزرگ خود نیز از نسل پنجه می‌باشد.
منابع
- ↑ Foundation، Encyclopaedia Iranica. «Welcome to Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ «شوهان». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ «تاريخچه قوم كرد». rasekhoon.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ رفعتی، رستم (۱۳۸۶). انساب شهری و عشایری ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین. ص. صفحه ۵۶-۸۰، ۳۷۵-۳۸۰.
- ↑ صفی‌نژاد، جواد. لرهای ایران: لربزرگ و لرکوچک. آتیه، تهران: ۱۳۸۱
- ↑ «ILĀM i. GEOGRAPHY». دانشنامه ایرانیکا.
- ↑ "KURDISH TRIBES". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 2019-07-17.
- ↑ «شوهان». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ «شوهان». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ طلایی، حسن (۱۳۹۳). قوم باستانشناسی کوچنشینی و ایل راه‌های زاگرس مرکزی (PDF). جامعه‌شناسی تاریخی. ص. ۱۷۷. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹.
- ↑ Ismaïl Kamandâr, Fattah (۲۰۰۰)، Les dialectes Kurdes méridionaux، Acta Iranica، ص. ۲۲-۴۰، شابک ۹۰۴۲۹۰۹۱۸۸
- ↑ افشین محبی، کیهان فرهنگی، ص۲۶
- ↑ نگاهی به ایلام، ایرج افشار سیستانی، تهران:نشرهنر، بهار۱۳۶۶
- ↑ اطلس مردم شوهان کرم زاده ص۲۶۲
- ↑ تاریخ و فرهنگ کهن سرزمین: بررسی پیشینه تاریخی، اجتماعی و فرهنگی ده هزار ساله دهلران و استان ایلام، کرم علیرضایی، مهرانشهر، سال ۱۳۸۰، ص۲۳۴
- ↑ Aliakbari, Mohammad; Gheitasi, Mojtaba; Anonby, Erik (2015-11-02). "On Language Distribution in Ilam Province, Iran". Iranian Studies. 48 (6): 835–850. doi:10.1080/00210862.2014.913423. ISSN 0021-0862.
- ↑ افشین محبی، کیهان فرهنگی، ص۲۶
- ↑ https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/8860
- ↑ «شوهان». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۹.
- ↑ صفی‌نژاد، جواد. لرهای ایران: لر بزرگ و لر کوچک. آتیه، تهران: ۱۳۸۱