نیوهمپشایر
نیوهمپشایر (به انگلیسی: New Hampshire) ایالتی است در شمال‌شرقی آمریکا و از ایالت‌های نیوانگلند به‌شمار می‌رود. نام این ایالت برگرفته از نام شهرستان انگلیسی همپشایر است. این ایالت در جنوب با ماساچوست، در غرب با ورمانت، در شرق با مین و اقیانوس اطلس و در شمال با استان کانادایی کبک مرز مشترک دارد.
| State of New Hampshire | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| لقب(ها): The Granite State ایالت گرانیت | |||||
| شعار(ها): Live Free or Die یا مرگ یا آزادی | |||||
| زبان رسمی | English | ||||
| پایتخت | کنکورد | ||||
| بزرگ‌ترین شهر | منچستر | ||||
| منطقه | رتبهٔ 46th | ||||
| - کل | ۲۴٬۲۱۷ کیلومتر مربع | ||||
| - پهنا | 110 کیلومتر | ||||
| - طول | ۳۰۵ کیلومتر | ||||
| - % آب | ۴٫۱ | ||||
| - عرض جغرافیایی | ۴۲° ۴۲′ N to 45° ۱۸′ N | ||||
| - طول جغرافیایی | ۷۰° ۳۶′ W to 72° ۳۳′ W | ||||
| جمعیت | رتبهٔ 41st | ||||
| - کل | ۱٬۲۳۵٬۷۸۶ | ||||
| - تراکم | ۵۳٫۲۰ بر کیلومتر مربع رتبهٔ 20th | ||||
| - متوسط درآمد خانوار | $۵۷٬۳۲۳ (1st) | ||||
| بلندی | |||||
| - بالاترین نقطه | ماونت واشینگتن ۱٬۹۱۷ متر | ||||
| - میانگین | ۳۰۵ متر | ||||
| - پایین‌ترین نقطه | اقیانوس اطلس ۰ متر | ||||
| پذیرش در اتحادیه | ۲۱ ژوئن، ۱۷۸۸ (میلادی) (9th) | ||||
| [[فرماندار New Hampshire ایالت نیوهمپشایر|فرماندار]] | جان لینچ (د) | ||||
| قوه مقننه | |||||
| [[List of United States Senators from New Hampshire ایالت نیوهمپشایر|سناتورهای ایالات متحده آمریکا]] | جاد گرگ (ج) جان سونونو (ج) | ||||
| هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا | [[United States congressional delegations from New Hampshire ایالت نیوهمپشایر|فهرست]] | ||||
| منطقه زمانی | Eastern: UTC-5/-۴ | ||||
| کوته‌نوشت‌ها | NH، N.H. US-NH | ||||
| وبگاه | www | ||||
این ایالت از نخستین مستعمرات بریتانیایی آمریکای شمالی بود که برای تشکیل دولت مستقل از استعمار بریتانیا به پا خاست. اگرچه در آن زمان یعنی ژوئن ۱۷۷۶، به وضوح این موضوع را اعلام نکرد، اما در نهایت جزء سیزده ایالتی شد که کشور مستقل ایالات متحده را بنیان‌گذاری کردند. در نهایت در ژوئن ۱۷۸۸ نیوهمپشایر نهمین ایالتی بود که قانون اساسی ایالات متحده را به تصویب رساند و آن را اجرا کرد. نیوهمپشایر نخستین ایالت در آمریکا است که برای خود قانون اساسی نوشت. همچنین این ایالت نه در سطح ایالتی و نه در سطوح پایین‌تر نه مالیات فروش دارد و نه مالیات بر در آمدهای شخصی که البته سودهای سهام از این قاعده مستثنی هستند.
شعار این ایالت «آزاد زی یا بمیر» و لقب آن «ایالت گرانیت» است که اشاره به ذخایر عظیم گرانیت در این ایالت دارد.
در میان افراد سرشناس این ایالت می‌توان به نیکولاس گیلمان از بنیان‌گذاران ایالات متحده، سناتور دنیل وبستر، قهرمان انقلاب آمریکا جان استارک، هوراس گریلی روزنامه‌نگار، مری بیکر ادی بنیان‌گذار مذهب دانش مسیحی، رابرت فراست شاعر، آلن شپارد نخستین فضانورد آمریکایی و دان براون نویسنده اشاره کرد. همچنین آدام سندلر هنرپیشهٔ آمریکایی نیز در این ایالت بزرگ شد هرچند در نیوهمپشایر به دنیا نیامد. ضمن اینکه تنها رئیس‌جمهور اهل این ایالت فرانکلین پیرس بود.
با داشتن بزرگ‌ترین پیست‌های کوهستانی آسکی در ساحل شرقی، جاذبه‌های تفریحی عمده در نیوهمپشایر شامل اسکی، اسنوموبیل، کلیهٔ ورزش‌های زمستانی، پیاده‌روی و کوه‌نوردی، مشاهدهٔ طبیعت زیبای پاییزی و خانه‌های تابستانی در میان رودخانه‌ها و ساحل است. همچنین ورزش‌های موتوری در پیست موتورسواری نیوهمپشایر و مسابقات هفتگی موتورسواری لاکونیا که هر ساله در ژوئن برگزار می‌شود نیز جز جاذبه‌های تفریحی در نیوهمپشایر به‌شمار می‌رود.
این ایالت در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا هر چهار سال یک بار حائز اهمیت ویژه‌ای‌ست. نیوهمشایر پنجمین ایالت کوچک آمریکا و نهمین ایالت کم‌جمعیت آمریکا است. پایتخت آن کنکورد و شهر مهم آن منچستر است.
جغرافیا
نیوهمپشایر بخشی از ناحیه نیوانگلند است. این ایالت از شمال و شمال غربی با استان کانادایی کبک از شرق با ایالت مین و اقیانوس اطلس، از جنوب با ماساچوست و از غرب با ورمانت همسایه است.
اقتصاد
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۶۹٬۵۷۲ میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور کوبا (۶۸٬۲۳۴ میلیارد دلار) بود.
این ایالت مالیات بر دارایی دارد که تحت کنترل شهرداری هاست، ولی هیچ مالیات بر فروش یا درآمد سراسری ندارد. این ایالت مالیات‌های محدودتری در خصوص وعده‌های غذایی، اقامتگاه‌ها، ادوات نقلیه، درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری و کسب و کار، و عوارض در جاده‌های ایالتی دارد.
مراکز علمی-فرهنگی
دانشگاه دارتموث، یکی از اعضای آیوی لیگ در این ایالت قرار دارد. دانشگاه دولتی بزرگ این ایالت نیز دانشگاه نیوهمپشر است.
کتابخانه آکادمی فیلیپس اکستر در ۱۸۳۳ تأسیس شد.
مشاهیر
اولین‌ها در نیوهمپشایر
- در تاریخ ۵ ژانویه ۱۷۷۶ در شهر اکسیتر، کنگره استانی نیوهمپشایر اولین قانون اساسی مستقل از قوانین بریتانیا را به تصویب رساند.
- در تاریخ ۱۲ ژوئن ۱۸۰۰ اولین کشتی‌سازی نیروی دریایی ایالات متحده تحت حمایت دولت در جزیره فرنالد در رودخانه پیسکاتاکوآ آغاز به کار کرد.
- در سال ۱۸۲۲ کتابخانه نوجوانان دوبلین اولین کتابخانه عمومی بود که آغاز به کار کرد.
- اولین اعتصاب زنان در سطح ملی در سال ۱۸۲۲ در دوور اتفاق افتاد.
- کتابخانه شهر پیتربوروگ اولین کتابخانه در دنیا بود که تحت حمایت بودجه عمومی در سال ۱۸۳۳ پایه‌گذاری شد.
جستارهای وابسته
- ازدواج همجنس‌گرایان در نیوهمپشایر
منابع
- ↑ "Elevations and Distances in the United States", U.S Geological Survey (به انگلیسی), 29 April 2005, archived from the original on 1 June 2008, retrieved 15 May 2012 Retrieved on November 6, 2006.
- ↑ تلفظ رایج و صحیح: [۱] و [۲] و [۳]
- ↑ بر طبق آمار ۲۰۰۷ صندوق بین‌المللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیده‌اند:
Wikipedia contributors, "Comparison between U.S. states and countries nominal GDP," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed September 5, 2008).