اپیتوپ
یک اپی توپ (به انگلیسی: epitope)، قسمتی از یک آنتی ژن است که توسط سیستم دفاعی تشخیص داده میشود.
انواع اپی توپها
لنفوسیت B
اپی توپهایی که توسط لنفوسیت Bشناسایی میگردند و آنتی بادی علیه آنها تولید میشود، میتواند شاخصهای خطی [Linear] در ساختار اول یا شاخصهای شکلی [Conformational] در ساختار دوم، سوم و چهارم مولکول باشند. معمولاً اپی توپها کوچک هستند و ۸–۴ رزیدوآمینواسیدی ویا قندی را شامل میشوند و ناحیه اتصالی آنتی بادی اپی توپ ۸–۴ رزیدویی را در خود جای میدهد. اگرچه از نظر تئوری هر ۸–۴ رزیدو یک اپی توپ مجزا را میتوانند ایجاد کند ولی عملاً تعداد اپی توپها در یک آنتی ژن بسیار کمتر ازآن است که به لحاظ تئوری انتظار میرود و معمولاً به بخشهایی محدود میشود که در دسترس آنتی بادی قرار میگیرند
لنفوسیت T
اپی توپهایی که توسط لنفوسیت Tشناسایی میشوند، توالی اولیه آمینواسیدی در ساختار یک پروتئین هستند. لنفوسیت Tقادر به شناسایی پلی ساکاریدی یا نوکلئیک اسید نیست، حال میتوان دریافت که چرا پلی ساکاریدها آنتی ژنهای غیر وابسته به تیموس و پروتئینها آنتی ژنهای وابسته به تیموس هستند. برای شناسایی اپی توپها نیازی نیست که شاخص در نواحی بیرونی آنتی ژن قرار گرفته باشد زیرا لنفوسیت Tاپی توپها را پس از تجزیه در سلولهای عرضهکننده آنتی ژن و تبدیل به قطعات پپتیدی کوچک شناسایی میکند. پپتید آزاد توسط لمفوسیت Tشناسایی نمیشود بلکه ترکیب پپتید و مولکول [Major Histocompatibility Complex MHC] توسط لنفوسیت Tشناسایی میشود. بعضی از لنفوسیتهای، Tلیپیدها را که همراه با مولکولهای شبه [MHC-Like MHC] به نام [1 CD] هستند، شناسایی میکنند.
معمولاً اپی توپها کوچک بوده و محدود به۵۱–۸ آمینواسید هستند. اگرچه از نظر تئوری هر ۵۱–۸ آمینواسید میتوانند یک اپی توپ مجزا باشند ولی در عمل بسیار کمتر هستند و محدود به بخشهایی میشوند که میتوانند به مولکول [MHC] متصل شوند؛ و همین عامل سبب میشود پاسخ افراد مختلف به محتوی اپی توپیک یک آنتی ژن متفاوت باشد زیرا افراد ازنظر [MHC] هتروژن هستند.
منابع
- ↑ Huang, Jian; Honda, Wataru (2006). BMC Immunology. 7 (1): 7. doi:10.1186/1471-2172-7-7. ISSN 1471-2172.