انوره دو بالزاک

بالزاک در خانواده‌ای میانه‌حال در شهر تور، فرانسه به دنیا آمد. در هشت سالگی به مدرسه‌ای شبانه‌روزی فرستاده شد، اما در ۱۸۱۳ مدرسه را ترک کرد و سال بعد همراه با خانواده راهی پاریس شد. در ۱۸۱۹ در رشته حقوق مدرک گرفت، اما به رغم خواست خانواده بر آن شد تا به ادبیات بپردازد.

در ابتدای راه تحت تأثیر والتر اسکات شروع به نوشتن رمان‌های تاریخی کرد؛ رمان‌هایی که خود بعدها از آنها به عنوان «مزخرفات ادبی» یاد کرد. در این دوران سخت با زنی به نام لور دو برنی آشنا شد. این زن که بیش از بیست سال از او بزرگ‌تر بود، در زندگی بالزاک نقش مادر و نیز معشوقه را ایفا کرد. وی از بالزاک حمایت‌های مادی و معنوی فراوان کرد و محبتی را که بالزاک در دوران کودکی از آن محروم بود برای وی به همراه آورد.

اولین اثر قابل توجه بالزاک روان‌شناسی ازدواج در سال ۱۸۲۹ انتشار یافت. پس از نوشتن چند رمان عامه پسند و فکاهی و تلاش برای کسب درآمد از عرصه چاپ و نشر که به بدهی سنگینی برای او انجامید، انتشار رمان چرم ساغری در سال ۱۸۳۱ شهرت بیشتری برایش به ارمغان آورد.

بالزاک پس از آن بیشتر شبانه‌روز را به نوشتن می‌پرداخت و با توجه به اقبالی که آثارش یافته بود و خوش‌پوشی و خوش‌گفتاری اش مهمان خوش آمد سالن‌های پاریس از جمله سالن دوشس دابرانتس بود. رمان زنان رهاشده به این زن تقدیم شده‌است.

بالزاک در طول زندگی خود با زنان متعددی رابطه عاشقانه برقرار کرد. تقریباً همه این زنان الهام بخش شخصیت‌های مؤنث رمان‌های بالزاک هستند. از میان آنها می‌توان به لور دو برنی (مادام دو مورسوف در زنبق دره)، دوشس دو کستری (دوشس دولانژه در اثری به همین نام)، کارولین مربوتی (دینا دو بودره در رمان ''الهه ناحیه'')، و کنتس ژیدوبونی ویسکونتی (لیدی دادلی در رمان زنبق دره) اشاره کرد. بالزاک از رابطه‌اش با مری دو فرنه صاحب دختری به نام مری کارولین شد و از میان زنانی که دلبسته‌شان شد، با کنتس اولین هانسکا همسر اشراف‌زاده‌ای لهستانی که املاک وسیعی در روسیه داشت، رابطه افلاطونی و مکاتبه‌ای ۱۷ ساله‌ای برقرار کرد. این نامه‌ها تحت عنوان نامه به بیگانه انتشار یافته‌است. هرچند کنتس هانسکا پس از مرگ شوهرش در ۱۸۴۱ از ازدواج با او سر باز زد، اما در ۱۸۵۰ زمانی که بالزاک سخت بیمار بود به ازدواج با او رضایت داد. چند ماه بعد بالزاک در پاریس درگذشت و در قبرستان پرلاشز به خاک سپرده شد.

آثار بالزاک آینه‌ای از جامعه فرانسه روزگار اوست. او افراد هر طبقه اجتماعی، از اشراف فرهیخته گرفته تا دهقانان عامی را در کمدی انسانی خود جای می‌دهد و جنبه‌های گوناگون شخصیتی آنان را در معرض نمایش می‌گذارد. بهره‌گیری او از شگرد ایجاد پیوند میان شخصیت‌ها و تکرار حضور آنها در داستان‌های مختلف موجب می‌شود تا در گسترش روان‌شناسی شخصیت‌های منفرد توفیق یابد.

واقع‌گرایی (ادبیات) عریان و بدبینی بالزاک به سرشت انسانی که در آثارش هویداست، او را زمینه‌ساز ایجاد جنبش طبیعت‌گرایی (ادبیات) در ادبیات فرانسه کرده‌است. تأثیر او بر بسیاری از نویسندگان ناتورالیست از جمله امیل زولا کاملاً آشکار است. عوامل بسیاری در این بدبینی سهیم بودند، مثل دوران کودکی و اوضاع اجتماعی زمان او.

بالزاک یکی از پرکارترین نویسندگان دنیاست. وی در طول عمر نسبتاً کوتاهش بیش از صد مقاله، رمان و نمایشنامه به رشته تحریر درآورد. تعدادی از داستان‌های بالزاک به فارسی ترجمه شده‌اند، از جمله:

• شوان‌ها (۱۸۲۹) ترجمه شهرام زرندار، انتشارات فکر روز، مصطفی مفیدی، تحت عنوان یک روز بی فردا ترجمه محسن آزادی انتشارات ارغوان
• گوبسک رباخوار (۱۸۳۰) ترجمه محمدجعفر پوینده، انتشارات فردا
• چرم ساغری (۱۸۳۱) ترجمه م. ا. به‌آذین، انتشارات ناهید
• سرهنگ شابر (۱۸۳۲) ترجمه عبدالله توکل (مجموعه داستان شامل: سرهنگ شابر، شاهکار گمنام، فاچینوکانه، پیام، مطالعه زن، وداع)
• اوژنی گرانده (۱۸۳۳) ترجمه عبدالله توکل، انتشارات ناهید
• عشق کیمیاگر (در جستجوی مطلق) (۱۸۳۴) ترجمه محمدمهدی پورکریم، انتشارات تیسفون
• مادام دولاشانتری(۱۸۴۶) ترجمه هژبر سنجرخانی، انتشارات نگاه
• یادگارهای دو نوعروس (۱۸۴۲) تحت عنوان خاطرات دو عروس جوان ترجمه هژبر سنجرخانی، انتشارات نگاه
• دختر چشم طلایی (۱۸۳۴) ترجمه عنایت‌الله شکیباپور، انتشارات غزالی و تحت عنوان دختر زرین چشم ترجمه عبدالله توکل
• باباگوریو (۱۸۳۵) از سه مترجم ادوارد ژوزف؛ م. ا. به‌آذین؛ مهدی سحابی، انتشارات علمی و فرهنگی، ققنوس و مرکز
• زنبق دره (۱۸۳۶) ترجمه م.ا. به‌آذین، انتشارات فردوس
• پیردختر (۱۸۳۷) ترجمه محمدجعفر پوینده، نشر چشمه
• سزار بیروتو (۱۸۳۷) ترجمه اردشیر نیک پور، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، سال ۱۳۴۳
• کشیش دهکده (۱۸۴۱) ترجمه هوشیار رزم آزما، انتشارات جامی
• اورسولا میروئه (۱۸۴۲) ترجمه روشن آغاخانی تحت عنوان اورسولا، انتشارات اکباتان
• دام گستر (۱۸۴۲) (دختر ماهیگیر) ترجمه رضا عقیلی انتشارات جامی، تحت عنوان دلشکسته ترجمه سیروس نویدان، انتشارات کوشش
• زن سی ساله (۱۸۴۲) ترجمه ادوارد ژوزف، انتشارات جامی
• آرزوهای بربادرفته (۱۸۳۷–۱۸۴۳) ترجمه سعید نفیسی، انتشارات امیرکبیر؛ محمدجعفر پوینده، نشر نی؛ سیروس نویدان، انتشارات درنا
• دهقانان (۱۸۴۴) ترجمه هژبر سنجرخانی، مؤسسه انتشارات نگاه
• پزشک دهکده (۱۸۳۳) ترجمه هژبر سنجرخانی، انتشارات نیلوفر
• دخترعمو بت (۱۸۴۶) ترجمه م.ا. به‌آذین، انتشارات آسیا
• پسرعمو پونس (۱۸۴۷) ترجمه سیروس نویدان، انتشارات کوشش
• بهروزی و تیره‌روزی‌های روسپیان، تحت عنوان فراز و نشیب زندگی بدکاران (۱۸۴۷)، ترجمه پرویز شهدی، انتشارات ققنوس. تحت عنوان آتشپاره ترجمه عنایت الله شکیباپور، انتشارات فرخی.
• در اوج قدرت ترجمه عنایت الله شکیباپور، انتشارات هدف
• دوشس دولانژه(۱۸۳۴) تحت عنوان کمدی انسانی ترجمه عنایت الله شکیباپور، انتشارات شهریار
• مسافرخانه سرخ (۱۸۳۰)ترجمه محمد نجابتی ، انتشارات ققنوس
• فلسفه زندگی زناشویی ترجمه بنفشه فریس آبادی ، انتشارات ققنوس
• زن بیگناه ترجمه عنایت الله شکیباپور،انتشارات پیمان
• هونورین (۱۸۴۳) ترجمه عنایت الله شکیباپور در کتاب دختر چشم طلایی انتشارات پیمان
• عشای ربانی ملحدان ترجمه هانیه رجبی، نشر کتاب پارسه
• زنبق دره (۱۴۰۰) ترجمه محدثه صادقی، انتشارات نگارتابان

• بالزاک و دیگران (۱۳۷۵)، «انوره دو بالزاک»، باد می‌وزد، ترجمهٔ فرشته مولوی، تهران: نشر مرکز، ص. ۱۰، شابک ۹۶۴-۳۰۵-۲۳۳-۸

• کتاب‌های انوره دو بالزاک در آمازون‌دات‌کام
• اطلاعات در کتابخانهٔ ملی فرانسه BNF