الابنیه عن حقایق الادویه
الأبنیه عن حقایقِ الأدویه، کتابی است به فارسی در داروشناسی اثر ابومنصور موفق هروی، داروشناس ایرانی، از سدهٔ چهارم هجری.
الابنیه عن حقایق الادویه یکی از کهن ترین آثار منثور زبان فارسی است. از این کتاب دو نسخه خطی در دست است: یک نسخه مورخ 447 هجری، به خط اسدی طوسی شاعر، و محفوظ در کتابخانه ملی اتریش در وین (این نسخه، قدیمترین نسخه خطی تاریخدار به زبان و خط فارسی است) و نسخۀ دیگر از سدۀ ششم هجری و محفوظ در کتابخانه مجلس شورای ملی در تهران.
به نوشتهٔ گوستاو فلوگل (۱۸۰۲–۱۸۷۰)، خاورشناس آلمانی، مجموع مفردات طبی که در این کتاب عنوان شده، ۵۴۷ مورد است که برحسب حروف تهجّی مرتب شده (ولی فقط برحسب حروف اول، و ترتیبِ حروف دوم و سوم در آن رعایت نشدهاست). این کتاب را نخستین بار فرانسیسکو رومئو زلیگمان (۱۸۰۸–۱۸۹۲) در سال ۱۸۵۹ در وین به طبع رساند و ترجمهٔ آلمانی آن (به دست عبدالخالق آخوندف) بدون تاریخ در هاله (آلمان) چاپ شد. متن تصحیحشدهٔ کتاب الابنیه به کوشش احمد بهمنیار و حسین محبوبی اردکانی در سال ۱۳۴۶ در تهران به چاپ رسیدهاست. چاپ عکسی نسخۀ خطی وین در سال 1389 از سوی موسسه نشر میراث مکتوب منتشر شده است.
منابع
- دایرةالمعارف فارسی، به سرپرستی غلامحسین مصاحب، جلد اول، تهران، ۱۳۴۵.