اقیانوس تتیس
اقیانوس تتیس (به یونانی: Τηθύς) یا فراخکرت، اقیانوسی باستانی که میان قاره‌های گندوانا و لورازیا در بیشتر دوران میانه‌زیستی (پرمین بالایی تا ژوراسیک میانی) بود. انتهای غربی این اقیانوس بعدها اروپای جنوبی و آفریقای شمالی را از هم جدا کرد.
تحول
کمی پس از ۶۵ میلیون سال پیش تا ۵۵ میلیون سال پیش، بخشی از ابرقاره گوندوانا از آن جدا شد که بعدها صفحه هند-استرالیا را تشکیل داد. این بخش که به صورت مستمر به راه خود ادامه می‌داد، در پایان به اوراسیا نزدیک و نزدیک تر شد تا آنکه برخورد آن با اوراسیا پایان تتیس و پدید آمدن رشته کوه هیمالیا را رقم زد.
بسته شدن این اقیانوس میانه‌زیستی به احتمال زیاد از دوران کرتاسه بالایی آغاز شد. پیش از قرار گرفتن در میان هند و آسیا، تتیس برای ۴۵ میلیون سال میان لوراسیا و گوندوانا بود. تصور میشود دریای مازندران، دریای سیاه ،دریاچه ارومیه و دریاچه آرال جزو این اقیانوس بوده اند و هم اکنون تنها باز مانده های آن هستند.
امروزه تتیس جای خود را به هند، پاکستان، اندونزی و اقیانوس هند داده‌است.
منابع
- Kollmann, H. A. (1992). "Tethys—the Evolution of an Idea". In Kollmann, H. A.; Zapfe, H. (eds.). New Aspects on Tethyan Cretaceous Fossil Assemblages. Springer-Verlag reprint ed. 1992. pp. 9–14. ISBN 978-0-387-86555-3. OCLC 27717529. Retrieved 6 October 2015.
- Metcalfe, I. (1999). "The ancient Tethys oceans of Asia: How many? How old? How deep? How wide?". UNEAC Asia papers. 1: 1–9. Retrieved 6 October 2015.
- Metcalfe, I. (2013). "Gondwana dispersion and Asian accretion: tectonic and palaeogeographic evolution of eastern Tethys" (PDF). Journal of Asian Earth Sciences. 66: 1–33. doi:10.1016/j.jseaes.2012.12.020. Retrieved 6 October 2015.
- Stampfli, G. M.; Borel, G. D. (2002). "A plate tectonic model for the Paleozoic and Mesozoic constrained by dynamic plate boundaries and restored synthetic oceanic isochrons" (PDF). Earth and Planetary Science Letters. 196 (1): 17–33. doi:10.1016/S0012-821X(01)00588-X. Retrieved 6 October 2015.
- Suess, E. (1893). "Are ocean depths permanent?". Natural Science: A Monthly Review of Scientific Progress. Vol. 2. London. pp. 180–187. Retrieved 6 October 2015.
- Suess, E. (1901). Der Antlitz der Erde (به آلمانی). Vol. 3. Wien F. Tempsky. Retrieved 6 October 2015.