حرکت‌گذاری
حرکت‌گذاری، اِعراب‌گذاری یا دیاکْ‌ریتیک (به فرانسوی: Diacritique) به‌معنی استفاده از گلیف یا علامت‌هایی ویژه است که بر جایی از حروف قرار می‌گیرند تا نحوهٔ تلفظ حرف یا به عبارت دیگر نحوه حرکت لب‌ها را تعیین کنند.
در خط عربی از حرکات کسره و فتحه و ضمه و تنوین و سکون (ــَـ، ــِـ، ــُـ، ...) و مانند آن‌ها استفاده می‌شود و در الفبای عبری از نقطه‌گذاری.
کلمه «اِعراب» در نحو عربی به تغییر حرکت آخرین حرف کلمه اطلاق می‌شود ولی در زبان فارسی از آن برای اشاره به نحوه تلفظ و حرکت لب‌ها و زبان، و نشانه‌های آن استفاده شده‌است.
حرکت‌گذاری عربی و فارسی
حرکت‌گذاری در الفبای لاتین
پاره‌ای از نمادهای حرکت‌گذاری الفبای لاتین عبارت هستند از:
کاربرد در نویسه‌گردانی
یکی از موارد کاربرد حرکات در لاتین، نویسه‌گردانی خط‌های غیرلاتین به این خط است. برای نمونه، در نویسه‌گردانیِ زبان عربی به لاتین، از حروف ṣ, ṭ, ẓ, ḥ, ḍ (به‌ترتیب از چپ نمایانگرِ «ص»، «ط»، «ض»، «ح» و «ض») برای نشان‌دادن مخارج حروف ویژهٔ این زبان بهره می‌برند. یا برای نشان‌دادن نواخت در پین‌یین (الفبای استانداردی برای نویسه‌گردانی چینی استاندارد به لاتین) از ā, á, ǎ, à استفاده می‌شود.
منابع
- ↑ «اعراب (ابهام زدایی) - ویکی فقه». دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «Magiran _ روزنامه شرق (1389_06_14)_ اعراب گذاری و علامت‌های دیگر». ۱۴ شهریور ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۹.