استخوان تهیگاهی

کنار فوقانی: یک لبهٔ ضخیم و برجسته را می‌سازد که ستیغ تهیگاهی (ایلیاک) نامیده می‌شود و در حد تحتانی ناحیه پهلو قابل لمس است. بخش قدامی آن به طرف بیرون محدب و بخش خلفی به سوی بیرون مقعر است. انتهای قدامی و خلفی آن برجسته بوده و به ترتیب خار خاصره قدامی فوقانی و خار خاصره خلفی فوقانی را می‌سازد. خار خاصره قدامی فوقانی در حد قدامی ستیغ تهیگاهی به راحتی قابل لمس است. محل خار خاصره خلفی فوقانی نیز به صورت یک فرورفتگی، ۴ سانتی‌متر در بیرون از خار دومین مهره خاجی تعیین می‌شود. بر روی لبه بیرونی ستیغ و ۵ سانتی‌متر عقب‌تر از خار خاصره قدامی فوقانی برجستگی دیگری که تکمه ستیغ نام دارد مشاهده می‌شود.

کنار قدامی (پیشین): از خار خاصره قدامی فوقانی تا حفره حقه‌ای امتداد دارد. قسمت فوقانی آن در زیر خار خاصره قدامی فوقانی کمی فرورفته است در حالیکه قسمت تحتانی آن برجسته بوده و خار خاصره قدامی تحتانی نامیده می‌شود. کمی پایین‌تر از این خار یک برجستگی وسیع به نام برجستگی تهیگاهی‌شرمگاهی (ایلیوپوبیک) یا تهیگاهی‌شانه‌ای (ایلیوپکتینئال) وجود دارد که مرز بین استخوان‌های تهیگاهی و شرمگاهی را مشخص می‌کند.

کنار خلفی (پسین): از خار خاصره خلفی فوقانی تا انتهای فوقانی کنار خلفی استخوان نشیمنگاهی امتداد دارد. چند سانتی‌متر پایین‌تر از خار خاصره خلفی فوقانی، برجستگی دیگری به نام خار خاصره خلفی تحتانی دیده می‌شود. در زیر این خار بریدگی وسیعی به نام بریدگی سیاتیک بزرگ وجود دارد.

کنار داخلی: در نمای داخلی استخوان تهیگاهی قرار دارد و از ستیغ تهیگاهی تا برجستگی تهیگاهی‌شرمگاهی (ایلیوپوبیک) ادامه دارد. این خط در قسمت بالا زبر و برجسته و در قسمت پایین صاف و قوسی‌شکل است به همین دلیل خط قوسی نامیده می‌شود. خط قوسی در پایین به خط شانه‌ای (پکتینئال) استخوان شرمگاهی می‌پیوندد.

سطح خارجی یا سُرینی (گلوتئال): سطح خارجی استخوان تهیگاهی که به علت چسبندگی ماهیچه‌های سرینی، سطح سرینی نیز نامیده می‌شود، سطحی است وسیع که حد فوقانی آن به ستیغ تهیگاهی و حد تحتانی آن به لبه فوقانی حفره حقه‌ای (استابولوم) محدود می‌شود. از عمیق‌ترین قسمت بریدگی سیاتیک بزرگ، سه خط برجسته بر روی سطح سرینی به طرف بالا و جلو امتداد دارند. خط سرینی تحتانی به سمت خار خاصره قدامی تحتانی قوس می‌زند. خط سرینی قدامی به سمت خار خاصره قدامی فوقانی قوس زده و کمی جلوتر از تکمه ستیغ به ستیغ تهیگاهی ختم می‌شود. خط سرینی خلفی پس از انحنای کوتاهی عموداً به سمت ستیغ خاصره صعود می‌کند و ۵ سانتی‌متر جلوتر از خار خاصره‌ای خلفی فوقانی به ستیغ تهیگاهی می‌رسد. سه خط سرینی سطح خارجی استخوان تهیگاهی را به چهار ناحیه تقسیم می‌کنند: سطح داخلی، حفره تهیگاهی، برجستگی تهیگاهی، و سطح گوشی.

• لگن خاصره
• استخوان خاجی

• F. -V. Salomon: Knöchernes Skelett, in: Salomon, F. -V. u. a. (Hrsg.): Anatomie für die Tiermedizin, Enke-Verlag, Stuttgart 2004, S. 37–110, ISBN 3-8304-1007-7.
• این مقاله در بردارندهٔ بخش‌هایی از صفحه page 236   چاپ ۲۰ام آناتومی گری (۱۹۱۸) است که در مالکیت عمومی قرار دارد.