استان قره‌باغ
استان قره‌باغ (به ترکی آذربایجانی: Qarabağ İqtisadi Rayonu) یکی از بخش‌های ۱۴ گانهٔ سطح اول تقسیمات کشوری در جمهوری آذربایجان است.
این استان با ۸٬۹۸۸ کیلومتر مربع وسعت، وسیع‌ترین بخش کشور و با ۹۰۰٬۳۰۰ نفر جمعیت در سال ۲۰۲۰، سومین بخش کشور محسوب می‌شود.
استان قره‌باغ از سمت شمال به استان‌های آران مرکزی و گنجه-داش‌کسن، از سمت جنوب از طریق رودخانهٔ ارس به کشور ایران، از سمت شرق به استان میل-مغان و از سمت غرب به استان زنگه‌زور شرقی محدود شده است.
خان‌کندی پرجمعیت‌ترین شهر این استان است که زیرنظر هیچ شهرستانی نیست و یکی از ۱۱ «شهر تابع جمهوری» (Respublika Tabeli Şəhər) در جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.
«استان خودمختار قره‌باغ کوهستانی» در دورهٔ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در محدودهٔ شهر تابع جمهوری خان‌کندی و شهرستان‌های خوجاوند، شوشا، خوجالی و آغ‌دره (این شهرستان در سال ۱۹۹۲ منحل گردید) ایجاد شده بود.
بدیهی است شهرستان‌های آغ‌دام، بردع، آغجابدیع، فضولی و ترتر، هرچند جزء استان قره‌باغ هستند، اما هیچ‌گاه جزء ناگورنو قره‌باغ (قره‌باغ کوهستانی) نبوده‌اند و به صورت رسمی، همواره جزئی از خاک اصلی جمهوری آذربایجان محسوب می‌شده‌اند.
استان قره‌باغ به لحاظ تقسیمات کشوری به ۹ قسمت تقسیم شده است و شامل ۱۰ شهر است:
فهرست شهرستان‌ها
| ردیف | نام شهرستان | مساحت (کیلومتر مربع) | جمعیت (۲۰۰۹) | جمعیت (۲۰۱۹) | جمعیت (۲۰۲۰) | رتبه در کشور |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | آغ‌دام | ۱٬۱۵۰ | ۱۷۵٬۶۰۰ | ۲۰۲٬۲۰۰ | ۲۰۴٬۰۰۰ | ۹ |
| ۲ | بردع | ۹۵۰ | ۱۴۱٬۶۰۰ | ۱۵۶٬۳۰۰ | ۱۵۷٬۵۰۰ | ۱۵ |
| ۳ | آغجابدیع | ۱٬۷۶۰ | ۱۲۱٬۷۰۰ | ۱۳۵٬۵۰۰ | ۱۳۶٬۸۰۰ | ۱۷ |
| ۴ | فضولی | ۱٬۳۹۰ | ۱۱۵٬۵۰۰ | ۱۳۲٬۴۰۰ | ۱۳۳٬۸۰۰ | ۱۸ |
| ۵ | ترتر | ۹۶۰ | ۹۷٬۳۰۰ | ۱۰۴٬۲۰۰ | ۱۰۴٬۷۰۰ | ۳۱ |
| ۶ | خان‌کندی (شهر تابع جمهوری) | ۸ | ۵۵٬۰۰۰ | ۵۵٬۸۰۰ | ۵۵٬۹۰۰ | ۵۸ |
| ۷ | خوجاوند | ۱٬۴۶۰ | ۴۱٬۶۰۰ | ۴۳٬۸۰۰ | ۴۴٬۱۰۰ | ۶۴ |
| ۸ | شوشا | ۳۱۰ | ۲۸٬۶۰۰ | ۳۴٬۲۰۰ | ۳۴٬۷۰۰ | ۶۸ |
| ۹ | خوجالی | ۱۰۰۰ | ۲۶٬۰۰۰ | ۲۸٬۶۰۰ | ۲۸٬۸۰۰ | ۷۰ |
فهرست شهرها
| ردیف | نام شهر | به ترکی آذربایجانی | شهرستان | جمعیت (۲۰۲۰) | شهر شدن | رتبه در کشور | نشان |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | خان‌کندی | Xankəndi | تابع جمهوری | ۵۳٬۷۰۰ | ۱۹۲۳ | ۱۰ | |
| ۲ | آغ‌دام | Ağdam | آغ‌دام | ۴۲٬۸۰۰ | ۱۹۵۲ | ۱۴ | |
| ۳ | آغجابدیع | Ağcabədi | آغجابدیع | ۴۱٬۴۰۰ | ۱۹۶۲ | ۱۶ | |
| ۴ | بردع | Bərdə | بردع | ۴۰٬۲۰۰ | ۱۹۴۸ | ۱۸ | |
| ۵ | فضولی | Füzuli | فضولی | ۲۴٬۷۰۰ | ۱۹۳۸ | ۳۰ | |
| ۶ | شوشا | Şuşa | شوشا | ۲۳٬۹۰۰ | ۱۷۵۲ | ۳۱ | |
| ۷ | ترتر | Tərtər | ترتر | ۱۹٬۹۰۰ | ۱۹۴۹ | ۳۸ | |
| ۸ | آغ‌دره | Ağdərə | ترتر | ۱۰٬۲۰۰ | ۱۹۸۵ | ۶۴ | |
| ۹ | خوجالی | Xocalı | خوجالی | ۸٬۱۰۰ | ۱۹۹۱ | ۶۹ | - |
| ۱۰ | هورادیز | Horadiz | فضولی | ۷٬۶۰۰ | ۲۰۰۷ | ۷۰ | |
| ۱۱ | خوجاوند | Xocavənd | خوجاوند | ۵٬۹۰۰ | ۱۹۸۵ | ۷۵ | - |
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «Azərbaycan Respublikasında iqtisadi rayonların yeni bölgüsü haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı». Official web-site of the President of the Republic of Azerbaijan. دریافت‌شده در ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
- ↑ «Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonlarının ərazisi, əhalisinin sayı və sıxlığı». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonları üzrə Əhalinin 2019-cu ilin əvvəlinə olan sayına görə rayonların, şəhər yerlərinin və kənd yaşayış məntəqələrinin qruplaşdırılması». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ بختیاری، سعید. اطلس جهان امروز. تهران: انتشارات گیتاشناسی نوین، شهریور ۱۳۹۸.
- ↑ «2020-ci ilin əvvəlinə Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonları, eləcə də qəsəbələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰.