ابرقدرت
اَبَرقدرت به کشوری گفته می‌شود که دارای موقعیت ممتازی در روابط بین‌الملل باشد و توانایی اثرگذاری در طرح‌ها و رخدادها در مقیاس جهانی را داشته باشد. به‌طور سنتی ابرقدرت مرحله بالاتر از قدرت بزرگ محسوب می‌شود. آلیس لایمن میلر (استاد در رشته امور امنیت ملی در مرکز کارشناسی ارشد نیروی دریایی آمریکا) ابرقدرت را کشوری توصیف می‌کند که دارای توانایی لازم برای اثرگذاری در هر نقطه از جهان باشد حتی در برخی مواقع این توانایی‌ها را برای استفاده در چندین منطقه از جهان به‌طور همزمان داشته باشد؛ و قادر به ایجاد یک هژمونی درجهان باشد.
تاریخ
در تاریخ نخستین بار در اوایل سال ۱۹۴۵ میلادی در طول جنگ جهانی دوم، کشورهای ایالات متحده آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و امپراتوری بریتانیا ابرقدرت بودند.
در طول جنگ سرد، امپراتوری بریتانیا در جنگ سوئز از ارتش مصر شکست خورد و از ابرقدرتی ساقط شد. ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی مسلط به همه امور جهانی بودند و توانایی تأثیر گذاری گسترده در جهان را داشتند. بعد از پایان جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید. کارشناسان سیاسی به این نتیجه رسیدند که ایالات متحده آمریکا با توجه به فروپاشی شوروی و برتری نظامی، اقتصادی، علمی و سیاسی این کشور تنها ابرقدرت جهان است. ایالات متحده در تمام زمینه‌ها مانند حوزه نظامی، اقتصادی، صنعتی، علمی، فضایی، غذایی، سلامت، سیاسی و آموزش و ورزش با اختلاف بر بقیه کشورهای جهان برتری دارد اما این کشور رقیبان قدرتمندی نیز دارد که در عرصه‌های مختلف رقیبانی جدی برای آمریکا محسوب می‌شوند. رقیبان قدرتمندی مانند اتحادیه اروپا، ژاپن، روسیه و چین در حوزه‌های اقتصادی، نظامی، علمی و سیاسی می‌توانند برای آمریکا در آینده مشکل ساز باشند و ابرقدرتی این کشور را به چالش بکشند اما کارشناسان بر این عقیده‌اند که هر کدام از این رقیبان فقط در حوزه‌هایی می‌توانند با آمریکا رقابت کنند مانند روسیه که فقط در عرصه نظامی می‌تواند با آمریکا رقابت کند یا چین که فعلاً در عرصه اقتصادی رقیب امریکاست اما انتظار می‌رود که چین در آینده ای نزدیک در اکثر حوزه‌ها می‌تواند با آمریکا رقابت تنگاتنگی داشته باشد. ولی در مجموع فعلاً کشور مستقلی نمی‌تواند در تمام فاکتورها با ایالات متحده به رقابت بپردازد و این کشورها نیاز به ایجاد پیمان بین هم دارند تا رقابتی در تمام حوزه‌ها با آمریکا داشته باشند.
مقایسه آماری
| کشور/اتحادیه | جمعیت | مساحت (کیلومتر مربع) | تولید ناخالص داخلی (اسمی) | تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) | قدرت نظامی، PIR (عدد کوچکتر؛ قدرتمندتر) | مخارج نظامی (میلیارد دلار بین‌المللی) | شاخص توسعه انسانی | حق وتو | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| (میلیون دلار آمریکا) | سرانه (دلار آمریکا) | (میلیون دلار بین‌المللی) | سرانه (دلار بین‌المللی) | |||||||
 ایالات متحده آمریکا
| ۳۳۲٬۷۸۱٬۶۹۳ | ۹٬۸۳۳٬۵۱۷ | ۲۲٬۶۷۵٬۲۷۱ | ۶۸٬۳۰۹ | ۲۲٬۶۷۵٬۲۷۱ | ۶۸٬۳۰۹ | ۰٫۰۴۵۳ | ۷۷۸ | ۰٫۹۲۶ (خیلی بالا) | دارد |
 چین
| ۱٬۴۱۲٬۶۰۰٬۰۰۰ | ۹٬۵۹۶٬۹۶۱ | ۱۶٬۶۴۲٬۳۱۸ | ۱۱٬۸۱۹ | ۲۶٬۶۵۶٬۷۶۶ | ۱۸٬۹۳۱ | ۰٫۰۵۱۱ | ۲۵۲ | ۰٫۷۶۱ (بالا) | دارد |
 اتحادیه اروپا
| ۴۴۷٬۱۵۷٬۳۸۱ | ۴٬۲۳۳٬۲۶۲ | ۱۷٬۱۲۷٬۵۳۵ | ۳۸٬۲۵۶ | ۲۰٬۹۱۸٬۰۶۲ | ۴۶٬۸۸۸ | – | ۱۸۶ | ۰٫۹۱۱ (خیلی بالا) | (فرانسه) |
 هند
| ۱٬۲۸۱٬۹۳۵٬۹۱۱ | ۳٬۲۸۷٬۲۶۳ | ۳٬۰۴۹٬۷۰۰ | ۲٬۱۹۱ | ۱۰٬۲۰۷٬۲۹۰ | ۷٬۳۳۳ | ۰٫۰۹۷۹ | ۷۲٫۹ | ۰٫۶۴۵ (متوسط) | ندارد |
 روسیه
| ۱۴۶٬۱۷۱٬۰۱۵ | ۱۷٬۱۲۵٬۱۹۱ | ۱٬۷۱۰٬۷۳۴ | ۱۱٬۶۵۴ | ۴٬۳۲۸٬۱۲۲ | ۲۹٬۴۸۵ | ۰٫۰۵۰۱ | ۶۱٫۷ | ۰٫۸۲۴ (خیلی بالا) | دارد |
جستارهای وابسته
- قدرت بزرگ جهانی
- قدرت منطقه‌ای
- قدرت متوسط
- قدرت در حال ظهور
منابع
- ↑ Lyman Miller "China an Emerging Superpower?" (به انگلیسی). وبگاه استانفورد. Archived from the original on 11 May 2014. Retrieved 5 شهریور 1387.
- ↑ "Analyzing American Power in the Post-Cold War Era" (به انگلیسی). Kim Richard Nossal Department of Political Science McMaster University Hamilton, ON L8S 4M4 CANADA. 29 June-2 July 1999. Archived from the original on 26 May 2019. Retrieved 5 شهریور 1387. ;
- ↑ "Asian Poll Foresees US Losing Superpower Status To China" (به انگلیسی). AFP. Oct 12, 2006. Retrieved 5 شهریور 1387.
- ↑ Simon Hooper"Russia: A superpower rises again" (به انگلیسی). CNN. December 13, 2006. Retrieved 5 شهریور 1387.
- ↑ Waving Goodbye to Hegemonyوبگاه نیویورک تایمز
- ↑ Population by country on July 2017 Est. بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine The World Factbook — Central Intelligence Agency, Retrieved 10 May 2018
- ↑ Population in EU (28) on 1 January 2017 Eurostat
- ↑ "World Economic Outlook Database, April 2021". IMF (به انگلیسی). Retrieved 23 July 2021.
- ↑ «رتبه‌بندی قدرت نظامی در سال ۲۰۲۲» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۲۸.
- ↑ "Trends in world military expenditure-2020" (PDF). SIPRI. April 2021.
- ↑ "Human Development Report 2019 – Technical notes" (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. pp. 2–4. Retrieved 15 December 2020.
- ↑ "European defence spending hit new high in 2019". eda.europa.eu (به انگلیسی). Retrieved 2021-05-16.