ایبک

در زمان امان‌الله‌شاه یکی از افراد او به نام وزیر محمدگل مهمند نایب‌الحکومهٔ ولایت بلخ بزرگ شد. وی سیاست پشتون‌سازی را در این ولایت پیشه کرد و نام بسیاری از مناطق ولایت بلخ را تغییر داد. محمدگل مهمند نام این شهر را از آی بیک که نام تاریخی آن بود به اِیبَک تغییر داد.

پناهگاه صخره‌ای کوچکی به نام قَره‌کَمر در فاصلهٔ ۱۳۵ متری بر فراز درهٔ هزارسوم، در شمال شهر اَیبَک موجود است که احتمالا محل موقتی شکار بوده‌است. از نظر گونه‌شناسی، و نه چینه‌شناسی، چهار فرهنگ مختلف مشاهده شده، که دورهٔ سوم از همه مهمتر است. مجموعا ۸۲ قطعه سنگ چخماق پیدا شده، که بیشتر آن ریزسنگ می‌باشند. آثار بدست‌آمده از قره‌کمر هیچگونه شباهتی به آثار کاوش‌شده از پایگاه‌های دیگر افغانستان، آسیای میانه، هند یا پاکستان ندارند. نزدیکترین مشابه آن فرهنگ برادوستی در کوه‌های زاگرس در ایران است.

• عبدالحسین سعیدیان (۱۳۸۳)، شهرهای جهان، نشر علم و زندگی
• ویکی‌پدیای انگلیسی، نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۰۶.
• fallingrain
• citypopulation