کریم آقاخان
کریم آقاخان یا آقا خان چهارم، (زاده ۱۳ دسامبر ۱۹۳۶) امام زمان شیعیان اسماعیلی (شعبه نزاریه) است که پیروان آن بالغ بر ۱۵ میلیون نفر یعنی حدود ۱۰٪ درصد از مجموع شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. آقاخان چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلیه است، که از فرزندان علی بن ابی‌طالب و فاطمه زهرا محسوب می‌شود. به اعتقاد نزاریه وی پس از پدربزرگش آقاخان سوم، در سن ۲۰ سالگی و در ۱۱ ژوئیه ۱۹۵۷ به امامت رسیده‌است. وی دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد در رشته تاریخ اسلام است.
| کریم آقاخان | |
|---|---|
| نام در زمان تولد | شاه کریم الحسینی |
| زادهٔ | ۱۳ دسامبر ۱۹۳۶ (۸۶ سال) ژنو، سوئیس |
| محل زندگی | لیسبون، پرتغال |
| شهروندی | بریتانیایی |
| تحصیلات | دبیرستان له‌روزه |
| محل تحصیل | دانشگاه هاروارد |
| سازمان | شبکه توسعه آقاخان |
| دارایی خالص | ۸۰۰ $ میلیون دلار (۲۰۱۰) |
| دوره | ۱۱ ژوئیه ۱۹۵۷–تاکنون |
| پس از | آقاخان سوم |
| عضو هیئت مدیره | مؤسسه مطالعات اسماعیلی (مرکز جهانی کثرت گرایی) (جایزه معماری آقاخان)(جایزه موسیقی آقاخان)، دانشگاه آسیای میانه |
| دین | اسلام |
| مذهب | اسماعیلی نزاریه |
| والدین | شاهزاده علی خان جوآن باربارا یارده-بلر |
| وبگاه | |
جلوس به امامت اسماعیلی نزاری
شاهزاده کریم در پی درگذشت پدربزرگش آقا خان سوم، در سن ۲۰ سالگی ۴۹مین امام اسماعیلیان نزاری و آقاخان چهارم شد، با این که پدرش، شاهزاده علی خان و عمویش صدرالدین آقاخان، در خط مستقیم جانشینی بودند. آقا خان سوم در وصیت نامه اش دلیل برگزیدن بزرگترین نوه پسرش به عنوان جانشین خود را (که برای دومین بار در سلسله امامت اسماعیلی نزاری رخ می‌داد که نوه امام قبلی به جای یکی از پسران او امام بعدی شود) توضیح داد:
با نگاه به شرایط به‌طور بنیادین دگرگون شده جهان که بسیاری از تغییرات را موجب شده، از جمله اکتشافات فیزیک اتمی، متقاعد شده‌ام که بیش از همه به نفع جماعت اسماعیلی نزاری است که یک مرد جوان که در سالیان اخیر و در میانه عصر نوین بالیده و رشد یافته، و نگرش بینی به زندگی را به صدارت خود می‌آورد جانشین من شود.
آقا خان چهارم در پرتوی وصیت پدربزرگش گاهی از سوی اسماعیلیان نزاری به عنوان «امام عصر هسته‌ای» موسوم شده‌است. وصیت آقاخان سوم اضافه کرد که آقا خان بعدی، در سال‌های اول امامت خود باید برای راهنمایی در امورات کلی مربوط به امامت به بیوه آقاخان سوم رجوع کند.
امامت اسماعیلی نزاری
آقا خان چهارم پس از عهده‌دار شدن جایگاه امام، اظهار داشت که قصد دارد به کاری که پدربزرگش در ساختن نهادهای مدرن برای بهبود کیفیت زندگی اسماعلیان نزاری پی گرفته بود ادامه دهد. مراسم تخت‌نشینی در مکان‌های متعدد در طول سال ۱۹۵۷ و ۱۹۵۸ رخ داد. آقا خان در این زمان، به پیروانش بر اهمیت رشد روابط مثبت با قومیت‌های متفاوت تأکید کرد – پیامی در زمانی که در شرق آفریقا بین سیاهان و آسیای جنوبی‌ها جو نژادی شدیدی وجود داشت. در مراسم تخت‌نشینی آقا خان در شبه‌قاره هند او بر تعهد خود برای بهبود کیفیت زندگی اسماعیلیان نزاری تأکید کرد و همکاری با افراد دیگر ادیان را تشویق کرد.
ثروت و منابع مالی
آقاخان از ثروتمندترین سرمایه داران مسلمان است. وی مالک دو جت شخصی، صدها اسب مسابقه‌ای، تعدادی مزرعه اصلاح نژاد، یک باشگاه اختصاصی قایق‌رانی بادبانی در جزیره ساردنی و یک ملک مجلل در نزدیکی پاریس است. او سرمایه زیادی را در نقاط فقیر و دورافتاده دنیا خرج کرده‌است که از تجارت کالاهای اساسی چون تور ماهی‌گیری، کبریت و کیسه پلاستیک گرفته تا پروژه‌های بزرگی همچون احداث یک سیستم نیروگاه برق‌آبی ۷۵۰ میلیون دلاری با همکاری چند شرکت نیروگاهی در اوگاندا را در بر می‌گیرد.
آقاخان همچنین تلاش دارد تا چهره‌ای عقلانی و صلح‌آمیز از اسلام را به معرض دید جهانیان بگذارد و از منابع مالی و سرمایه‌های خود، برای ترویج توسعهٔ پایدار در کشورهای در حال توسعه و مردمان فقیر آن‌ها بهره می‌جوید. بخشی از ثروت شخصی آقاخان که به گفته مشاوران او در سال ۲۰۰۷ بیش از یک میلیارد دلار است از عشریه‌هایی تأمین شده‌است که ۱۵ میلیون پیرو فرقه اسماعیلیه در سراسر دنیا به او می‌پردازند. وی در مورد مبلغ این عشریه‌ها سکوت اختیار کرده اما احتمالاً در هر سال به صدها میلیون دلار می‌رسد. وی از سال ۱۹۵۷ میلادی (۱۳۳۵ شمسی) به جانشینی پدربزرگش تعیین شد و به عنوان امام وقت مسلمانان شیعه اسماعیلی اختیار تام مدیریت منابع مالی امامت (شامل نذورات و وجوهات دینی) را نیز به عهده گرفت. از آن زمان تاکنون وی این سرمایه‌ها را در حدود ۹۰ بنگاه تجاری سرمایه‌گذاری کرده‌است که در مجموع ۳۶ هزار کارمند در آن‌ها مشغول هستند. صندوق توسعه اقتصادی آقاخان، بزرگترین و تنها نهاد درآمدزای شبکه توسعه آقاخان است که شامل هتل‌های زنجیره‌ای سرنا، گروه رسانه‌ای نیشن در آفریقای شرقی، چند شرکت مخابراتی و یک خط هواپیمایی از جمله آن‌هاست اما بیشتر آن‌ها بنگاه‌های تجاری کوچک و متوسط در آسیای میانه و آفریقای جنوب صحرا هستند.
ورزش
آقاخان در جوانی در رشته اسکی مسابقه می‌داد و در المپیک زمستانی ۱۹۶۴ در اینسبروک اتریش به نمایندگی از ایران در سه رشته اسکی سرعت، مارپیچ و مارپیچ بزرگ شرکت کرد. او یکی از تنها چهار ورزشکار ایران در این المپیک بود و در اسکی سرعت پنجاه‌ونهم، در اسکی مارپیچ در دور اول شصت و هفتم و دور دوم سی‌اُم و در اسکی مارپیچ بزرگ پنجاه و سوم شد.
شبکه توسعه آقاخان
کریم آقاخان مؤسس مؤسسه مطالعات اسماعیلی، مرکز جهانی کثرت گرایی، دانشگاه آسیای میانه، دانشگاه آقاخان می‌باشند.
وی بنیان‌گذار و رئیس «شبکه توسعه آقاخان» یا "AKDN" است. فعالیت شبکهٔ او در کشورهای در حال توسعه است و تاکنون از کشورهای آلمان و کانادا عناوین افتخاری دریافت کرده‌است. رئیس جمهور پرتغال در طی مراسم اعطای اولین جایزهٔ موسیقی آقاخان در لیسبون، در روز ۱۱ فروردین ۱۳۹۸، اعلام کرد که دولت پرتغال به او شهروندی پرتغال را اعطا کرده‌است. از سال گذشته، پس از امضای توافق‌نامه‌ای میان دولت پرتغال و امامت اسماعیلی، مسند امامت اسماعیلی با عنوان «دیوان امامت اسماعیلی» پایگاهی دایمی در لیسبون پرتغال دارد. روند نهای شدن این پیمان نزدیک به ۵ سال به طول انجامید و از سوی پارلمان کشور پرتغال تصویب شد. این پیمان تنها قرارداد مشابهی که، دولت پرتغال، یک دولت سکولار غربی با نهادی دینی دارد، قراردادی است که این دولت با کلیسای کاتولیک رم دارد. جایزه محیط زیست آقاخان و جایزه معماری آقاخان و جایزه موسیقی آقاخان از جمله جوایزی است که شبکه توسعه آقاخان ایجاد کرده‌است.
منابع
- ↑ "The Agha Khan's Earthly Kingdom". Vanity Fair. Feb 2013.
- ↑ "Aly Khān's Son, 20, New Aga Khan", The New York Times, 13 July 1957, p. 1
- ↑ Thobani, Akbarali (1993). Islam's Quiet Revolutionary: The Story of Aga Khan the Fourth. Vantage Press.
- ↑ van Grondelle, Marco. "The Shi'a Imami (Nizari) Ismailis and British Foreign- and Colonial Policy" (PDF). Self. Archived from the original (PDF) on 27 August 2010. Retrieved 22 April 2012.
- ↑ "His Highness the Aga Khan". the.Ismaili (به انگلیسی). 25 October 2007. Retrieved 7 May 2019.
- ↑ "His Highness Aga Khan: Biography". AKDN.
- ↑ Weisinger, Akiva Y. "Religious Dictatorship: A Solution for Modernity? The Case of the Aga Khan". Academia (به انگلیسی).
- ↑ IThe Aga Khan, a jet-setter who mixes business and Islam G. Pascal Zachary, New York Times, July 9, 2007
- ↑ Iran Alpine Skiing at the 1964 Innsbruck Winter Games بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine Sports Reference
- ↑ Karim, Prince Aga Khan بایگانی‌شده در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine Sports Reference
- ↑ روزنامه آسیا آقاخان و AKDN
- ↑ «اطلاعاتی دربارهٔ آقاخان‌ها»، وبگاه حوزه بازیابی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ «طی مراسم ویژه‌ای «جایزه تساهل» از سوی آکادمی پروتستان «توتسینگ» آلمان به کریم آقاخان چهارم، رهبر فرقهٔ اسماعیلیه اهدا شد.»، رایزنی فرهنگی ایران در آلمان، بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳، دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۰۹ بازیابی در ۲ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ «آقاخان و AKDN»، روزنامه آسیا بازیابی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۰۹.