آرایه آنتن

آرایه آنتن (به انگلیسی: Antenna array) یا آنتن آرایه‌ای (به انگلیسی: array antenna) مجموعه ای از چندین آنتن متصل به‌هم است که برای فرستادن یا دریافت امواج رادیویی، به عنوان یک آنتن واحد کار می‌کنند. آنتن‌های منفرد (که معمولاً المان یا عنصر نامیده می‌شوند) معمولاً توسط خطوط تغذیه به یک گیرنده یا فرستنده متصل می‌شوند که برق را به المان‌های موجود با رابطه فاز خاص تغذیه می‌کنند. امواج رادیویی منتشر شده توسط هر کدام از آنتن‌ها با هم ترکیب و برهم نهی می‌شوند، یعنی با هم جمع می‌شوند (تداخل سازنده) و قدرت تابش را در جهت مورد نظر افزایش می‌دهند، و همدیگر را خنثی می‌کنند (تداخل مخرب) و قدرت تابش را در سایر جهات کاهش می‌دهند. به همین ترتیب، آنتن‌های آرایه ای زمانی که به عنوان گیرنده عمل می‌کنند، جریان‌های فرکانس رادیویی جداگانه، از آنتن‌های جداگانه، در گیرنده با رابطه فاز صحیح ترکیب می‌شوند، تا سیگنال‌های دریافت شده از جهات مورد نظر را افزایش دهند و سیگنال‌ها را از جهت‌های نامطلوب لغو کنند. آنتن‌های آرایه ای پیچیده‌تر ممکن است دارای چندین ماژول فرستنده یا گیرنده باشند که هر کدام به یک عنصر آنتن یا گروه دیگر از عناصر متصل هستند.

یک آرایه آنتن، نسبت به یک عنصر منفرد، می‌تواند به بهره (هدایت پذیری) بالاتری، یعنی یک پرتوی باریک‌تر از امواج رادیویی برسد. به‌طور کلی، هرچه از تعداد عناصر جداگانه آنتن بیشتری استفاده شده باشد، بهره بیشتر و باریک‌تر می‌شود. برخی از آرایه‌های آنتن (مانند رادارهای آرایه ای فازی نظامی) از هزاران آنتن منفرد تشکیل شده‌اند. از آرایه‌ها می‌توان برای دستیابی به بهره بیشتر، ایجاد تنوع در مسیر (که مایمو نیز نامیده می‌شود) که قابلیت اطمینان ارتباطی را افزایش می‌دهد، لغو تداخل از جهت‌های خاص، هدایت پرتوی رادیویی به صورت الکترونیکی به جهت‌های مختلف و جهت‌یابی رادیویی (RDF) استفاده کرد.

اصطلاح آرایه آنتن معمولاً به معنای یک آرایه تحریک شده است که شامل چندین عنصر یکسان تحریکی است که همه به یک گیرنده یا فرستنده متصل شده‌اند. یک آرایه پارازیتی شامل یک عنصر تحریکی منفرد است که به خط تغذیه متصل شده‌است، و سایر عناصری که عنصر پارازیتی نامیده نمی‌شوند. آرایه پارازیتی گاهی آنتن یاگی-اودا نیز خوانده می‌شود.

آرایه فازی معمولاً به معنی یک آرایه اسکن شده به روش الکترونیکی است؛ یک آنتن آرایه ای فعال که در آن هر عنصر از طریق یک تغییردهنده فاز به گیرنده یا فرستنده نصب می‌شوند که توسط یک رایانه کنترل می‌شود. پرتو امواج را به‌طور الکترونیکی و آنی و بدون حرکت دادن آنتن‌ها می‌توان به هر سمت دلخواه هدایت و متمرکز کرد. با این حال گاهی از اصطلاح «آرایه فازی» برای اشاره به آرایه آنتن‌های معمولی استفاده می‌شود.